Ουσιαστικά πρόκειται για διεύρυνση των φλεβών (κιρσοί) που είναι επιφορτισμένες με την απαγωγή του αίματος από τον όρχι.
Γιατί εμφανίζεται η κιρσοκήλη
Οι φλέβες έχουν εσωτερικά βαλβίδες που επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο προς μια κατεύθυνση, δηλαδή προς το κέντρο του σώματος. Όταν, όμως, αυτές αρχίζουν να ανεπαρκούν, τότε εμφανίζεται επιστροφή και παλινδρόμηση λόγω βαρύτητας στα χαμηλότερα σημεία. Ο λόγος που οι βαλβίδες ανεπαρκούν είναι συνήθως εκ γενετής καθορισμένος, αλλά παράγοντες όπως η άρση βάρους, η ορθοστασία κλπ μπορεί να κάνουν πιο έντονα τα συμπτώματα της νόσου.
Τι συμπτώματα προκαλεί η κιρσοκήλη
Η κιρσοκήλη συνήθως συμβαίνει στον αριστερό όρχι για ανατομικούς λόγους, αλλά μπορεί να συμβεί και στον δεξί ή και στους δύο. Ως αποτέλεσμα της πάθησης αυτής το αίμα δεν κυκλοφορεί πλέον σωστά κι έτσι μπορεί να εμφανιστούν διάφορα προβλήματα. Για πολλούς άνδρες είναι τελείως ασυμπτωματική νόσος. Δηλαδή, δεν αντιλαμβάνονται κάτι παθολογικό και, εντέλει, το πρόβλημα ανακαλύπτεται εντελώς τυχαία, κατά τη διάρκεια ελέγχου της υπογονιμότητας που διαπιστώθηκε πως έχει ο άνδρας. Σε άλλους ασθενείς, ωστόσο, η κιρσοκήλη δίνει κάποια συμπτώματα, λ.χ. μπορεί να προκαλεί αίσθημα βάρους ή δυσφορίας ή ακόμη και κνησμού στον όρχι που πάσχει.
Σημασία, βέβαια, έχει και το μέγεθος της κιρσοκήλης, οπότε έχουμε και διαφοροποίηση των κλινικών ευρημάτων. Ενώ, λοιπόν, μια μικρή κιρσοκήλη δεν γίνεται αντιληπτή, μια μεγάλη κιρσοκήλη μπορεί να ψηλαφηθεί κι από τον ίδιο τον ασθενή σαν μια μαλακή μάζα, συνήθως ανώδυνη, στο πάνω μέρος του όρχι.
Εμποδίζει τη φυσιολογική σπερματογένεση
Το πιο σημαντικό πρόβλημα, όμως, είναι η υπογονιμότητα που προκαλεί η κιρσοκήλη, ανεξάρτητα από το μέγεθός της, καθώς για διαφόρους λόγους που εν τέλει επηρεάζουν το μικροπεριβάλλον του όρχι εμποδίζεται η φυσιολογική σπερματογένεση.
Είναι όλες οι κιρσοκήλες ίδιες;
Η βαρύτητα της κιρσοκήλης μπορεί να ποικίλλει. Μπορεί να είναι μικρή και να βρεθεί μόνο με υπερηχογράφημα ή μπορεί να είναι ιδιαίτερα μεγάλη και να φαίνεται ακόμα και με μια απλή κλινική εξέταση.
Πώς η κιρσοκήλη συνδέεται με την ανδρική υπογονιμότητα
Η κιρσοκήλη θεωρείται παράγοντας ενοχοποιητικός για την εμφάνιση υπογονιμότητας στον άνδρα. Παρότι μια υποκλινική κιρσοκήλη μπορεί να μην προκαλέσει πρόβλημα στο σπέρμα, οι πιο σοβαρές μορφές της ενοχοποιούνται συχνότερα. Επίσης, η κιρσοκήλη εξελίσσεται συχνά με την πάροδο των ετών. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ένας νέος άνδρας με κιρσοκήλη που έχει φυσιολογικό σπέρμα την ώρα της διάγνωσης της κιρσοκήλης, δεν είναι εγγυημένο ούτε ότι η κιρσοκήλη του θα παραμείνει σταθερή ούτε και ότι το σπέρμα του θα παραμείνει αμετάβλητο.
Απαραίτητο το σπερμοδιάγραμμα μετά τον εντοπισμό κιρσοκήλης
Ο κάθε άντρας λοιπόν που θα διαγνωσθεί με κιρσοκήλη πρέπει να κάνει ένα σπερμοδιάγραμμα για να ελέγξει την ποιότητα του σπέρματός του. Αν και μπορεί να παρατηρηθούν διάφορες μορφές βλάβης στο σπέρμα ενός άντρα από την κιρσοκήλη, συχνά παρατηρούνται διαταραχές σε όλες τις παραμέτρους του σπέρματος, δηλαδή και τον αριθμό, αλλά και την κινητικότητα και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων.
Τι κάνουμε όταν διαγνωσθεί κιρσοκήλη; Ποια η ενδεδειγμένη θεραπεία;
Όταν ένας άνδρας έχει υποκλινική κιρσοκήλη, δεν απαιτείται υποχρεωτικά θεραπεία. Πρέπει όμως να παρακολουθείται συστηματικά τόσο ως προς τον βαθμό της κιρσοκήλης του. όσο και ως προς τις διαταραχές που αυτή προκαλεί. Επιδείνωση των εξεταζόμενων παραμέτρων είναι ένδειξη για θεραπεία.
Πότε απαιτείται θεραπεία;
Σε περίπτωση που συνυπάρχουν κιρσοκήλη, διαταραχές του σπέρματος και υπογονιμότητα, τότε απαιτείται θεραπεία. Πρέπει να τονιστεί, όμως, πως η διόρθωση του προβλήματος δεν σημαίνει υποχρεωτικά βελτίωση του σπέρματος. Κι αυτό διότι η κιρσοκήλη μπορεί να έχει αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με χειρουργική επέμβαση, αλλά ο όρχις να μην είναι πλέον σε θέση να επανέλθει και να αποκαταστήσει τη φυσιολογική του λειτουργία και σπερματογένεση.
Η ενδεδειγμένη θεραπεία για την κιρσοκήλη είναι η χειρουργική
Παρότι έχουν δοκιμασθεί διάφορες τεχνικές (ανοικτή μέθοδος, λαπαροσκοπική) καλύτερη θεωρείται η μικροχειρουργική. Σε αυτή την τεχνική, γίνεται μια μικρή τομή στο πλάι του πέους, εκεί δηλαδή που διέρχονται ο σπερματικός τόνος που περιέχει τα στοιχεία του όρχι (αγγεία, νεύρα και λεμφαγγεία) και, ακολούθως, με τη χρήση μικροσκοπίου, αναγνωρίζονται και απολινώνονται οι προβληματικές φλέβες. Με την εμπειρία του ιατρού, η επέμβαση δεν απαιτεί νοσηλεία κι ο ασθενής μετά από λίγη ώρα μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του και στις δραστηριότητές του.