Εθνικός Καθεδρικός στο Βουκουρέστι: Οι στοές, η πλατεία και οι τρούλοι

Σε μόλις δέκα ημέρες, θα τελεσθούν τα εγκαίνια του Εθνικού Καθεδρικού Ναού στο Βουκουρέστι. Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος και ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ρουμανίας κ.κ. Δανιήλ θα τελέσουν από κοινού την Θεία Λειτουργία. Από την Κυριακή, 26 Οκτωβρίου 2025, οι πιστοί θα έχουν την ευκαιρία να εισέλθουν στον Καθεδρικό Ναό και να προσκυνήσουν.

Πριν μπει κάποιος στον Καθεδρικό Ναό, ίσως θελήσει να αφιερώσει λίγο χρόνο για να θαυμάσετε τα εξωτερικά στοιχεία του αρχιτεκτονικού συνόλου του Εθνικού Καθεδρικού Ναού της Σωτηρίας του Έθνους — τις στοές, την πλατεία και τους πύργους. Όλα αυτά τα στοιχεία συμβάλλουν στον καθορισμό αυτού του ιερού χώρου στο αστικό τοπίο του Βουκουρεστίου, αποτελώντας μαρτυρία της ρουμανικής ιστορίας και πνευματικότητας.

Μια λεπτομέρεια που μπορεί να δει κανείς μόνο από ψηλά είναι ότι ολόκληρο το έδαφος στο οποίο στέκεται ο Εθνικός Καθεδρικός Ναός έχει διαμορφωθεί σε σχήμα δισκοπότηρου — μια αναφορά στην Θεία Ευχαριστία, το κεντρικό Μυστήριο της Εκκλησίας και αυτό που θα τελείται πιο συχνά σε αυτόν τον Καθεδρικό Ναό.

Σε κείμενο που μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ρουμανίας τονίζει αυτά τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του μεγαλοπρεπούς Ναού:

Τὰ ἐξωτερικὰ στοιχεῖα τοῦ ἀρχιτεκτονικοῦ συνόλου τοῦ Ἱεροῦ Ἐθνικοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ – οἱ στοές, ἡ πλατεῖα καὶ οἱ τροῦλλοι – συμβάλλουν στὸν καθορισμὸ τοῦ ἱεροῦ τούτου χώρου μέσα στὸ ἀστικὸ τοπίο τοῦ Βουκουρεστίου, ὡς μαρτυρία τῆς ρουμανικῆς ἱστορίας καὶ πνευματικότητας, σύνθεση μεταξὺ παραδόσεως καὶ συγχρονικότητας.

Ἐμπνευσμένες ἀπὸ τὰ μπρανκοβενικὰ προπύλαια, οἱ στοὲς τοῦ Ἱεροῦ Ἐθνικοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ ἔχουν ἀισθητικὸ καί, παράλληλα, πρακτικὸ ρόλο, καθορίζοντας τὸν χῶρο τῆς ἐσπλανάδας. Ἡ κύρια πρόσβαση πραγματοποιεῖται ἀπὸ τὶς δύο στοές (τὴ βορειοδυτικὴ καὶ τὴ νοτιοδυτική), διαμέσου ἑνὸς ἀψιδωτοῦ προπυλαίου, ποὺ σηματοδοτεῖ τὴν εἴσοδο στὸν Ἱερὸ Καθεδρικὸ Ναό. Στὶς βόρειες καὶ νότιες πλευρὲς τῆς πλατείας, οἱ στοὲς ὁριοθετοῦν τὴν περιοχή τοῦ Ἱεροῦ Θερινοῦ Βήματος, δημιουργώντας ἕνα κατάλληλο πλαίσιο γιὰ τὴν τέλεση ὑπαίθριων ἱερῶν ἀκολουθιῶν.

Ἔμπροσθεν τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ ἐκτείνεται μιὰ ἐσπλανάδα (πλατεῖα), σχεδιασμένη γιὰ νὰ διευκολύνει τὴ συμμετοχὴ τῶν πιστῶν στὶς ἱερὲς ἀκολουθίες. Ὁ ἀνοικτὸς αὐτὸς χῶρος, ἐμβαδοῦ 11.600 τετραγωνικῶν μέτρων, ὄχι μόνον ἀναδεικνύει τὴ μνημειακότητα τοῦ ναοῦ, ἀλλὰ ἔχει καὶ τὴ δυνατότητα νὰ φιλοξενεῖ 23.200 προσώπα, κατὰ τὴν τέλεση ἐξωτερικῶν λειτουργικῶν ἐκδηλώσεων.

Κάτω ἀπὸ τὴν ἐσπλανάδα ἐκτείνεται ἕνας ὑπόγειος χῶρος εὐρύχωρος, μὲ διαστάσεις μεγαλυτέρες ἀπὸ τὸ ἀποτύπωμα τοῦ ναοῦ ἐπὶ τοῦ ἐδάφους, ὁ ὁποῖος ὀνομάζεται συμβολικὰ «Τὸ Ἀστικὸ Σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου» καὶ ἔχει συνολικὸ ὄγκο 87.505,67 κυβικῶν μέτρων καὶ χωρητικότητα 6.900 προσώπων· προορίζεται δὲ γιὰ πολιτιστικὲς, κατηχητικὲς καὶ κοινωνικὲς δραστηριότητες, ὡς καὶ γιὰ τὴν ὀργάνωση μουσεῖου.

Ἡ σιλουέτα τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ ὁρίζεται ἀπὸ τοὺς ὀκτὼ τρούλλους του, ποὺ συνδυάζουν ἀρχιτεκτονικὰ στοιχεῖα ἀπὸ διάφορες περιοχὲς τῆς Ρουμανίας, ὅπως τοὺς κομψοὺς πύργους τῆς Τρανσυλβανίας, μὲ τὴ μνημειακότητα ποὺ χαρακτηρίζει μερικοὺς δυτικοὺς καθεδρικοὺς ναούς. Τὸ κεντρικὸ σύνολο ἀποτελεῖται ἀπὸ ἕναν κύριο τροῦλλο καὶ τέσσερις δευτερεύοντες τρούλλους, ἐνῶ, στὰ δυτικά, ὑψοῦνται ἄλλοι τρεῖς μεγάλοι τροῦλλοι.

Ὁ κεντρικὸς τροῦλλος (τοῦ Παντοκράτορος) ἐκτείνεται σὲ ὕψος 120 μέτρων, ἕως τὴ βάση τοῦ σταυροῦ. Στὸ ἐσωτερικό του, ὁ θόλος τοῦ τρούλλου φιλοξενεῖ ἑνὸς μεγάλου μεγέθους εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ Παντοκράτορος, ἐκτελεσμένη ἐν ψηφιδωτῷ. Ἡ μνημειώδης αὐτὴ εἰκονογραφικὴ παράσταση ἔχει διάμετρο 12 μέτρων καὶ ἐπιφάνεια ποὺ ὑπερβαίνει τὰ 150 τετραγωνικὰ μέτρα. Ὁ σταυρὸς ἐπάνω στὸν κεντρικὸ τροῦλλο ἔχει ὕψος 7 μέτρων καὶ βάρος 7 τόνων.

Ὁ καμπαναριὸς τροῦλλος, ὁ ὁποῖος βρίσκεται στὴ δυτικὴ πλευρά, ἐπάνω ἀπὸ τὸν ἐξωνάρθηκα, στεγάζει τὶς ἕξι καμπάνες τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ, χυτευμένες στὸ Ἴνσμπρουκ ἀπὸ τὴν περίφημη ἐταιρεία Grassmayr.

