Μὲ ὅραμα τὴν αἰωνιότητα

• Σοφία Μπεκρή, φιλόλογος-θεολόγος

Ἕνας νέος πλησιάζει τὸν Κύριο καὶ τὸν ρωτάει μὲ ἐνδιαφέρον: «τί ἀγαθὸν ποιήσω, ἵνα ἔχω ζωὴν αἰώνιον;» (Ματθ., ιθ’ 16), ὅπως ἀκοῦμε στὸ Εὐαγγέλιο τῆς ΙΒ’ Κυριακῆς Ματθαίου (ιθ’ 16-24).

Ὁ Χρυσόστομος ἑρμηνεύει ὡς γνήσιο τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ συγκεκριμένου νέου, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν νομικὸ πού «ἐκπειράζει» τὸν Κύριο καὶ μοιάζει νὰ τὸν εἰρωνεύεται (Λουκ., ι’ 25). Τὸ ὅτι τὸν ἀποκαλεῖ ἀγαθὸ διδάσκαλο δὲν ἐνοχλεῖ τὸν Κύριο, ὁ Ὁποῖος πάντως τοῦ τονίζει ὅτι «…οὐδεὶς ἀγαθὸς εἰ μὴ εἷς ὁ Θεός». Καὶ ὁ εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος, ποὺ ἀναφέρεται στὸ ἴδιο γεγονός, σημειώνει ὅτι «ὁ Ἰησοῦς ἐμβλέψας αὐτῷ ἠγάπησεν αὐτόν.» (Μάρκ., ι’ 21).

Δὲν εἶναι, πράγματι, σύνηθες νὰ ἔχῃ ἕνας νέος προοπτικὴ αἰωνιότητος καὶ νὰ διατυπώνῃ τὴν «ἀγωνία» του γιὰ τὸ πῶς θὰ κερδίσῃ τὴν αἰώνιο ζωή. Ἄλλα ζητήματα ἀπασχολοῦν τοὺς νέους, πιὸ ρηχὰ καὶ πιὸ πεζά. Ὁ Κύριος, λοιπόν, ὡς διδάσκαλος, ὅπως τὸν θεωρεῖ ὁ νέος, σπεύδει νὰ ἀξιοποιήση τό «μεταφυσικό» του ἐνδιαφέρον καὶ νὰ τὸν συμβουλεύσῃ: «τήρησον τὰς ἐντολάς, εἰ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωήν.» (Ματθ., ιθ’ 17), τὴν αἰώνιο ζωή, τὴν μόνη ἀληθινή.

Ὁ νέος, ποὺ ἐξακολουθεῖ νὰ κρατᾶ ἀμείωτο τὸ ἐνδιαφέρον του καὶ νὰ ὑπολογίζῃ στὴν καθοδήγηση τοῦ «ἀγαθοῦ δασκάλου», τὸν ρωτᾶ «ποίας»; Ποιές ἐντολὲς νὰ τηρήση ἀπὸ τὶς ἑκατοντάδες ποὺ διέθετε ὁ μωσαϊκὸς νόμος; Στὴν ἀπάντηση τοῦ Κυρίου, ἐπισημαίνεται καὶ πάλι ἀπὸ τοὺς ἑρμηνευτὲς Πατέρες, δίνεται ἔμφαση στὶς κοινωνικὲς ἀρετές, ξεκινῶντας ἀπὸ τὶς πιὸ μικρὲς καὶ ἀπὸ τὸ τί δὲν θὰ πρέπει νὰ κάνῃ («οὐ φονεύσεις, οὐ μοιχεύσεις, οὐ κλέψεις, οὐ ψευδομαρτυρήσεις»), καὶ πηγαίνοντας κλιμακωτὰ στὶς περισσότερο κοινωνικὲς καὶ στὸ τί θὰ πρέπει νὰ κάνῃ: «τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, καὶ ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν.» (Ματθ., ιθ’ 18-19).

Οἱ παραπάνω ἀρετὲς εἶναι ἐνδεικτικὲς τῶν «πρέπει» καὶ τῶν «δὲν πρέπει». Ἡ ἀποφυγὴ φόνου, μοιχείας, κλοπῆς ἢ ψευδομαρτυρίας ἀποτελεῖ τὴν βάση γιὰ τὴν οἰκοδόμηση μιᾶς σχέσεως ἐμπιστοσύνης μὲ τὸν συνάνθρωπο, ἐνῷ ἡ τιμὴ πρὸς τὴν οἰκογένεια καὶ ἡ ἀγάπη γιὰ τὸν πλησίον εἶναι κορυφαῖες ἀρετές.

Νὰ θυμίσουμε ὅτι ἡ ἐντολή «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» δὲν ὑπῆρχε στὸν παλαιὸ νόμο. Ἡ «ἀντίστοιχη» ἦταν «οὐκ ἐπιθυμήσεις πάντα ὅσα τῷ πλησίον σου ἐστι.», ποὺ δὲν κάνει εὐθέως λόγο γιὰ ἀγάπη. Ἡ προτροπή «ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου» καὶ ἡ «δευτέρα ὁμοία» «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» ἀποτελοῦν τὴν κορυφαία σταυρικὴ ἐντολὴ τοῦ Εὐαγγελίου: Ἀγάπη ποὺ ἀντλεῖται ἀπὸ τὴν πηγή, τὸν Θεό, καὶ ἐκτείνεται πρὸς τὸν συνάνθρωπο -ἀπὸ τὴν τομή των σχηματίζεται σταυρός. «Μείζων τούτων ἄλλη ἐντολὴ οὐκ ἔστι.» (Μάρκ., ιβ’ 28).

Εἶναι φανερὸ ὅτι ὁ Κύριος ῥίχνει τὸ βάρος σ’ αὐτὴν τὴν ἐντολή, «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν», διότι, ὡς παντογνώστης ποὺ εἶναι, γνωρίζει ἐκ τῶν προτέρων ὅτι ὁ νέος στὸ σημεῖο αὐτὸ ὑστερεῖ καὶ θέλει νὰ τὸν βοηθήσῃ νὰ διαπιστώσῃ τὴν δυσκολία του, μήπως καὶ τὴν ἀντιπαρέλθει.

Πράγματι, ὁ νέος, διαπιστώνει ὅτι ὅλες τὶς ἐντολὲς τοῦ παλαιοῦ νόμου τὶς ἔχει –πρὸς τιμή του- τηρήσει «ἐκ νεότητός του». Ἐν τούτοις, νοιώθει ὅτι χρειάζεται νὰ κάνῃ κάτι παραπάνω καὶ ῥωτάει. «Τί ἔτι ὑστερῶ;» (Ματθ., ιθ’ 21).

Ἐπειδή, φαίνεται, ὑστερεῖ στὴν ἐφαρμογὴ τῆς καινῆς ἐντολῆς τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον, γι’ αὐτό, ἡ συμβουλὴ τοῦ Κυρίου: «εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι.» τὸν ἔκανε νὰ ἀπέλθῃ «λυπούμενος· ἦν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά.» (Ματθ., ιθ’ 21-22). Δὲν ἦταν διατεθειμένος νὰ θυσιάσῃ τὰ πλούτη του γιὰ τοὺς πτωχούς.

Μὴν σπεύδουμε νὰ κακοχαρακτηρίσουμε τὸν κατὰ τ’ ἄλλα συμπαθῆ αὐτὸν νέο γιὰ τὴν «τελική» του στάση, παρὰ τὴν ἀρχική του ἐπιθυμία. Προτιμώτερο εἶναι νὰ ἀναρωτηθοῦμε μήπως καὶ ἐμεῖς ὅλοι ὑστεροῦμε στὴν ἐφαρμογὴ τῆς ἐντολῆς τῆς ἀγάπης, διότι κάποιο δικό μας πάθος μᾶς κρατάει δεσμίους καὶ μᾶς ἐμποδίζει νὰ γίνουμε «τέλειοι», ὁλοκληρωμένοι κατὰ Χριστόν.
Μήπως λατρεύουμε καὶ μεῖς τὸν χρυσὸ παρὰ τὸν Χριστό; Μήπως προστρέχουμε στοὺς κάθε λογῆς ἐπιγείους «θεούς» καὶ «σωτῆρες» γιὰ στήριξη καὶ βοήθεια, ξεχνῶντας τὸν μόνο Παντοδύναμο Σωτῆρα Χριστό; Μήπως τὰ πλούτη, οἱ δόξες καὶ οἱ ἡδονὲς τοῦ κόσμου τούτου μᾶς παρασύρουν καὶ μᾶς κάνουν νὰ λησμονοῦμε ὅτι στόχος μας εἶναι νὰ κατακτήσουμε τὴν αἰωνια ζωή, ποὺ ἐπιθυμοῦσε καὶ ὁ νέος τοῦ Εὐαγγελίου; Μήπως;… Μήπως;…

Ὁ Κύριός μας καὶ Θεός μας, «ὁ ἐτάζων νεφροὺς καὶ καρδίας», ὡς ψυχογνώστης ποὺ εἶναι, διαβλέπει τὴν δυσκολία τοῦ καθενός μας νὰ εἰσέλθη στὴν βασιλεία Του, ἐξ αἰτίας τοῦ ξεχωριστοῦ του πάθους. Εἰδικὰ ὅμως γιὰ τοὺς πλουσίους, σὰν τὸν νέο τοῦ Εὐαγγελίου, διαπιστώνει: «…εὐκοπώτερόν (=εὐκολώτερο) ἐστι κάμηλον διὰ τρυπήματος ραφίδος διελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν.»

Στὴν ἀπορία τῶν μαθητῶν «τίς ἄρα δύναται σωθῆναι;» ὁ Κύριος ἀπαντᾶ μὲ νόημα: «τὰ ἀδύνατα παρ’ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῶ ἐστίν.» (Ματθ., ιθ’ 24-26), γιὰ νὰ δηλώσῃ ὅτι στὴν πραγματικότητα μόνον ὁ ἀγαθὸς Θεὸς μπορεῖ νὰ σώσῃ τὸν ἄνθρωπο ποὺ ὑστερεῖ ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὶς ἀδυναμίες του.

Ἔτσι, ὁ Κύριος ἀπαντάει στοὺς μαθητές Του ποὺ ἐκφράζουν τὴν ἀντίληψη ὅτι ὁ πλούσιος, ἀφοῦ ἔχει ἀγαθά, εἶναι εὐλογημένος ἀπὸ τὸν Θεό, βάζοντας τὰ πράγματα στὴν σωστή των θέση. Ἡ εὐλογία παραμένει γιὰ τὸν πλούσιο, ὅταν ἐκεῖνος καὶ τὰ ἀγαθὰ ἀποκτάει μὲ τίμιο τρόπο καὶ τὰ διαχειρίζεται ὀρθά, ὥστε νὰ μὴν σπαταλῶνται, ἀλλὰ νὰ προσφέρονται ἐπ’ ἀγαθῷ, γιὰ τὴν βοήθεια τῶν ἀναγκεμένων ἀδελφῶν. Σὲ διαφορετικὴ περίπτωση, ἡ εὐλογία χάνεται!

Γι’ αὐτὸ συμβουλεύει τὸν νέο: «Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν τῷ οὐρανῷ», γιὰ νὰ τὸν βοηθήση νὰ βρῇ τὸν δρόμο πρὸς τὴν μόνη ἀληθινὴ ζωή, ποὺ ἀναζητοῦσε. Φανταστῆτε, ὁ Κύριος τοῦ προσφέρει τὴν δυνατότητα νὰ ἀποκτήση θησαυρὸ στὸν οὐρανὸ καὶ ἐκεῖνος προτιμάει τὰ ἀγαθὰ στὴν γῆ! Πῶς μπορεῖ νὰ συγκριθῇ ἕνας οὐράνιος θησαυρὸς μὲ τὰ ἐπίγεια ἀγαθά, ὅσο πολλὰ καὶ ἂν ἦταν; Καὶ ὅμως! Ὁ δυστυχὴς νέος δυσκολεύεται νὰ ἀπαγκιστρωθῇ ἀπ’ αὐτὰ καὶ νὰ βρῇ τὴν λύτρωσή του.
Ὁ Κύριος, ὅμως, δὲν μᾶς ἀφήνει χωρὶς ἐλπίδα. Ναὶ μὲν εἶναι δύσκολο νὰ σωθῇ κάποιος ἀνθρωπίνως, ἀλλὰ ἡ σωτηρία του δὲν εἶναι ἀκατόρθωτη γιὰ τὸν Θεό. Αὐτὸ ἔλειπε! Ἐκεῖνος θυσιάστηκε γιὰ τὴν δική μας σωτηρία καὶ μᾶς τὴν προσφέρει ἁπλόχερα.

Συνεπῶς, χρειάζεται νὰ κάνουμε καὶ μεῖς μιὰ ἡρωϊκὴ προσπάθεια νὰ ἐγκαταλείψουμε τὰ δεσμά μας, τὴν φιλαυτία, τὴν φιλαργυρία, τὴν φιλοδοξία καὶ ὅλα τὰ συμπαρομαρτοῦντα. Ἐὰν τὸ κατορθώσουμε, θὰ κερδίσουμε τὴν ἐλευθερία μας καὶ μαζὶ θησαυρὸ στὸν οὐρανό, τὴν αἰώνια ζωή, τὴν ὁποία κατὰ βάθος ποθοῦμε νὰ ἀποκτήσουμε, σὰν τὸν νέο ποὺ τὴν ἐπιζητοῦσε διακαῶς: «τί ἀγαθὸν ποιήσω, ἵνα ἔχω ζωὴν αἰώνιον;» (Ματθ., ιθ’ 16)!

Ἂς δείξουμε τοὐλάχιστον προθυμία νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ ἕνα τόσο μεγάλο ἀγαθὸ καὶ τότε Ἐκεῖνος θὰ κάνη τὰ ἀδύνατα δυνατὰ νὰ ἀναπληρώσῃ τὰ ἐλλείποντα καὶ νὰ ἐκπληρώσῃ τὸν πόθο μας γιὰ τὴν ἀπόκτησή του! Ἀμήν! Γένοιτο!

Πηγές:

–Ἡ Καινὴ Διαθήκη, Τὸ πρωτότυπο κείμενο μὲ νεοελληνικὴ μετάφραση, Ἀποστολικὴ Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἔκδοση Ι’, Ἀθήνα 2011.
.-Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Ἅπαντα τὰ ἔργα, Πατερικὲς ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς» (ΕΠΕ), Ἔκδ. οἶκος «Τὸ Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 11Α, Ὑπόμνημα στὸν Εὐαγγελιστὴ Ματθαῖο, ὁμιλία ΞΓ΄, σελίδες 208-233.
– Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ὁμιλίες Ε’, Κυριακοδρόμιο Β’, μτφ-ἐπιμέλεια, Πέτρου Μπότση, Ἀθήνα 2013.

Πηγή: pemptousia.gr

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ORTHODOXIANEWSAGENCY.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το ORTHODOXIANEWSAGENCY.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις.