Το Square Kilometer Array (SKA) θα διαθέτει 197 «πιάτα» και 130.000 κεραίες που θα τοποθετηθούν σε όλη τη Νότια Αφρική και την Αυστραλία. Έχει σχεδιαστεί για να λαμβάνει ραδιοφωνικά σήματα, τόσο φυσικά όσο και εξωγήινης προέλευσης, που είναι πολύ αμυδρά για να τα ανιχνεύσουν τα σημερινά τηλεσκόπια.
Η κατασκευή ξεκίνησε πέρυσι και οι ερευνητές αναπτύσσουν τώρα το λογισμικό που απαιτείται για την τροφοδοσία της. Σύμφωνα με το BBC News, μια ομάδα Βρετανών επιστημόνων κατασκευάζει ένα πρωτότυπο «εγκέφαλο» για το SKA, το οποίο θα είναι το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο στον κόσμο.
Ο «εγκέφαλος» του τηλεσκοπίου θα δοκιμαστεί σε ένα τμήμα του, προτού χρησιμοποιηθεί σε όλο το δίκτυό του.
Ο τεχνητός εγκέφαλος θα βοηθήσει τμήματα του δικτύου να επικοινωνούν μεταξύ των ηπείρων και αντιπροσωπεύει μια «τεράστια υπολογιστική πρόκληση», δήλωσε στο BBC ο Δρ Κρις Πίρσον, επικεφαλής της ομάδας αστρονομίας στο RAL Space.
«Μιλάμε για περίπου 600 petabyte (600 εκατομμύρια gigabyte) δεδομένων ετησίως που θα προέρχονται από το SKA και θα παραδίδονται σε αστρονόμους σε όλο τον κόσμο», είπε.
Το Παρατηρητήριο SKA είναι ένα διεθνές έργο 1,84 δισεκατομμυρίων δολαρίων που βρίσκεται σε εξέλιξη 30 χρόνια.
Αντί για ένα μόνο τηλεσκόπιο, είναι στην πραγματικότητα μια σειρά από πιάτα και κεραίες που μαζί θα συγκεντρώνουν ραδιοκύματα από τις πιο σκοτεινές «γωνιές» του διαστήματος. Όταν αρχίσει να λειτουργεί στα τέλη της δεκαετίας του 2020, το τηλεσκόπιο θα επιτρέψει στους επιστήμονες να κοιτάξουν το λεγόμενο «πρώιμο» σύμπαν με άνευ προηγουμένου λεπτομέρεια.
Θα μπορεί να συγκεντρώσει ραδιοκύματα χαμηλής συχνότητας, που χρονολογούνται στα σχεδόν 14 δισεκατομμύρια χρόνια από τη γέννηση του σύμπαντος.
Επιπλέον, οι επιστήμονες θα χρησιμοποιήσουν το τηλεσκόπιο για να προσπαθήσουν να ανιχνεύσουν εξαιρετικά αδύναμα εξωγήινα ραδιοσήματα – εφόσον αυτά υπάρχουν. Οι αστροβιολόγοι θα χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία του για να ανιχνεύσουν αμινοξέα, τα δομικά στοιχεία της ζωής, σε μακρινούς πλανήτες και αστεροειδείς εντοπίζοντας τις ειδικές υπογραφές τους σε συγκεκριμένες συχνότητες.
Τα διάφορα πιάτα και οι κεραίες του SKA θα συνδέονται μεταξύ τους, ώστε να μπορούν να μοιράζονται τεράστιες ποσότητες δεδομένων. Ο «εγκέφαλος» θα εντοπίζει τα πιθανά προβλήματα και θα μεταφράζει τα σήματα που λαμβάνονται από το τηλεσκόπιο σε δεδομένα, πάνω στα οποία οι επιστήμονες θα μπορούν να εργαστούν για να κάνουν διάφορες ανακαλύψεις.
Το SKA θα ενταχθεί σε μια σειρά τηλεσκοπίων επόμενης γενιάς που ξεκινούν να λειτουργούν αυτή τη δεκαετία.
Αυτή περιλαμβάνει το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που εκτοξεύτηκε πρόσφατα στο διάστημα, καθώς και το Ευρωπαϊκό «Εξαιρετικά Μεγάλο» Τηλεσκόπιο (E-ELT).