Οι δύο μεγάλες ελληνικές δημοπρασίες του φθινοπώρου: Η ελληνική τέχνη στο Παρίσι και στο Ζάππειο

Σε μία περίοδο όπου το ενδιαφέρον για τη νεοελληνική τέχνη παραμένει σταθερά υψηλό και η αγορά παρουσιάζει σημαντική κινητικότητα, δύο δημοπρασίες προσελκύουν τα βλέμματα των συλλεκτών και των φιλότεχνων.

Η πρώτη πραγματοποιείται στο Παρίσι από την Art Expertise για τον οίκο Bonhams, ενώ η δεύτερη έρχεται λίγες ημέρες αργότερα στο εμβληματικό Ζάππειο Μέγαρο. Και οι δύο μαζί συνθέτουν ένα πλούσιο πανόραμα δημιουργών του 19ου και 20ού αιώνα, επιβεβαιώνοντας τη διαρκή δυναμική της ελληνικής καλλιτεχνικής παραγωγής.

Στις 19 Νοεμβρίου 2025, η Art Expertise παρουσιάζει στο Παρίσι την 47η Greek Sale του οίκου Bonhams, με μια φροντισμένη επιλογή έργων Ελλήνων καλλιτεχνών δύο αιώνων. Με ιδιαίτερη χαρά παρουσιάζουμε μια εξαιρετική επιλογή έργων σημειώνει η Τερψιχόρη Αγγελοπούλου, υπογραμμίζοντας τη διαχρονική αξία της ελληνικής ζωγραφικής και την αναγνώρισή της στην εγχώρια και διεθνή αγορά. Η φετινή διοργάνωση δίνει έμφαση στην ποιότητα και στη σημασία κάθε περιόδου, απευθυνόμενη τόσο στους έμπειρους συλλέκτες όσο και στο κοινό που αναζητά επαφή με την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Κορυφαία στιγμή της δημοπρασίας αναμένεται να είναι για μία ακόμη φορά ο Γιάννης Τσαρούχης. Το έργο Εσατζής με φύλλα φοινικιάς και σημαιάκια (1949), με τιμή εκτίμησης 400.000-600.000 ευρώ, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του καλλιτέχνη και προέρχεται από τη συλλογή του Αλέξανδρου Ιόλα. Έχοντας εκτεθεί στο Παρίσι και στο Λονδίνο το 1951 και στη Wildenstein Gallery το 1975, το έργο ανοίγει τη σειρά των Εσατζήδων και φέρει σαφείς αναφορές στον πολιτισμό της ελληνικής παράδοσης, από την αρχαιότητα έως τη βυζαντινή τέχνη. Ο Τσαρούχης, που στο παρελθόν αντιμετώπισε ιδεολογικές προκλήσεις, παραμένει σήμερα ένας από τους πιο συλλεκτικούς Έλληνες καλλιτέχνες σε διεθνές επίπεδο.

Ξεχωριστή θέση στο Greek Sale έχει και το Επιθαλάμιο (1971) του Γιάννη Μόραλη, με εκτίμηση 200.000-300.000 ευρώ. Το έργο είχε συμπεριληφθεί στην ατομική έκθεσή του το 1972, με πρόλογο από τον Οδυσσέα Ελύτη, και αποτυπώνει την ώριμη γεωμετρική γλώσσα του καλλιτέχνη, που απορρίπτει περιγραφικές λεπτομέρειες για να κρατήσει μόνο τα δομικά στοιχεία της μορφής.

Ιδιαίτερο βάρος φέρει και το έργο του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ Η νίκη των Ελλήνων στο Καρπενήσι και ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη (120.000-180.000 ευρώ). Με κινηματογραφική λεπτομέρεια, ο Θεόφιλος αποτυπώνει τον ηρωικό κόσμο της φαντασίας του, συνδέοντας τον λαϊκό μύθο με την ιστορική μνήμη, όπως έπραξε και ο στρατηγός Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του.

Το ενδιαφέρον στρέφεται επίσης στον Γιώργο Μπουζιάνη και την Καθιστή Γυναίκα (50.000-70.000 ευρώ), έργο του 1937, περίοδο κατά την οποία ο καλλιτέχνης είχε ήδη καταξιωθεί στη γερμανική avant-garde. Το έργο ενσωματώνει τη βασική του πεποίθηση ότι η τέχνη πρέπει να εκφράζει συναίσθημα και όχι να υπηρετεί την ωραιοποίηση.

Παράλληλα, το Hommage a Parthenis (50.000-70.000 ευρώ) του Νίκου Εγγονόπουλου, δημιουργημένο το 1937, αποτελεί φόρο τιμής στον δάσκαλό του Κωνσταντίνο Παρθένη και δείγμα της χρωματικής δεξιοτεχνίας του Έλληνα σουρεαλιστή.

Στην ίδια δημοπρασία συμμετέχει και ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας με τους Στρόβιλους II (60.000-80.000 ευρώ), μια σύνθεση του 1966 που αποτυπώνει κοσμικές καμπύλες με ποιητική διάθεση. Το Panthéon της δημοπρασίας συμπληρώνεται από πλήθος ακόμη μεγάλων ονομάτων της ελληνικής τέχνης, όπως Γύζης, Βολανάκης, Ράλλης, Παρθένης, Γαλάνης, Αργυρός, Γεραλής, Μαλέας, Οικονόμου, Ροίλος, Θωμόπουλος, Αστεριάδης, Πράσινος, Σπυρόπουλος, Κοντόπουλος, Φασιανός, Ζογγολόπουλος, Τσόκλης, Μποκόρος, Ψυχοπαίδης και πολλοί ακόμη.

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 3 Δεκεμβρίου 2025, το ενδιαφέρον στρέφεται στην Αθήνα και στο Ζάππειο Μέγαρο, όπου ο οίκος Vergos διοργανώνει μια μεγάλη Δημοπρασία Νεοελληνικής Ζωγραφικής και Γλυπτικής του 19ου και 20ού αιώνα. Συνολικά 139 έργα συνθέτουν μια ευρεία αναδρομή στη διαδρομή της ελληνικής τέχνης.

Ανάμεσα στα έργα δεσπόζει ο Ήρωας του Νίκου Εγγονόπουλου, λάδι σε μουσαμά, χαρακτηριστικό της ώριμης υπερρεαλιστικής του περιόδου. Μια σύνθεση όπου μύθος, ιστορία και σύμβολο λειτουργούν ενιαία. Σημαντικό βάρος έχει επίσης η Ανάσταση (1940-41) του Κωνσταντίνου Παρθένη, έργο φιλοτεχνημένο την περίοδο του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου, που λειτουργεί ως αλληγορία αναγέννησης του ελληνικού λαού. Το έργο αποτελεί το τρίτο μέρος τριπτύχου, με τα δύο άλλα να βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη.

Εξίσου ενδιαφέρον είναι το Advertisements (1986) της Χρύσας (Βαρδέα), εμπνευσμένο από τη Νέα Υόρκη των μέσων της δεκαετίας του ’80, καθώς και ο Νέος σκεπτόμενος (1938) του Γιάννη Τσαρούχη, έργο που έχει παρουσιαστεί σε σημαντικές εκθέσεις και αποτελεί την πρώτη εκτέλεση της ομώνυμης σειράς.

Δύο δημοπρασίες, δύο πόλεις, ένας συνεχής διάλογος για την ελληνική καλλιτεχνική ταυτότητα. Από την Avenue Hoche στο Παρίσι μέχρι το Ζάππειο, η ελληνική τέχνη συνεχίζει να μαγνητίζει το διεθνές βλέμμα και να επιβεβαιώνει την ιστορική της συνέχεια, με έργα που καλύπτουν σχεδόν δύο αιώνες δημιουργίας, το φθινόπωρο του 2025 αποτελεί ακόμη μία γόνιμη στιγμή ανάδειξης της νεοελληνικής ζωγραφικής και γλυπτικής.