Υεμένη: Οκτώ χρόνια πολέμου χωρίς ορατό τέλος

Η Υεμένη, η φτωχότερη χώρα του Κόλπου, έχει βυθιστεί σε έναν πόλεμο από το 2014 μεταξύ των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων και των Χούθι, των ανταρτών που ελέγχουν μεγάλο μέρος του βόρειου τμήματος της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Σαναά.

Οι Χούθι υποστηρίζονται από το Ιράν, ενώ η κυβέρνηση υποστηρίζεται στρατιωτικά από το 2015 από έναν συνασπισμό μουσουλμανικών χωρών με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία.

Σήμερα, τουλάχιστον 70 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 100 τραυματίστηκαν σε αεροπορική επιδρομή εναντίον μιας φυλακής που ελέγχουν οι αντάρτες στην Υεμένη, μια επίθεση που αποδίδεται στον διεθνή συνασπισμό υπό τη Σαουδική Αραβία και μαρτυρά μια κλιμάκωση της βίας.

Ο πόλεμος στην Υεμένη έχει σκοτώσει 377.000 ανθρώπους σύμφωνα με τον ΟΗΕ, στη συντριπτική τους πλειονότητα θύματα των έμμεσων συνεπειών των μαχών, όπως η πείνα και οι ασθένειες, και έχει προκαλέσει τον εκτοπισμό εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ακολουθούν ορισμένες στιγμές ορόσημα από την περίοδο του οκταετούς πολέμου.

Η Σαναά στα χέρια των Χούθι

Τον Ιούλιο του 2014, οι Χούθι θεωρώντας ότι βρίσκονταν στο περιθώριο εξαπέλυσαν επίθεση από το προπύργιο τους, τη Σάαντα (βόρεια).

Οι Χούθι προέρχονται από τον ζαϊντισμό, κλάδος του σιιτισμού που αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 30% του πληθυσμού. Πλειοψηφία στον βορρά, οι Σιίτες αποτελούν μειονότητα σε εθνική κλίμακα.

Ενώνοντας τις δυνάμεις τους με μονάδες πιστές στον πρώην πρόεδρο Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ, οι Χούθι μπήκαν στη Σαναά τον Σεπτέμβριο και κατέλαβαν την έδρα της κυβέρνησης.

Καταλαμβάνουν το λιμάνι της Χοντάιντα (δυτικά) στην Ερυθρά Θάλασσα στα μέσα Οκτωβρίου και μετά προελαύνουν προς το κεντρικό τμήμα της χώρας.

Στις 20 Ιανουαρίου 2015 καταλαμβάνουν το προεδρικό μέγαρο στη Σαναά και περικυκλώνουν την κατοικία του προέδρου Αμπντ αλ‑Ραμπ Μανσούρ αλ‑Χάντι, ο οποίος κατέφυγε στο Άντεν (νότια).

Το Ριάντ επεμβαίνει συγκροτώντας στρατιωτική συμμαχία

Στις 26 Μαρτίου 2015 ένας συνασπισμός υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, γειτονικής χώρας της Υεμένης, στον οποίο συμμετείχαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ξεκινά αεροπορική επιχείρηση για να εμποδίσει την προέλαση των ανταρτών.

Η Ουάσινγκτον παρέχει υποστήριξη σε υλικοτεχνικό επίπεδο και στον τομέα των πληροφοριών.

Ο Χάντι καταφεύγει στη Σαουδική Αραβία καθώς οι αντάρτες πλησιάζουν στο Άντεν.

Τον Ιούλιο, η κυβέρνηση ανακοινώνει την «απελευθέρωση» της επαρχίας του Άντεν, την πρώτη επιτυχία των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων. Η ομώνυμη πόλη γίνεται η «προσωρινή» πρωτεύουσα της κυβέρνησης.

Τον Οκτώβριο, οι φιλοκυβερνητικοί ανακαταλαμβάνουν το στρατηγικής σημασίας στενό του Μπαμπ αλ-Μαντέμπ, μεταξύ της Ερυθράς Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού.

Μάχη της Χοντάιντα

Τον Ιούνιο του 2018 οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις, με την υποστήριξη του συνασπισμού, εξαπολύουν επίθεση για να ανακαταλάβουν τη Χοντάιντα, το κύριο σημείο εισόδου για ανθρωπιστική βοήθεια.

Τον Δεκέμβριο, τα Ηνωμένα Έθνη ανακοινώνουν εκεχειρία, ιδιαίτερα στην Χοντάιντα, έπειτα από συνομιλίες μεταξύ Υεμένης και Σουηδίας.

Αλλά η εκεχειρία “σπάει” από συγκρούσεις γύρω από την πόλη.

Νότιοι αυτονομιστές

Στις αρχές του 2018, αυτονομιστές από το νότιο τμήμα της χώρας, ένα ανεξάρτητο έδαφος πριν από τη συγχώνευσή του με τον βορρά το 1990, στρέφονται εναντίον των κυβερνητικών δυνάμεων στο Άντεν και πολιορκούν το προεδρικό μέγαρο, πριν από επέμβαση Σαουδικής Αραβίας-ΗΑΕ.

Τον Αύγουστο του 2019 ξεσπούν συγκρούσεις μεταξύ αυτονομιστών στο Άντεν από τη δύναμη με την κωδική ονομασία «Σχοινί ασφαλείας», που εκπαιδεύεται από τα Εμιράτα, και κυβερνητικών στρατευμάτων, που υποστηρίζονται από το Ριάντ.

Το Ριάντ έκτοτε μεσολαβεί για μια συμφωνία κατανομής της εξουσίας και επιβλέπει τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Επίθεση σε εγκαταστάσεις της Aramco

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2019 οι αντάρτες αναλαμβάνουν την ευθύνη για επιθέσεις σε δύο τοποθεσίες των εγκαταστάσεων του πετρελαϊκού γίγαντα Aramco στην ανατολική Σαουδική Αραβία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα αργού πετρελαίου στον κόσμο. Το Ριάντ και η Ουάσινγκτον κατηγορούν το Ιράν για την επίθεση. Η Τεχεράνη αρνείται κάθε εμπλοκή.

Οι αντάρτες εντείνουν τις επιθέσεις τους με drones και πυραύλους εναντίον του σαουδαραβικού βασιλείου. Τον Μάρτιο του 2021 οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας γίνονται και πάλι στόχος δύο μεγάλων επιθέσεων.

Επίθεση στη Μαρίμπ

Μετά από μήνες ηρεμίας, οι αντάρτες εξαπολύουν ξανά την επίθεσή τους στις αρχές Φεβρουαρίου 2021 στη Μαρίμπ, μια στρατηγικής σημασίας πόλη, σε μια περιοχή πλούσια σε πετρέλαιο που αποτελεί το τελευταίο προπύργιο των πιστών στον πρώην πρόεδρο Σάλεχ στον βορρά.

Η επίθεση σημειώνεται καθώς η αμερικανική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν αποφασίζει να τερματίσει την υποστήριξή της στον συνασπισμό και αφαιρεί τους Χούθι από τον κατάλογο των «τρομοκρατικών οργανώσεων» για να μην εμποδίζεται η παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας.

Κλιμάκωση

Στις 3 Ιανουαρίου 2022 οι αντάρτες καταλαμβάνουν ένα πλοίο με σημαία Εμιράτων στα ανοιχτά της Χοντάιντα, ισχυριζόμενοι ότι μετέφερε στρατιωτικό εξοπλισμό. Το Ριάντ και το Άμπου Ντάμπι καταγγέλλουν πράξη «πειρατείας» εναντίον πολιτικού φορτηγού πλοίου.

Στις 10 του ίδιου μήνα, οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις ανακοινώνουν ότι κατέλαβαν την πετρελαιοπαραγωγική επαρχία Σάμπουα (κέντρο), που συνορεύει με τη Μαρίμπ.

Στις 17, οι αντάρτες πραγματοποιούν μια άνευ προηγουμένου δολοφονική επίθεση στα Εμιράτα, όπου τρείς άνθρωποι σκοτώθηκαν από την έκρηξη βυτιοφόρων που μετέφεραν καύσιμα στο Άμπου Ντάμπι. Οι Χούθι αναλαμβάνουν την ευθύνη. Σε απάντηση, ο συνασπισμός πολλαπλασιάζει τις επιδρομές στη Σαναά. Αποτέλεσμα: 14 νεκροί.

Χθες, στις 20, επιδρομή του συνασπισμού κατά της Χοντάιντα στοιχίζει τη ζωή τριών παιδιών σύμφωνα με μια ΜΚΟ.

Σήμερα 21, αεροπορική επιδρομή εναντίον φυλακής στη Σάντα άφησε πίσω της τουλάχιστον 70 νεκρούς και εκατό τραυματίες σύμφωνα με μια ΜΚΟ.