ΟΙ ΛΟΥΚΟΥΜΑΔΕΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΣΑΡΑΝΤΑ: «ΣΑΡΑΝΤΑ ΦΑΕ, ΣΑΡΑΝΤΑ ΠΙΕΣ, ΣΑΡΑΝΤΑ ΔΩΣ’ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΗ Σ’»

Και οι σαράντα αυτοί Άγιοι ήταν στρατιώτες στο πιο επίλεκτο τάγμα του στρατού του Λικινίου. Όταν αυτός εξαπέλυσε διωγμό κατά των χριστιανών, οι Άγιοι σαράντα συλλαμβάνονται αμέσως από τον έπαρχο Αγρικόλα (στη Σεβάστεια).

Στην αρχή τους επαινεί και τους υπόσχεται αμοιβές και αξιώματα, για να αρνηθούν την πίστη τους. Τότε ένας από τους σαράντα, ο Κάνδιδος, απαντά:

«Ευχαριστούμε για τους επαίνους της ανδρείας μας. Άλλ’ ο Χριστός, στον όποιο πιστεύουμε,διδάσκει ότι στον κάθε άρχοντα πρέπει να προσφέρουμε ό,τι του ανήκει. Και γι’ αυτό στον βασιλέα προσφέρουμε τη στρατιωτική υπακοή.

Πάλι, όμως, ενώ ακολουθούμε το Ευαγγέλιο, δε ζημιώνουμε το κράτος, παρά μάλλον το ωφελούμε με την υπηρεσία μας. Γιατί, λοιπόν, μας ανακρίνεις για μια πίστη που διαμορφώνει τέτοιους χαρακτήρες και οδηγεί σε τέτοια έργα;».

Μιμίκια και ντγανήτες από τη Θράκη

Η σελίδα Ξυλαγανή Παλιά και Νέα, που τιμά και θυμίζει τις παραδόσεις του τόπου και στους νεότερους, με ανάρτησή της μας θυμίζει: «είναι η γιορτή των Αγίων Σαράντα. Παραδοσιακά στην Ξυλαγανή κάνουμε λουκουμάδες (μικίκια) και τηγανήτες (ντγανήτες) με στουμπισμένα καρύδια, κανέλα και μέλι ή ζάχαρη. Σαράντα να φας, σαράντα να πιείς, σαράντα να δώσεις για την ψυχή σ’».

Έτσι, ανήμερα των Αγίων Σαράντα η κάθε νοικοκυρά συνήθιζε να τηρεί τα έθιμα στο σπίτι για όλη την οικογένεια, ενώ μέχρι και σήμερα και αρκετά σπιτικά τα έθιμα παραμένουν ζωντανά, ως αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης του τόπου.

Τηγανίτες από την Ξυλαγανή

Ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξυλαγανής (ΠΟΞ) όχι μόνο μας θυμίζει το έθιμο, αλλά μας μαθαίνει και τον σωστό τρόπο παρασκευής παραδοσιακής Ξυλαγανιώτικης τηγανίτας:

«Την ημέρα των Αγίων Σαράντα οι νοικοκυρές συνήθιζαν να κάνουν τηγανίτες ή αλλιώς λαλαγγίτες. Έπαιρναν αλεύρι και το ανακάτευαν με νερό. Μέσα στο μείγμα έβαζαν μαγιά από ψωμί (προζύμι).

Το μείγμα αυτό γινόταν σαν πολτός (κουρκούτι) όχι πολύ σφιχτό. Το έβαζαν κοντά στη σόμπα ώστε να ανεβεί η ζύμη. Όταν γινόταν ο πολτός η νοικοκυρά ετοίμαζε στο τζάκι τη φωτιά όπου τοποθετούσε ένα σιδερένιο τρίποδο και πάνω σ’ αυτό μια πέτρινη πλάκα στρογγυλή και λεία που την έλεγαν «σάτσι».

Αυτό είχε διάμετρο 40 εκατοστά περίπου και 2 – 3 εκατοστά πάχος. Αφού ζεσταινόταν καλά το σάτσι έπαιρνε ένα κρεμμύδι το έκοβε στη μέση οριζόντια το βουτούσε στο λάδι ή σε λιωμένο λίπος και μ’ αυτό άλειφε το σάτσι.

Με μια βαθιά κουτάλα έπαιρνε από το ζυμάρι και το έριχνε πάνω στην πέτρα. Επειδή η ζύμη ήταν καλά ζυμωμένη η πίτα γινόταν τρύπες – τρύπες, όπως το σφουγγάρι. Αυτές τις τηγανίτες κάθε νοικοκυρά τις μοίραζε στη γειτονιά μαζί με ζάχαρη ή πετιμέζι κι έλεγε: “Σαράντα φάε, σαράντα πιες, σαράντα δωσ’ για την ψυχή σ’”.

Την συνταγή μπορείτε να την βρείτε και στην φωτογραφία που ακολουθεί.

Λουκουμάδες από τον Έβρο

Η ακαδημαϊκός Πηνελόπη Καμπάκη Βουγιουκλή με ανάρτησή λέει: «Των Αγίων Σαράντα σήμερα και στη Θράκη ετοιμάζουν τα μικίκια!» και στη συνέχεια γνωστοποιεί αναλυτικά την συνταγή, γράφοντας και το εξής: «Αν θέλετε τη συνταγή σε αυθεντικό θρακιώτικο ιδίωμα, δείτε την βιβλίο της Σίσσυς Μαμούγκα, “Θρακιω’τκα μαϊρέματα”. Εδώ αρκεστείτε στη νεοελληνική».

Τα μιμίκια λουκουμάδες είναι παραδοσιακό έδεσμα του Έβρου κυρίως, αλλά φτιαχνόταν ανήμερα σε όλη την Θράκη. Μοιάζουν με τους κανονικούς λουκουμάδες, απλώς η ζύμη τους είναι πιο σφιχτή. Η συνταγή:

Υλικά:

2 ½ ΠΟΤΗΡΙΑ ΝΕΡΟ ΧΛΙΑΡΟ
1 ΚΙΛΟ ΑΛΕΥΡΙ
40 – 50 ΓΡΑΜΜΑΡΙΑ ΜΑΓΙΑ
1 ΚΟΥΤΑΛΙΑ ΤΗΣ ΣΟΥΠΑΣ ΜΕΛΙ
1 ΚΟΥΤΑΛΑΚΙ ΚΟΦΤΟ ΑΛΑΤΙ
Εκτέλεση:

Διαλύουμε τη μαγιά, το μέλι και το αλάτι στο χλιαρό νερό. Προσθέτουμε το αλεύρι και ζυμώνουμε καλά τα υλικά μέχρις ότου ενωθούν καλά, χωρίς να υπάρχουν σβόλοι στη ζύμη. Η ζύμη μας πρέπει να είναι αρκετά μαλακή. Σε αντίθετη περίπτωση προσθέτουμε λίγο νερό (χλιαρό).

Αφήνουμε τη ζύμη σε ζεστό μέρος να φουσκώσει. Όταν φουσκώσει η ζύμη βάζουμε σε μια κατσαρόλα το λάδι και το αφήνουμε να κάψει καλά. Στη συνέχεια παίρνουμε ένα μικρό κομματάκι από τη ζύμη και το πλάθουμε στην παλάμη μας με τον ίδιο τρόπου που πλάθουμε τα γνωστά κεφτεδάκια. Με τον αντίχειρά μας κάνουμε μία τρύπα στη μέση και καθώς το ταλαντεύουμε στα δάχτυλα μας για να γίνει μεγαλύτερο η το άνοιγμα, το ρίχνουμε στο καυτό λάδι.

Με αυτό τον τρόπο τηγανίζουμε όλα τα μιμίκια και τα σερβίρουμε ζεστά κυρίως με μέλι, ζάχαρη ή ότι άλλο μας αρέσει.

Η συνταγή είναι της γιαγιάς Μαρίας από το Διδυμότειχο, θυμίζει η κα Καμπάκη Βουγιουκλή.