Οι «αόρατοι» που πηγαίνουν στις λαϊκές αγορές μετά τις τρεις το μεσημέρι

Οι δείκτες του ρολογιού κοντεύουν να δείξουν τρεις… Στη λαϊκή αγορά που στήνεται κάτω από την εκκλησία του Αγίου Θωμά στην περιοχή του Ζωγράφου οι φωνές των πωλητών πίσω από τους πάγκους σταματούν, αφού μαζεύουν για να φύγουν.

Σε ελάχιστα σημεία υπάρχουν φρούτα και λαχανικά. Οι τιμές τους είναι χαμηλές, κάτω του κόστους και αυτό για να φύγουν άδειοι οι έμποροι. Κάτω του 1€ προϊόντα, για να αδειάσουν οι ξύλινοι πάγκοι. Και εκεί αρχίζουν και εμφανίζονται άνθρωποι, για να μπορέσουν με λίγα μόλις ευρώ να εξασφαλίσουν τη βασική τους τροφή για το νοικοκυριό τους.

Στη δύση του 2025 κανείς δεν θα περίμενε να δει τέτοιες σκηνές στις λαϊκές αγορές και όμως στο Newsbeast τις καταγράψαμε. Οι σκηνές που εκτυλίσσονται στις λαϊκές αγορές είναι γροθιά στο στομάχι, αφού συνειδητοποιεί κανείς πως υπάρχουν εκεί έξω άνθρωποι που υποφέρουν, άνθρωποι που προσπαθούν να κρατήσουν την αξιοπρέπειά τους όσο πιο ψηλά μπορούν, αλλά νιώθουν αδύναμοι λόγω της τρύπιας τσέπης τους και του άδειου πορτοφολιού τους.

«Μετά τις τρεις, την ώρα που μαζεύουμε, έρχονται δεκάδες άνθρωποι για να πάρουν ό,τι μπορούν, εμείς εκείνη τη στιγμή μαζεύουμε και πουλάμε τα προϊόντα μας σε πολύ χαμηλές τιμές, πολύ κάτω του κόστους, για να μην τα έχουμε και την επόμενη», λέει στο Newsbeast o Δημήτρης που έχει πάγκο στη λαϊκή και συνεχίζει: «Έχουμε “λοκάρει” κάποιες περιπτώσεις που με τρόπο δίνουμε μια σακούλα με φρούτα και λαχανικά σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη, κάποιες φορές τα πάμε και στο σπίτι τους. Βλέπετε πολλοί αντιμετώπισαν ατυχίες στη ζωή τους και δεν τα κατάφεραν. Λίγοι είναι στο πλευρό τους. Τουλάχιστον να έχουν δύο φρούτα να φάνε, μια σαλάτα να κόψουν και μια πατάτα να τηγανίσουν, είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε», λέει ο Τζίμης.

Ο Τζίμης έχει πάγκο στις λαϊκές, ξεκίνησε να δουλεύει πριν καλά καλά τελειώσει το σχολείο και τα κατάφερε. Διανύει την τέταρτη δεκαετία της ζωής του και από τότε που θυμάται τον εαυτό του κουβαλάει τελάρα και φωνάζει για να πουλήσει ό,τι έχει στον πάγκο. Ένας άνθρωπος της διπλανής πόρτας που, παρά το γεγονός ότι ζει με το μεροκάματο, στέκεται δίπλα στους ανθρώπους και προσπαθεί να τους στηρίξει.

Ενώ μιλάμε περνάει ένας μετανάστης με ένα καρότσι, ρωτάει δειλά δειλά τις τιμές. Εκείνη την ώρα πουλάει με 0,60€ το κιλό τα μήλα, βγάζει 0,50€ και του παίρνει μια σακούλα με μήλα. «Δεν θέλει να του τα χαρίσω, θέλει να αισθάνεται ότι πληρώνει. Εδώ δεν είμαστε μόνο λαϊκατζήδες, είμαστε και ψυχολόγοι αν το καλοσκεφτείς», λέει και κλείνει το μάτι του.

Πιο κάτω, μια εικόνα που προκαλεί σοκ. Ένας άνθρωπος μαζεύει τα σαπισμένα και τα πολυχτυπημένα από τον δρόμο λαχανικά και φρούτα και τα τρώει σε μια γωνιά του δρόμου. Αυτό το καρέ πάει τη μνήμη 15 χρόνια πίσω, όταν η Ελλάδα ήταν στα μνημόνια και έκανε ασκήσεις ισορροπίας ανάμεσα στη χρεοκοπία και στην απόλυτη καταστροφή.

Με καρότσια του σούπερ μάρκετ διασχίζουν δύο άτομα την οδό Λομβάρδου όπου γίνεται η λαϊκή. Μέσα σε αυτά βάζουν ό,τι πετούν στα σκουπίδια οι έμποροι ή ό,τι περισσεύει. Τους πλησιάζουμε. Τους ρωτάμε γιατί παίρνουν από κάτω λαχανικά. Η απάντηση αφοπλιστική. «Αν δεν το κάνω δεν θα φάω σήμερα, δεν έχω μεροκάματο εδώ και πολλές ημέρες». Στη δε ερώτηση τι θα φάνε τα Χριστούγεννα, μας αποκρίνονται πως φέτος το μενού τους έχει… φτερούγες κοτόπουλου.

Με συνολικό budget 10€

Τις επόμενες ημέρες το Newsbeast βρίσκεται σε άλλη λαϊκή αγορά, σε άλλη περιοχή. Αυτή τη φορά διαλέξαμε μια που γίνεται πάνω από την πλατεία Μπουρναζίου στο Περιστέρι. Φθάνουμε στο σημείο λίγο μετά τις τρεις. Και ενώ πολλοί λαϊκάτζηδες μαζεύουν τους πάγκους τους και τις τέντες τους, υπάρχουν και αυτοί που έχουν κάποια τελευταία προϊόντα στους πάγκους τους. Πορτοκάλια 0,60€, καρότα 0,30€, μήλα 1€.

Και εμφανίζονται άνθρωποι να αγοράζουν και να κάνουν παζάρια ακόμα και για αυτές τις τιμές. «Πρέπει να φύγουμε, ξέρω ότι πουλάω με ζημιά μεγάλη για εμένα, αλλά δεν μπορώ να τα πάρω μαζί μου και να τα πουλήσω τη Δευτέρα, τα πουλάω όσο όσο», μας λέει ο Στέφανος και συνεχίζει: «Έρχεται κόσμος επίτηδες τη στιγμή του κλεισίματος για να πάρει ό,τι μπορεί. Ξέρω ανθρώπους που έχουν budget 10€ για να αγοράσουν τα φρούτα και τα λαχανικά τους και τα όσπριά τους. Σκληρό. Κι όμως συμβαίνει. Και ξέρεις ποιο είναι το περίεργο; Δεν καταδέχονται να τους τα χαρίσεις».

«Έρχομαι στις 14:00 που αρχίζουν να “σπάνε” οι τιμές»

Ένας άνδρας που προσέρχεται κάθε Σάββατο στη λαϊκή της γειτονιάς του μετά τις 14:00 λέει με τη σειρά του: «Υπάρχουν και φθηνές και ακριβές τιμές. Αν έρθεις πρωί, τα προϊόντα είναι πιο ακριβά μετά τις “σπάνε” γιατί φεύγουν οι έμποροι. Εγώ έρχομαι το μεσημέρι από επιλογή. Με τα χρήματα που έχω παίρνω περισσότερη ποσότητα. Είναι εν γνώσει μου πως δεν θα είναι και η καλύτερη ποιότητα. Πολλά είναι χτυπημένα, κάποια δεν τρώγονται καν. Αλλά ξέρετε είναι και η ψυχολογία που βλέπεις το ψυγείο σου γεμάτο».

«Πιο φθηνά από τα σούπερ μάρκετ αλλά και πάλι είναι ακριβά»

Ένας συνταξιούχος, μιλώντας στο Newsbeast, τονίζει πως οι συντάξεις μένουν σταθερές και οι τιμές σε όλα ανεβαίνουν και μάλιστα με γεωμετρική πρόοδο το τελευταίο διάστημα. Και εκείνος επισκέπτεται τη λαϊκή αγορά της γειτονιάς του μετά τις 14:00. Και παρόλο που εκείνη την ώρα για δύο προϊόντα έδωσε 5€, ο ίδιος λέει πως οι τιμές στους πάγκους είναι πιο χαμηλές απ’ ό,τι στα σούπερ μάρκετ.

Ο Νίκος Παυλίδης εκπρόσωπος Τύπου παραγωγών λαϊκών αγορών, δηλώνει: «Τώρα που έρχονται και τα Χριστούγεννα κάνουμε πολλές δράσεις, θέλουμε να είμαστε δίπλα στον κόσμο. Μία από αυτές τις δράσεις την πραγματοποιήσαμε το περασμένο Σάββατο, όπου διαθέσαμε έναν τόνο φρούτα και λαχανικά (κυρίως πορτοκάλια και πατάτες) για το κοινωνικό παντοπωλείο του Περισσού. Θα ακολουθήσουν και άλλες. Προσπαθούμε κι εμείς με τον τρόπο μας να βοηθήσουμε τον κόσμο, γιατί μετά τις 20 του μήνα τα πορτοφόλια αδειάζουν. Οι λαϊκές αγορές είναι το καταφύγιο των καταναλωτών, είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις, και εδώ χτίζονται δεσμοί με τους ανθρώπους. Όσο μπορούμε στεκόμαστε δίπλα στην κοινωνία».