Μάνης Χρυσόστομος: Περί Χριστοκεντρικότητος

Με την κανονική άδεια και ευλογία του Μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, ο Σεβ. Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος Γ’ την Κυριακή 2/11/2025 λειτούργησε στον Καθεδρικό Ναό των Αθηνών και κήρυξε τον θείο λόγο.

Το κήρυγμα του Σεβασμιωτάτου:

ΠΕΡΙ ΧΡΙΣΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟΤΗΤΟΣ

Κήρυγμα τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ’

(Μητρόπολη Ἀθηνῶν – 2.11.2025)

1. Μία μοναδική καί καταπληκτική φράση τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου ἀκούσαμε στό Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα. «Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός» (Γαλ. 2,20) – Δέν ζῶ πλέον ἐγώ, ὁ παλαιός ἄνθρωπος Αὐτός ἀπέθανε. Τώρα ζεῖ μέσα μου ὁ Χριστός. Πυκνή καί περιεκτική ἡ παύλεια αὐτή φράση ἐκφράζει τό ὅλο βίωμα τοῦ Ἀποστόλου.

Καί ἡ σπουδαία καί βαθειά αὐτή φράση περικλείει τήν ἔννοια τῆς χριστοκεντρικότητος. Κέντρον, δηλαδή ὁ Χριστός. Ὄχι στή γωνία, ὄχι στό περιθώριο, ἀλλά Αὐτός εἶναι ἡ ζωή μου. Τό «εἶναι» μου. Ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή. Τό φῶς μου, ἡ πνοή μου. Πρόκειται γιά τήν πνευματική ὡριμότητα.

2. Πῶς ὅμως ἀποκτᾶται ἡ χριστοκεντρικότητα;

α) Μέ πίστη, πού σημαίνει ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στό Θεό.

β) Μέ πίστη, βιωματική, ὄχι γνωσιολογική. Καί μέ

γ) ζωή ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, καθ’ ὅτι «συμπάσης Ἐκκλησίας, στέφανος ὁ Χριστός» (Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεύς, 2ος αἰ.). Πρόκειται γιά τήν Χάρι τῶν Ἱ. Μυστηρίων. Ἀρχίζει μέ τό Ἱερό Βάπτισμα καί κορυφώνεται μέ τήν Θ. Μετάληψη.

3. Ἔτσι συμμετέχουμε στό τρισσόν ἀξίωμα τοῦ Κυρίου. Ἤτοι:

τό Προφητικόν, ὅπου φωτίζεται ὁ νοῦς,

τό Βασιλικόν, ὅπου ἐνδυναμώνεται ἡ θέλησις καί

τό Ἀρχιερατικόν, ὅπου καθαγιάζεται ὁ ἐσωτερικός μας κόσμος. Καί ἀκόμη:

4. Ἀποκτοῦμε συγγένεια μέ τόν Χριστό. Εἴμαστε φίλοι – ἀδελφοί – τέκνα – κληρονόμοι – συγκληρονόμοι Ἰησοῦ Χριστοῦ.

5. Ὡστόσο, ὑπάρχει ἡ ἁμαρτία. Τό ἠθικό κακό. Ἡ ἀμαύρωση τοῦ «κατ’ εἰκόνα». Ἡ ἀνυπακοή. Ἡ ἀστοχία τοῦ προορισμοῦ μας. Ἡ ὑποδούλωση στά πάθη. Ἡ ἀλλοτρίωση. Ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τό Θεό. Καί βέβαια, ὅταν οἱ ἄνθρωποι ἀπομακρύνονται ἀπό τό Θεό, τότε προσεγγίζει ὁ διάβολος καί ἀκολουθοῦν οἱ συνέπειες: Τό ψυχικό κενό, ἡ βάσανος, ἡ φθορά, ἡ σκληροκαρδία καί ἡ αἰσχύνη. Διαπιστώνουμε γενικότερα: Ἀσέβεια, ἐξύψωση τῆς ἁμαρτίας, ἀποϊεροποίηση, παρακμή, . Καί βλέπουμε φαινόμενα, πρό καί μετά – χριστιανικά. Δέν ζοῦμε πνευματική ζωή καί καταντοῦμε «υἱοί τῆς ἀπωλείας». Κατ’ ἀκολουθίαν, διαπιστώνουμε ὅτι ἡ ἐποχή μας θέτει ὀξύτατο τό πρόβλημα τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ νοήματος τῆς ζωῆς. Δηλαδή, ἀπανθρωπία ἤ καταξίωση τοῦ ἀνθρώπου;

