Στην επιφάνεια οι ελληνικοί υδρογονάνθρακες

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2025, 08:30 / Συν 1

Τι σηματοδοτεί η είσοδος του αμερικανικού κολοσσού στο Block 2 – Δυνητικές επενδύσεις 5 έως 10 δισ.

Νέες διαστάσεις αποκτά το «upstream» στην Ελλάδα, με την απόφαση της Exxon Mobil να μπει στο Block 2 να φέρνει στην «ημερήσια διάταξη» την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης για πρώτη φορά ύστερα από 40 χρόνια στις ελληνικές θάλασσες.

Οι επίσημες ανακοινώσεις και υπογραφές πραγματοποιήθηκαν σε «παγκόσμια μετάδοση», στο πλαίσιο της 6ης Συνόδου για τη Διατλαντική Συνεργασία για την Ενέργεια (Sixth Partnership for Transatlantic Energy Cooperation P-TEC), από το Ζάππειο Μέγαρο, με την ενεργειακή στρατηγική της χώρας να «ανεβαίνει στο βήμα» και να αναγνωρίζεται ως αξιόπιστος και στρατηγικός εταίρος στην υλοποίηση της αμερικανικής ενεργειακής πολιτικής.

«Ψήφος εμπιστοσύνης»

Η ιδιαίτερη αξία της απόφασης της Exxon Mobil, πέρα από το «υπερμέγεθες» των επενδύσεων που συνεπάγεται η προώθηση της «offshore» δραστηριότητας, έγκειται στο γεγονός ότι η πραγματοποίηση μιας ερευνητικής γεώτρησης και μάλιστα στο πλέον ώριμο οικόπεδο της χώρας, βορειοδυτικά της Κέρκυρας, θα επιτρέψει τη μετάβαση από το «οικόπεδο» στο «κοίτασμα» και από το «δυνητικό» στο «πραγματικό», αλλάζοντας παντελώς τη σχετική συζήτηση που για την ώρα και επί σειρά δεκαετιών περιορίζεται σε εκτιμήσεις και προοπτικές, ωστόσο «αναλλοίωτες» στον χρόνο.

Η απόφαση της Exxon Mobilνα διευρύνει το ελληνικό «χαρτοφυλάκιό» της δυτικά της Κέρκυρας αφενός μεν «επισφραγίζει» την ορθότητα των εκτιμήσεων για πιθανούς πόρους στην περιοχή περί τα 200 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου και αφετέρου «αναγνωρίζεται» και «διαβάζεται» ως συνολικότερη «ψήφος εμπιστοσύνης» στην προοπτική της χώρας να συμπεριληφθεί στο «κλαμπ» των παραγωγών υδρογονανθράκων ,σε μια περίοδο, μάλιστα, που το φυσικό αέριο «επανήλθε», για να μείνει «αρωγός» και «σύμμαχος» στην προώθηση της ενεργειακής μετάβασης, χωρίς το ένα εν τέλει να αποκλείει το άλλο.

Υπό αυτό το πρίσμα, η ενεργειακή «βαρύτητα» της χώρας ακούει σε δύο «συχνότητες», με τη μία να εκκινεί από τη γεωγραφική θέση της χώρας και τη δυνατότητα να αποτελέσει βασική πύλη εισόδου LNG για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στο φόντο της «υποκατάστασης» του ρωσικού αερίου, και την άλλη στην προοπτική ανάδειξης σε παραγωγό υδρογονανθράκων, με τον αμερικανικό κολοσσό να εμφανίζεται «αρωγός» και διατεθειμένος να κρατήσει τα ηνία σε αυτή την προσπάθεια.

Τα βασικά μηνύματα

Τα παραπάνω συμπυκνώνουν τα βασικά μηνύματα «ελληνικού χρώματος» από την πρώτη μέρα της 6ης Συνόδου για τη Διατλαντική Συνεργασία για την Ενέργεια, με τις εργασίες να ολοκληρώνονται σήμερα, διατηρώντας, όπως όλα δείχνουν, το ίδιο «τέμπο», με τις «υπογραφές» να αφορούν, αυτή τη φορά, συμφωνίες πώλησης και αγοράς LNG, με σκοπό την προώθησή τους προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, δια-μέσου του Κάθετου Διαδρόμου.

Ο λόγος γίνεται για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας που αναμένεται σήμερα να πρωταγωνιστήσει στην «επικαιρότητα» του συνεδρίου, όντας ένας εκ των αντισυμβαλλομένων στις σχετικές συμφωνίες. Ενδεικτικά, ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κωνσταντίνος Ξιφαράς, μιλώντας σε πάνελ του συνεδρίου, αποκάλυψε ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας βρίσκεται σε συζητήσεις με προμηθευτές, για να συμπληρώσει ότι «η ΔΕΠΑ θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο» στο κομμάτι των εξαγωγών LNG προοδευτικά, μέσα από το κοινό σχήμα που σύστησε πρόσφατα με την AKTOR, υπό την ονομασία «ATLANTIC – SEE LNGTRADE Α.Ε.».

Αδιαμφισβήτητα, η πρώτη μέρα των εργασιών της P-TEC στο Ζάππειο, με την παρουσία κορυ-φαίων κυβερνητικών στελεχών από τις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες24 χώρες-μέλη της πρωτοβουλίας στο πλάι των περισσότερων από400 στελεχών της ενεργειακής «αφρόκρεμας» εντός και εκτός της χώρας, «σημαδεύτηκε» από τη συμφωνία των Exxon Mobil, Energean και HELLENiQ ENERGY,με την πρώτη να παίρνει «θέση μάχης» στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο, πλάι στις παραχωρήσεις που ήδη «τρέχει» «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης».

Μέχρι την παραγωγή

Αξίζει να σημειωθεί, όπως επισήμανε, μεταξύ άλλων, ο αντιπρόεδρος Παγκόσμιας Έρευνας της Exxon Mobil, Τζον Άρντιλ, μιλώ- ντας στο περιθώριο της Συνόδου, ότι η απόφαση δεν προέκυψε σε «κενό αέρος», αλλά κατόπιν μελέτης των δεδομένων και με επίγνωση του ρίσκου που συνεπάγεται η Ελλάδα στο κομμάτι του «upstream», όντας εν πολλοίς αχαρτογράφητη περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, το υψηλόβαθμο στέλεχος της Exxon Mobil εμφανίζεται αισιόδοξο για τα «απόκρυφα» των ελληνικών θαλασσών, με τον αμερικανικό όμιλο να έχει ήδη καταστρώσει τα επόμενα βήματα, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους εταίρους στο σχήμα για την περαιτέρω ωρίμανση του οικοπέδου.

Αναλυτικότερα, αυτά προβλέπουν σε πρώτη φάση την επανεπεξεργασία των 3D σεισμικών δεδομένων με την πιο σύγχρονη τεχνολογία, ώστε να δοθεί η καλύτερη δυνατή εικόνα του υπεδάφους και να σχεδιαστεί ένα ασφαλές και περιβαλλοντικά φιλικό πρόγραμμα ερευνητικής γεώτρησης. Το κόστος της εν λόγω γεώτρησης υπολογίζεται στα 50-100 εκατομμύρια δολάρια, με το τελικό νούμερο να εξαρτάται, όπως υπογράμμισε, από τη μέθοδο που θα επιλεγεί, καθώς και από τη «φυσιογνωμία» του εκάστοτε οικοπέδου.

Επιπρόσθετα, η κοινοπραξία, με την Energean να διατηρεί τον ρόλο του operator με νέο ποσοστό στο 30% (η Exxon Mobil έχει 60% και η HELLENiQ ENERGY10%), σχεδιάζει να ολοκληρώσει την αδειοδότηση το 2026, οπότε και θα ληφθεί η επενδυτική απόφαση για τη γεώτρηση. Αν όλα εξελιχθούν σύμφωνα με το πρόγραμμα, η πρώτη ερευνητική γεώτρηση αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο του 2027,με διάρκεια δύο έως τρεις μήνες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο σχεδιασμός του χρονοδιαγράμματος δεν είναι τυχαίος, καθώς την ίδια περίοδο, όπως αναφέρουν αρμόδιες πήγες, η Energean έχει συμφωνήσει σε ερευνητικό πρόγραμμα με την ιταλική εταιρεία Saipem για το ισραηλινό κοίτασμα Κατλάν, προκειμένου να πραγματοποιηθούν δύο επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις στους στόχους «Δίας» και «Αθηνά».

Το εν λόγω πρόγραμμα, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πληροφορίες, προβλέπει «option» για δύο ακόμη γεωτρήσεις, πράγμα που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στην περίπτωση του Block2, ώστε να επιταχυνθεί η όλη διαδικασία που ενδεχόμενα να καθυστερούσε, αν έπρεπε να συμφωνηθεί εκ νέου δέσμευση γεωτρύπανου.

Το 2027 οι απαντήσεις

Σε κάθε περίπτωση, τα πρώτα αποτελέσματα που θα δείξουν αν όντως υπάρχουν υδρογονάνθρακες, θα είναι γνωστά προς το τέλος του 2027. Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική του κλάδου, στην περίπτωση που προκύψουν «θετικά» αποτελέσματα, τότε η κοινοπραξία θα προχωρήσει σε επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις, ώστε να προσδιοριστεί η έκταση και το μέγεθος του κοιτάσματος.

Μόνο τότε, όπως διευκρίνισε ο Τζον Άρντιλ, θα προχωρήσει η κοινοπραξία στη μεγάλη επένδυση για την ανάπτυξη του κοιτάσματος, με τα σχετικά απαιτούμενα κεφάλαια για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών (μονάδα παραγωγής και αγωγοί) να υπολογίζονται από 5 μέχρι 10 δισ. δολάρια. Με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα και με την προϋπόθεση ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά, χωρίς πρόσθετες καθυστερήσεις, η φάση της παραγωγής προσδιορίζεται μέσα στο διάστημα 2030-2035.

Τόνισε, πάντως, ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν μόνο εφόσον εξασφαλιστούν «οι σωστοί εμπορικοί και ρυθμιστικοί όροι», ώστε η επένδυση να είναι βιώσιμη. Σε κάθε περίπτωση, τα μέχρι τώρα «δείγματα γραφής», όπως ανέφερε, αξιολογούνται με θετικό πρόσημο, με τον ίδιο να ξεχωρίζει στα «υπέρ» τη συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο και την ελληνική κυβέρνηση, γεγονός που προσδίδει «ασφάλεια» και «αξιοπιστία» στο όλο εγχείρημα.

Παράμετρος υποδομών

Βέβαια, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές που παρακολουθούν επί σειρά ετών το κεφάλαιο «υδρογονάνθρακες», αυτά θα πρέπει να μεταφραστούν σε πράξεις, ξεκινώντας από τη διαμόρφωση της απαραίτητης εφοδιαστικής αλυσίδας, με πρώτο ζήτημα να ξεχωρίζει το θέμα των λιμενικών υποδομών.

Υπενθυμίζεται ότι ακόμη εκκρεμεί ο προσδιορισμός του λιμένα που δύναται να αξιοποιηθεί για σκοπούς έρευνας και ανάπτυξης υδρογονανθράκων, πράγμα που θα πρέπει να έχει επιλυθεί, προκειμένου να υπάρξει η οποιαδήποτε ερευνητική γεώτρηση στις ελληνικές θάλασσες.

Οι παραχωρήσεις στην Κρήτη

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι έτερες παραχωρήσεις της Exxon Mobil,νότια της Κρήτης και συγκεκριμένα τα οικόπεδα «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» και «Νότια της Κρήτης», παραμένουν στον βασικό προσανατολισμό, με το αρμόδιο στέλεχος της Exxon Mobil να παραπέμπει στο πρώτο εξάμηνο του 2026 για τις αποφάσεις της «επόμενης μέρας».

Υπενθυμίζεται ότι η δραστηριότητα της εταιρείας στις εν λόγω περιοχές τελεί υπό συνεχόμενες αναβολές, με το αρχικό χρονοδιάγραμμα να προβλέπει τη λήψη τελικής επενδυτικής απόφασης για την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης το 2024, πράγμα που πλέον αναμένεται μέσα στο επόμενο έτος για το πιο ώριμο εκ των δύο οικόπεδο, το «Νοτιοδυτικά της Κρήτης».

Ελληνικά μηνύματα

Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της Energean, Μαθιός Ρήγας, δήλωσε ότι «η συμφωνία αυτή αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την αξιοποίηση των φυσικών πόρων της Ελλάδας και την ενίσχυση του ρόλου της χώρας μας στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Η συνεργασία με την ExxonMobil στο Block 2 δεν είναι απλώς μια νέα επιχειρηματική συμφωνία. Είναι μια εθνική ευκαιρία να αποδείξουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει ενεργειακή ανεξαρτησία, αξιοποιώντας υπεύθυνα τους εγχώριους ενεργειακούς πόρους της, σύμφωνα με τα αυστηρότερα διεθνή πρότυπα».

Ακολούθως ο διευθύνων σύμβουλος της HELLENiQ ENERGY, Ανδρέας Σιάμισιης, υπογράμμισε την «ωριμότητα» του Block 2 να προχωρήσει στη φάση της ερευνητικής γεώτρησης, αναγνωρίζοντας, την ίδια στιγμή, την ικανότητα της Exxon Mobil να «τρέξει» τις διαδικασίες. Ο κ. Σιάμισιης στάθηκε στις προσπάθειες της κυβέρνησης, με αφορμή τις συμφωνίες για τους υδρογονάνθρακες: «Για πρώτη φορά βλέπω την κυβέρνηση να προχωρά με αποφασιστικότητα και ταχύτητα. Μέσα σε λίγους μήνες, ήρθε η Chevron σε 4 υπεράκτια οικόπεδα, ενώ και η συμφωνία με την ExxonMobil για το Οικόπεδο 2 ολοκληρώθηκε σε μικρό διάστημα».

Ο επικεφαλής της HELLENiQ πρόσθεσε ότι οι υδρογονάνθρακες είναι η πιο εύκολη λύση ως προς τη μεταφορά της ενέργειας σε σχέση με τον ηλεκτρισμό. Εστίασε και στις αλλαγές που συντελούνται στην αγορά, λέγοντας ότι ο όμιλος προσαρμόζεται και ξέρει πώς να κάνει πράξη τη μετάβαση.