Ο Χρήστος Σταϊκούρας στο eleftherostypos.gr: Το θολό τοπίο στην ελληνική οικονομία, το σχέδιο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και τα «όπλα» για να κερδηθεί και αυτή η «μάχη» [βίντεο]

Χρήστος Σταϊκούρας: Υπό το πρίσμα μίας παγκόσμιας οικονομικής και ενεργειακής κρίσης,

Ο κ. Σταϊκούρας, δεν κρύφτηκε ούτε λεπτό για τις επιπτώσεις που θα έχει η πρωτόγνωρη αυτή κρίση στην πατρίδα μας. Μάλιστα όπως ο ίδιος τόνισε «η μεγάλη εικόνα της ελληνικής οικονομίας θολώνει σημαντικά τους τελευταίους μήνες».

Ωστόσο, η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός έχουν ένα στόχο. Να προστατευθούν πάση θυσία τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Στο μέτρο που μπορεί αυτό να επιτευχθεί.

Αυτό κατέστησε σαφές ο υπουργός προαναγγέλλοντας μία σειρά από κινήσεις που αναμένεται να λάβουν χώρα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Ο ίδιος ανέλυσε διεξοδικά ποιοι τομείς της ελληνικής οικονομίας θα πληγούν περισσότερο, έθεσε στο τραπέζι το ζήτημα της νέας αύξησης του κατώτατου μισθού, έκανε λόγο για πράσινη μετάβαση ενώ έστειλε μήνυμα εντός και εκτός συνόρων πως και αυτή τη φορά η μάχη θα κερδηθεί σε όλα τα μέτωπα.

Δείτε όλα όσα δήλωσε στην κάμερα του eleftherostypos.gr ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας

Χρήστος Σταϊκούρας: Αναλυτικά η συνέντευξη του υπουργού Οικονομικών

Στο τραπέζι της σημερινής μας συζήτησης θα θέσουμε πολλά οικονομικά θέματα. Η επικαιρότητα όμως επιτάσσει να ξεκινήσουμε από την τραγωδία που βιώνει η ανθρωπότητα στην Ουκρανία. Ποια είναι η άποψή σας για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή; Πιστεύετε ότι σύντομα θα μπορέσουμε να έχουμε μία λύση ειρήνης; Ποιες είναι οι βραχυπρόθεσμες και ποιες οι μακροχρόνιες επιπτώσεις από τον πόλεμο που υφίσταται στην περιοχή;

Πράγματι υπάρχει μία εισβολή της Ρωσίας σε μία ανεξάρτητη χώρα, στην Ουκρανία. Αυτή έχει καταδικαστεί από το σύνολο σχεδόν της παγκόσμιας κοινότητας και πρέπει όλοι να εργαστούν προς την κατεύθυνση γρήγορης επίλυσης του προβλήματος, δηλαδή ουσιαστικά να σταματήσει αυτή η εισβολή.

Έχουν ληφθεί μία σειρά από κυρώσεις. Κυρώσεις που υλοποιούνται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο απέναντι στη Ρωσία. Όμως εκτός από τις πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία της Ρωσίας, τις οποίες ήδη βλέπουμε, υπάρχουν και θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις και στην Ευρώπη. Αυτές θα απορρέουν από ζητήματα που αφορούν το εμπόριο, από την ενίσχυση της αβεβαιότητας και τη μείωση της εμπιστοσύνης, από την ενίσχυση του πληθωρισμού, κυρίως του ενεργειακού κόστους από τη συρρίκνωση των ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης και από την ανάγκη να βρεθεί δημοσιοοικονομικός χώρος προκειμένου και οι αμυντικές δαπάνες των κρατών μελών της Ευρώπης να ενισχυθούν και να υπάρχει βοήθεια στην Ουκρανία και να υπάρχει βοήθεια στους πρόσφυγες από την Ουκρανία (ήδη έχουμε υπερβεί τα 2 εκατομμύρια) αλλά και να υπάρχουν μέτρα ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται από την πρωτόγνωρη αυτή ενεργειακή κρίση.

Ποιοι είναι αυτοί οι κλάδοι της οικονομίας που αναμένετε να πληγούν περισσότερο;

Κοιτάξτε δεν βλέπω έντονα συγκεκριμένους κλάδους να πλήττονται. Από το ενεργειακό κόστος θα πληγεί όλη η οικονομία. Το εμπόριό μας, δηλαδή οι επενδύσεις της Ελλάδος στις δύο αυτές χώρες (ενν. Ουκρανία και Ρωσία) και αντιστρόφως δεν είναι σημαντικό. Ο τουρισμός  που προέρχεται από αυτές τις δύο χώρες προς την Ελλάδα είναι σχεδόν της τάξεως του 2% του συνόλου. Άρα ούτε εκεί βλέπω έντονες αναταράξεις. Στα μέταλλα ή τα σιδερικά που έχουμε πράγματι ένα ποσοστό συμμετοχής από την Ουκρανία, έχουμε εναλλακτικούς τρόπους να το καλύψουμε. Το ποσοστό συμμετοχής είναι 6% ως προς τις εισαγωγές που έχει η χώρα σε αυτά τα μεταλλεύματα. Σε ότι αφορά το κομμάτι των δημητριακών και των σιτηρών, που πράγματι το 1/3 της παγκόσμιας ζήτησης προέρχεται από αυτές τις δύο χώρες, για εμάς δεν είναι η σημαντικότερη πηγή έχουμε και άλλες πηγές. Και όπως έχει αναφέρει και ο αρμόδιος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναζητούμε και θα βρούμε και άλλες πηγές άντλησης αυτών των πόρων, όπως είναι για παράδειγμα οι Η.Π.Α. που μέχρι τώρα δεν είχαμε κάνει εισαγωγές σιτηρών. Εκεί που βλέπω το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι στην έντονη συμβολή της Ρωσίας στο φυσικό αέριο που το 2021 έφτασε το 41%, ήταν δηλαδή η υψηλότερη συμβολή. Για να έχουμε όμως μία τάξη μεγέθους 12 ευρωπαϊκές χώρες έχουν εξάρτηση από το αέριο της Ρωσίας πάνω από το 75%. Εμείς είμαστε στο 42%, ένα σημαντικό ποσοστό, που οδηγεί σε σημαντικές ενεργειακές αναταράξεις. Άρα αυτό το αυξημένο ενεργειακό κόστος επηρεάζει και θα επηρεάσει σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και προφανώς αυτό γίνεται πιο ορατό στις πιο ενεργοβόρες επιχειρήσεις.  Άρα όποιες είναι πιο ενεργοβόρες επιχειρήσεις έχουν ήδη πολύ μεγαλύτερη επιβάρυνση στο διαθέσιμο εισόδημά τους.

Η κυβέρνηση, όπως είναι φυσικό, καταστρώνει ένα δικό της πλάνο προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση που αναμένεται να έρθει εντός του 2022. Ποιες είναι οι πρώτες κινήσεις;

Έχουμε κάνει ήδη κινήσεις. Ήδη έχουμε δώσει πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ για να καλύψουμε ένα τμήμα της διόγκωσης του ενεργειακού κόστους, είτε αυτό αφορά ηλεκτρικό ρεύμα, είτε αυτό αφορά φυσικό αέριο. Και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε για όσο χρειαστεί. Τις επόμενες ημέρες κατατίθεται στη Βουλή το νομοσχέδιο για τον καινούργιο ΕΝΦΙΑ. Άρα 350 εκατομμύρια λιγότερο ΕΝΦΙΑ θα πληρώσουν τα φυσικά πρόσωπα. Αυτό σημαίνει ότι τα 350 εκατομμύρια θα περισσέψουν στο πορτοφόλι των Ελλήνων πολιτών προκειμένου να αξιοποιηθούν κάπου αλλού. Ενισχύεται, επομένως, το διαθέσιμο εισόδημα.

Έχουμε πει ότι θα υπάρξει μία πιο γενναία δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού. Έχουμε βάλει πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, αυτών που θα μπορούσαν να κάνουν καταχρηστικές συμπεριφορές με βάση τις τιμές του Σεπτεμβρίου του 2021. Και έχουμε πει ότι θα δρομολογήσουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να ενισχύσουμε τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, ανάλογα με το δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει το επόμενο χρονικό διάστημα. Άρα αυτό είναι ένα συνολικό πλέγμα παρεμβάσεων σε εθνικό επίπεδο, έτσι ώστε με βάση τον δημοσιονομικό χώρο που έχουμε να έρθουμε και να βοηθήσουμε ακόμα περισσότερο, όσο είναι εφικτό, χωρίς να καλύψουμε δυστυχώς το σύνολο του κόστους, την αύξηση που παρατηρείται σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις ως προς το κόστος διαβίωσής τους. Παράλληλα και ταυτόχρονα κινούμαστε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επιζητώντας πόρους και δημοσιονομικό χώρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και ενέργειες για να μειωθεί το κόστος του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, άρα να υπάρχει μείωση της ρίζας του προβλήματος. Να εντοπιστεί δηλαδή η ρίζα του προβλήματος και όχι μόνο οι συνέπειες. Ταυτόχρονα, επιζητούμε, αναζητούμε και θέλουμε οι δαπάνες για την ενίσχυση της ασφάλειας της Ευρώπης, άρα και οι αμυντικές δαπάνες που κάνουν τα κράτη-μέλη, όπως είναι η Ελλάδα, να εξαιρούνται μελλοντικά από τους δημοσιονομικούς στόχους έτσι ώστε να δημιουργείται ένας επιπλέον δημοσιονομικός χώρος.

Συμπέρασμα, κινούμαστε και εντός και εκτός χώρας σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να αντιμετωπίσουμε κατά τον βέλτιστο τρόπο έναν πόλεμο, μία νέα κρίση, μία ενεργειακή κρίση. Καμία χώρα μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα. Χρειάζεται και η Ευρώπη να αναλάβει τις ευθύνες της και να αντιμετωπίσει στον βαθμό που μπορεί τα δικά της θέματα.

Πιστεύετε ότι το δόγμα «ενωμένη Ευρώπη», μία αρραγής Ευρώπη θα διατηρηθεί μέχρι τέλους; Υπάρχουν οι προϋποθέσεις;

Οι προϋποθέσεις υπάρχουν. Έχουν αποδειχτεί στο πιο μακρινό και στο πιο πρόσφατο παρελθόν. Θυμίζω στην υγειονομική κρίση πάρα πολύ γρήγορα, πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι στην κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, η Ευρώπη αντέδρασε μαζικά έγκαιρα, γενναία και διορατικά έτσι ώστε να μην πέσει σε μεγάλη ύφεση αλλά πολύ γρήγορα να ανακάμψει και τα αποτελέσματα τα είδαμε την προηγούμενη εβδομάδα. Ισχυρότατη, υψηλότατη ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών μέσα στις τρεις πρώτες χώρες να είναι η Ελλάδα.

Θα επιμείνω στην προηγούμενη ερώτησή μου σχετικά με το πόσο θα στηριχθούν τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και οι αγρότες. Είναι κάτι που κατέστησε σαφές και ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο. Έχουμε μία πρώτη εικόνα μέχρι πόσο μπορεί η ελληνική οικονομία να στηρίξει αυτές τις ομάδες;

Ο κ. Σταϊκούρας μας παρέπεμψε στην τοποθέτηση του πρωθυπουργού σχετικά με τις επίσημες ανακοινώσεις που αναμένεται να γίνουν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Όσον αφορά το κεφάλαιο της ενέργειας ο ίδιος ο πρωθυπουργός εξήρε την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα ταμείο απορρόφησης των αυξήσεων στην ενέργεια. Κατά πόσο μπορεί να εφαρμοστεί και αν αποτελεί αυτό μία στροφή, πλέον, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας;

Όχι νομίζω ότι είναι κάτι διακριτό. Ουσιαστικά αυτό που ζητά ο πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση είναι κάτι αντίστοιχο του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης που υπάρχει στην Ελλάδα.

Με το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης τι κάνουμε; Από τη δημοπράτηση των ρύπων δημιουργείται ένα ταμείο που αυτούς τους αυξημένους πόρους λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους τους αξιοποιούμε, με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο για να βοηθήσουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε.

Άρα αυτό που θέλουμε είναι να υπάρχει ένα αντίστοιχο σχετικό ταμείο που θα κάνει κατανομή των πόρων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, έτσι ώστε να βρεθούν πρόσθετοι πόροι με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο, που θα χρηματοδοτήσουν περαιτέρω την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Η πράσινη μετάβαση είναι κάτι διακριτό. Έχει να κάνει με την ανάγκη όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., να ενισχύσουμε την άντληση πόρων από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχουμε τα γεωγραφικά πλεονεκτήματα, έχουμε την πολιτική βούληση και έχουμε δρομολογήσει πολιτικές αξιοποίησης αυτών των πόρων.

Όσον αφορά την επιστρεπτέα προκαταβολή οι δόσεις αναμένεται να αυξηθούν; Έχουμε κάποια εικόνα.

Όχι δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με όσα έχουμε πει επί του παρόντος.

Κλείνοντας θα σας πάω και στο αντίπαλο στρατόπεδο, στον κ. Τσίπρα, ο οποίος φωνασκεί συνεχώς ότι βρισκόμαστε υπό το πρίσμα πρόωρων εκλογών. Η κρίση που επιφέρει ο πόλεμος στην Ουκρανία εντείνει αυτό το ενδεχόμενο;

Ο πρωθυπουργός έχει τοποθετηθεί με σαφήνεια για το πότε θα γίνουν οι εκλογές. Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες εξωγενείς κρίσεις, σας θυμίζω κρίση μεταναστευτικού στην αρχή της θητείας, πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση έπειτα από πολλές δεκαετίες και έναν πόλεμο επίσης μετά από πολλές δεκαετίες. Προσπαθεί και νομίζω ότι τα έχει καταφέρει ικανοποιητικά να ανταπεξέλθει στις πρωτόγνωρες ανάγκες και στις συνέπειες που γενούν αυτές οι κρίσεις. Άρα συνεχίζουμε το έργο μας και τις πολιτικές μας όπως αποδείχτηκε στα δύο υπουργικά συμβούλια των τελευταίων δέκα ημερών, όπου παράλληλα με το πως κατά τον βέλτιστο τρόπο θα αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες αυτών των κρίσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, κυρίως στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και τη μεσαία τάξη, ταυτόχρονα όμως πως θα υλοποιήσουμε διορθωτικές αλλαγές έτσι ώστε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για ακόμα πιο ισχυρή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, για ακόμα πιο βιώσιμη ανάπτυξη, για τη δημιουργία πολλών καλών νέων θέσεων απασχόλησης και για ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία υπάρχουν αρκετά αισιόδοξα στοιχεία για τη μεγάλη εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Μία μεγάλη εικόνα που ουσιαστικά έχει να κάνει με μία ισχυρότατη ανάκαμψη, με σημαντική μείωση της ανεργίας, με βελτίωση των τζίρων των επιχειρήσεων το 2021, με βελτίωση της βιομηχανικής παραγωγής και της μεταποίησης, με ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών. Αυτή η μεγάλη εικόνα πράγματι θολώνει σημαντικά τους τελευταίους μήνες από την επιβάρυνση στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι και ακούει και γνωρίζει και προσπαθεί, κατά το βέλτιστο τρόπο, χωρίς να υποθηκεύει το μέλλον της χώρας και της κοινωνίας, να αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε για όσο χρειαστεί.

Είμαι ρεαλιστικά αισιόδοξος ότι θα τα καταφέρουμε. Έχουμε δώσει δείγματα γραφής σχετικών επιτυχιών αλλά απαιτείται από όλους μας ψυχραιμία, σύνεση, σωφροσύνη, αποφασιστικότητα και θα σας έλεγα και αυτοπεποίθηση γιατί η χώρα, κοινωνία και πολιτικό σύστημα, τα έχει καταφέρει ικανοποιητικά, πολύ καλύτερα απ’ ότι κάποιοι εκτιμούσαν εντός και εκτός συνόρων.