6. Ἐμεῖς, ὅμως, ἰδιαίτερα τό Γένος τῶν Ἑλλήνων, γνωρίζουμε ὅτι ἡ κλασική ἀρχαιότητα, μᾶς ἔδωσε τίς μεγάλες ἔννοιες ἀνδρεία – σοφία – κάλλος. Ἔπειτα ἡ ἀρχαία Ρώμη, τήν ἔννοια τῆς ὀργανωτικότητος μέ τό dura lex, sed lex. Καί τά νεότερα χρόνια, εἴχαμε τήν τριμερῆ καί χρήσιμη διαίρεση τῆς ἐξουσίας, τήν νομοθετική, τήν ἐκτελεστική καί τήν δικαστική. Αὐτά ὅλα βέβαια εἶναι ἐνδοκοσμικά, τοῦ κόσμου τούτου, ῥέοντα καί ἐξωτερικά. Ἀλλ’ ὁ Χριστιανισμός, τό Ἱερό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, μᾶς ἔφερε τίς ἄλλες βαθύτερες ἔννοιες. Τήν μετάνοια, τήν ἀγάπη καί τήν ἀνάσταση. Καί ἡ μέν μετάνοια, ἐκφράζεται στό «οὐκ ἦλθον καλέσαι δικαίους, ἀλλά ἁμαρτωλούς εἰς μετάνοιαν» καί «χαρά γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπί ἑνί ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι», ἡ ἔννοια τῆς ἀγάπης, στήν καινή ἐντολή: «Ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» καί ὅτι ὁ «Θεός ἀγάπη ἐστί». Τέλος, ἡ ἀνάσταση, εἶναι αὐτός οὗτος ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος, διακηρύττοντας τό: «Ἐγώ εἰμι ἡ Ἀνάστασις». Ἔννοιες πνευματικές, ὑπερβατικές, σωτήριες.

7. Ἔρχονται βέβαια, πρόσωπα τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου καί μᾶς δείχνουν αὐτή τήν χριστοκεντρικότητα, μᾶς ἐνθαρρύνουν καί μᾶς ὑποδεικνύουν τό δέον.

Ἡ Χαναναία ἐκφράζει τήν πίστη, ὅταν λέγει: «Ναί, Κύριε καί γάρ τά κυνάρια ἐσθίει ἀπό τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπό τῆς τραπέζης».

Ἡ αἱμορροοῦσα, πάλι τήν πίστη, ὅταν «ἥψατο τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ».

Ἡ ἁμαρτωλή γυναῖκα, τήν μετάνοια, ὅταν «συντρίψασα τό ἀλάβαστρον κατέχεεν ἐπί τῆς κεφαλῆς».

Ἡ πτωχή χήρα, τήν βάλλουσα τό δίλεπτον, τήν ἀγάπη. Ἔπειτα, ὁ τελώνης, ἐκφράζει τήν μετάνοια μέ τό: «Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ».

Ὁ Ζακχαῖος, ἐπίσης, τήν μετάνοια μέ τό: «ἰδού τά ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς».

Ὁ Σαμαρείτης δηλώνει τήν ἀγάπη «ἐπιχέων ἔλαιον καί οἶνον» καί ὁ ἑκατόνταρχος δείχνει τήν πίστη, ὅταν λέγει: «Κύριε, μόνον εἰπέ λόγῳ καί ἰαθήσεται ὁ παῖς μου».

Σ’ αὐτές ὅλες τίς φράσεις κρύβεται ἡ ἀληθής χριστοκεντρικότητα. Παύει κάθε ἐγωκεντρικότητα. Σταθερό σημεῖο ἀναφορᾶς ὄχι τό ἀτομικό ἐγώ, ἀλλά ὁ Χριστός. Τό Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, ὡς τῆς κατ’ ἐξοχήν καί μοναδικῆς ἀρχετυπικῆς «εἰκόνος τοῦ ἀοράτου Θεοῦ» (Κολ. 1,14). Ὁ Χριστός πού καταγλυκαίνει τίς ψυχές. Ἡ χριστοκεντρικότητα πού σημαίνει «παράδεισος ἐν τῇ καρδίᾳ». Καί ἡ χριστοκεντρικότητα δέν εἶναι μία ζωή στατική. Εἶναι ἕνας ἀνηφορικός βηματισμός στό Θαβώρ τῆς θεώσεως. Αὐτό σημαίνει καθημερινή

ἀνακαίνιση τοῦ εἶναι μας. Ἕνας νέος τρόπος ὑπάρξεως ἐν Χριστῷ. Καθημερινός χριστιανικός ἀγῶνας ἐν Χριστῷ. Οἱ Πατέρες μάλιστα τῆς Ἐκκλησίας γιά νά ὑποδηλώσουν τήν ἔννοια καί τό περιεχόμενο τῆς χριστοκεντρικότητος χρησιμοποιοῦν καί ἄλλες ἐκφράσεις, ὅπως «ζωή ἐν Χριστῷ», «περιπατεῖν ἐν φωτί». Ἀκρογωνιαῖος λίθος τῆς πνευματικῆς μας οἰκοδομῆς ὁ Χριστός. Μόρφωση τοῦ Χριστοῦ στό εἶναι μας.