Αὐτὲς ἔχουν συνολικὸ βάρος 33 τόνων καὶ εἶναι τοποθετημένες σὲ ὕψος 60 μέτρων, ἐνῶ ἡ κύρια καμπάνα, μὲ ἐλεύθερη ταλάντευση, ζυγίζει 25 τόνους. Ὁ καμπαναριὸς τροῦλλος πλαισιώνεται ἀπὸ δύο μεγάλους τρούλλους.

«Ἡ ἐξωτερικὴ καὶ ἡ ἐσωτερικὴ πλαστικὴ ἀποτελοῦν δύο συνιστῶσες ὑψίστης σημασίας γιὰ τὴ διαμόρφωση κλίματος ἀμοιβαίας ἐπικοινωνίας. Ἡ παράδοση δὲν θὰ ἀπορριφθεῖ, ἀλλὰ θὰ ἐρμηνευθεῖ ὡς κατάσταση διαρκούς ἐμβαθύνσεως.

Ἡ πλαστικὴ ὀφείλει νὰ εἶναι φορέας τοῦ ὀρθοδόξου κανονικοῦ μηνύματος, οὕτως ὥστε τίποτε ἀπ’ ὅσα ἀποτελοῦν τὴν κατασκευὴ ἢ τὴν ἐσωτερικὴ διακόσμηση νὰ μὴν εἶναι τυχαῖο, οὔτε ἄνευ πνευματικοῦ νοήματος.

Ὁ ὄγκος τῆς οἰκοδομῆς τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ ὀφείλει νὰ ἀπεικονίζει τὸν τόπο ποὺ στεγάζει τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, τὴν Ἐκκλησία, καί, γι’ αὐτὸ τὸν λόγο, ὁ χῶρος ἔχει τὴ μορφὴ ποτηρίου. Ὅλο τὸ οἰκοδόμημα ἀνατείνεται πρὸς τὸν οὐρανὸ διὰ τῶν ὀκτὼ ἐπίχρυσων τρούλλων. Ὁ μέγιστος τροῦλλος, ὁ τοῦ Παντοκράτορος, ἀπεικονίζει τὸν Ἰησοῦ Χριστό,

τὴν Κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ πλαισιώνει ἀπὸ τέσσερις μικροτέρους τρούλλους, οἱ ὁποῖοι συμβολίζουν τοὺς τέσσερις Ἁγίους Εὐαγγελιστές: Ματθαῖο, Μᾶρκο, Λουκᾶ καὶ Ἰωάννη. Πρὸς δυσμάς, ὁ καμπαναριὸς τροῦλλος ἀντιπροσωπεύει τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἐνῶ οἱ παρακείμενοι τροῦλλοι ἀπεικονίζουν τοὺς Ἁγίους Ἀποστόλους Ἀνδρέα καὶ Φίλιππο, οἱ ὁποῖοι ἤρξαντο τῆς ἐκχριστιανίσεως τοῦ ρουμανικοῦ (γετο-δακο-ρωμαϊκοῦ) λαοῦ. Τὸ μῆκος τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ (120 μέτρων) εἶναι ἴσον μὲ τὸ ὕψος τοῦ τρούλλου τοῦ Παντοκράτορος, ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς ὁ Σταυρωθεὶς καὶ Ταφεὶς εἶναι ὁ Ἴδιος μὲ τὸν Χριστὸ τὸν Ἀναστάντα καὶ Ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανούς.

Αὐτὴ ἡ σημασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς συνθέσεως δύναται νὰ θεωρηθεῖ ὡς πρόσκληση πρὸς πνευματικὴ ἀνάταση, ὥστε διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ νὰ γίνουμε μέτοχοι τῆς αἰώνιας ζωῆς καὶ χαρᾶς τῆς Παναγίας Τριάδος».

† ΔΑΝΙΗΛ

Πατριάρχης τῆς Ρουμανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας

Πηγή – Φωτογραφία: Basilica.ro/ Mircea Florescu

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ORTHODOXIANEWSAGENCY.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το ORTHODOXIANEWSAGENCY.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις.