Έρχονται αλλαγές στις συλλογικές συμβάσεις

ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ / Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025, 16:30 / Συν 1

Οι συλλογικές συμβάσεις που είναι σήμερα ενεργές είναι μόλις είκοσι πέντε – Στόχος οι μέσοι μισθοί να φτάσουν στα 1.500 ευρώ το 2027

Mε βασικό σημείο σύγκλισης των κοινωνικών εταίρων την πεποίθηση ότι η σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας πρέπει να διευκολυνθεί ώστε οι μέσοι μισθοί να φτάσουν στα 1.500 ευρώ το 2027 ολοκληρώνεται ο διάλογος εργοδοτών και εργαζομένων για την εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των μηχανισμών ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων.

O μέσος μισθός που αποτύπωσε το σύστημα «Εργάνη» για το 2024 ανέρχεται στα 1.342 ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 7,2% σε σχέση με το 2023, ενώ ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης κυμαίνεται στα 1.470 ευρώ, στοιχείο που ξεπερνά κάθε προσδοκία και καλλιεργεί βάσιμες ελπίδες για μελλοντικές αυξήσεις. Μάλιστα, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εκτιμά ότι ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης θα ξεπεράσει τα 1.500 ευρώ εντός του 2025.

Ωστόσο η πλειονότητα των εργαζομένων δεν καλύπτεται από κάποια μισθολογική συλλογική σύμβαση εργασίας τα τελευταία έτη (με εξαίρεση ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων, όπως οι τραπεζοϋπάλληλοι, οι ξενοδοχοϋπάλληλοι, οι εργαζόμενοι σε αρτοποιεία, σε τουριστικά-επισιτιστικά καταστήματα, σε πετρελαιοειδή, στην καπνοβιομηχανία).

Παράλληλα, και οι επιχειρησιακές συμβάσεις καλύπτουν μόνο το 5,65% του συνόλου των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, ενώ οι αυξήσεις που δόθηκαν μέσω των επιχειρησιακών κυμαίνονται γύρω στο 2%.

Οι προτάσεις των κοινωνικών εταίρων πρέπει να υποβληθούν έως τις 31 Οκτωβρίου, ενώ ως το τέλος του χρόνου θα πρέπει να εκπονηθεί το Σχέδιο Δράσης διάρκειας από 1 έως 5 έτη, με την επίτευξη της μέγιστης δυνατής συναίνεσης και να νομοθετηθούν οι σχετικές αλλαγές.

Η πιθανή παρέμβαση

Η παρέμβαση που φαίνεται να συγκεντρώνει τη συναίνεση των εργοδοτικών οργανώσεων είναι η χαλάρωση των κριτηρίων για την επέκταση των όρων των συμβάσεων στο σύνολο του κλάδου. Σήμερα για την επέκταση απαιτείται το ποσοστό της εργοδοτικής εκπροσώπησης να είναι 50%+1, με αποτέλεσμα πολλοί εργοδότες να αποχωρούν από τον φορέα εκπροσώπησής τους για να μην υποχρεωθούν να αυξήσουν τους μισθούς που ορίζουν οι κλαδικές συμβάσεις. Αλλωστε η μέτρηση του ποσοστού είναι δύσκολη και συχνά αναξιόπιστη.

Αυτή η παρέμβαση, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, αποτελεί ένα κίνητρο ώστε οι εργοδότες να προσέρχονται με μεγαλύτερη προθυμία στις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Το ζήτημα είναι φλέγον και για τους ίδιους τους εργοδότες, καθώς άπτεται θεμάτων ανταγωνισμού των επιχειρήσεων.

Από την πλευρά της, η ΓΣΕΕ διαφωνεί, ζητώντας να ισχύσει μηχανισμός αυτόματης επέκτασης των συμβάσεων, πρόταση που αποκρούει το υπουργείο Εργασίας με το σκεπτικό ότι οι εγγραφές των μελών στα μητρώα δεν θεωρούνται αξιόπιστες.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία, το ποσοστό των εργαζομένων που έχει συλλογική σύμβαση πρέπει να φτάσει το 80%, από το 30% που είναι σήμερα. Δηλαδή από τα 2,8 εκατομμύρια μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, οι 2,2 εκατομμύρια εργαζόμενοι θα πρέπει να καλύπτονται με συλλογική σύμβαση. Σήμερα οι συμβάσεις καλύπτουν περίπου 800.000 εργαζόμενους.

Μάλιστα οι συλλογικές συμβάσεις που είναι σήμερα ενεργές είναι μόλις είκοσι πέντε.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Εργασίας, προκύπτει ότι σε όλες τις περιπτώσεις οι αυξήσεις που προβλέπονται ανά κλάδο εργαζομένων είναι υψηλότερες από τον κατώτατο μισθό (σήμερα 880 ευρώ μεικτά).

Τέσσερις αλλαγές

Οι βασικές αλλαγές που εξετάζονται με στόχο την αύξηση των συλλογικών συμβάσεων (και στις οποίες υπάρχουν συγκλήσεις) είναι τέσσερις:

1/ Δραστική μείωση του ποσοστού της εργοδοτικής εκπροσώπησης που απαιτείται ως προϋπόθεση για την επέκταση των συμβάσεων στο σύνολο του κλάδου.

2/ Συμφωνία των κοινωνικών εταίρων να προβλέπεται -σε αυστηρό πλαίσιο- διαφορετική πολιτική για τις αυξήσεις που ορίζουν οι συμβάσεις στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.

3/ Απλοποίηση των διαδικασιών του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) ώστε να αρθούν οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. Ο στόχος που θα τεθεί είναι στις περισσότερες περιπτώσεις οι διαφορές να λύνονται εξωδικαστικά πριν από την προσφυγή στη διαιτησία. Το υπουργείο αλλά και οι εργοδοτικοί φορείς επιθυμούν να υπερισχύσει η διαδικασία της συμφιλίωσης προτού οι δύο πλευρές προσφύγουν στη διαιτησία.

4/ Απλοποίηση των διαδικασιών στη νομιμοποίηση και εγγραφή των συνδικαλιστών αλλά και των εκπροσώπων των εργοδοτικών φορέων στο ψηφιακό μητρώο που προβλέπεται από τον νόμο Χατζηδάκη. Για το θέμα αναμένεται και η απόφαση του ΣτΕ στο οποίο προσέφυγαν οι συνδικαλιστές με το σκεπτικό ότι είναι αντισυνταγματικό να εξαρτάς την πορεία μιας συλλογικής σύμβασης από την εγγραφή των μελών στα μητρώα.

Ο γενικός γραμματέας Απασχόλησης Νίκος Μηλαπίδης τάσσεται υπερ της ενίσχυσης των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων αναφέροντας ωστόσο ότι «δεν πρέπει να γυρίσουμε πίσω στα λάθη του παρελθόντος που είχαν ως αποτέλεσμα να μπαίνει λουκέτο στις επιχειρήσεις για να εφαρμοστούν οι αυξήσεις στους μισθούς που προέβλεπε η σύμβαση. Επίσης πρέπει να αποκτήσουμε κουλτούρα συνεννόησης και συμβιβασμού και η διαιτησία να εφαρμόζεται σε έσχατες περιπτώσεις.

Στόχος του υπουργείου είναι να δημιουργηθεί ένα σταθερό σύστημα επέκτασης των συμβάσεων αφού προηγηθεί οικονομική ανάλυση ανά κλάδο ώστε να μετρηθούν η ανταγωνιστικότητα, η παραγωγικότητα και αντοχή των επιχειρήσεων.

Τέλος και η εκπροσώπηση των φορέων είναι ένα σημαντικό ζήτημα όσον αφορά τόσο τους εργαζόμενους όσο και τους εργοδότες. Ενδεικτικά αναφέρω ότι τα σούπερ μάρκετ δεν έχουν εργοδοτικό φορέα εκπροσώπησης παρότι είναι ένας πολυπληθής κλάδος».

Πηγή: newmoney.gr