Κατ’ ἀκολουθίαν, μέ ὅσα συμβαίνουν καί μέσα στήν ποικίλη σύγχυση, μή χάνετε τό θάρρος σας. Μήν ἀπογοητεύεστε. Μή θλίβεσθε. Μέ τόν Χριστό ἠρεμοῦν τά κύματα μέσα μας καί ἀνοίγεται ἕνας φωτεινός ὁρίζοντας στή βιοτή μας. Ἔχουμε προοπτική. Ἡ ὕπαρξή μας γεμίζει ἀπό Θεό. Προγευόμεθα τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τήν αἰώνια χαρά πού εἶναι τό τέρμα αὐτοῦ τοῦ δρόμου. Ὁμολογοῦμε στό τελευταῖο ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως: «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν καί ζωήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος». Ὄχι, μόνο ἐλπίδα καί νοσταλγία. Πέρα ἀπ’ αὐτά, ὑπάρχει προσδοκία, ἕνα γεγονός πού πράγματι θά γίνει. Τήν ἐσχάτη ἡμέρα. Καί νά εἶσθε βέβαιοι, ὅτι θά ἀντικρύσουμε τόν Κύριο, «πρόσωπον πρός πρόσωπον» (Α’ Κορ. 3,12). Ὁποία καταξίωσις χάριτος!

8. Ἔτσι προβάλλει ἐπιτακτική ἡ ἀνάγκη, ἐπιστροφῆς σ’ αὐτό τό μέγεθος, τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, τοὐτέστιν στήν χριστοκεντρικότητα. Χριστοκεντρικότητα πού εἶναι ἡ αὐθεντική συνειδητή πνευματική ζωή. Βέβαια ἡ ἐπιστροφή αὐτή σηματοδοτεῖ τό γεγονός ὅτι χρειαζόμεθα μία ἐπανακατήχηση. Πῶς ὁ Χριστός, θἆναι πάλι στό κέντρο τῆς προσωπικῆς μας ζωῆς, στήν οἰκογένεια, στό σχολεῖο, στό δημόσιο βίο, στήν ἐργασία, στή κοινωνία. Πῶς θά κατανοήσουμε τά σοφά λόγια τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου ὅτι: «ἄνθρωπος ἐστιν οὐχ ὅστις ἁπλῶς χεῖρας ἔχει καί πόδας ἀνθρώπου, ἀλλ’ ὅστις εὐσέβειαν καί ἀρετήν μετά παρρησίας ἀσκεῖ» ἤ τήν προτροπή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου: «Διά πασῶν ὅδευσον ἀμέμπτως τῶν ἡλικιῶν Χριστοῦ… ἵνα συναναστῇς καί συνδοξασθῇς καί συμβασιλεύσῃς». Διαφορετικά, ἐνεργεῖται τό μυστήριο τῆς ἀνομίας, χάνουμε τό ἀληθινό νόημα τῆς ζωῆς. Ὁ κῆπος μας θά ἔχει περισσότερα ἀγκάθια ἀπό τά ἄνθη, γιατί μακρυά ἀπό τό Χριστό μόνο δάκρυα. Ὁ Χριστός, συνεπῶς, εἶναι ἡ πληρότητα. Εἶναι ὁ Λυτρωτής ἀλλά καί ὁ Κριτής.

Ὡστόσο, ἡ ἐπιλογή ἀνήκει στό αὐτεξούσιο τοῦ καθενός μας. Κανένας δέν ἐξαναγκάζεται. Καί ἡ Ἀποκάλυψις θά μᾶς ὑπογραμμίσει: «Ὁ ἀδικῶν ἀδικησάτω ἔτι καί ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι», ἀλλά προσοχή καί στό λόγο: «Ἰδού ἔρχομαι ταχύ ἀποδοῦναι ἑκάστῳ, ὡς τό ἔργον ἔσται αὐτοῦ». Ἄραγε μποροῦμε, νά ποῦμε: «Ναί, ἔρχου Κύριε»; καί ἀκόμη μποροῦμε ὡς ἀπόγονοι τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου, τοῦ

Παύλου, νά διακηρύξουμε μυστικά μέσα μας: «Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός»;.

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ORTHODOXIANEWSAGENCY.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το ORTHODOXIANEWSAGENCY.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις.