Τα προγράμματα είναι προσαρμοσμένα στους στόχους του Ελλάδα 2.0 για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, αλλά και το μετασχηματισμό κρίσιμων τομέων της οικονομίας, όπως είναι ο τουρισμός και η πρωτογενής παραγωγή. Απευθύνονται κυρίως στις επιχειρήσεις που δεν έχουν τραπεζικό προφίλ, δηλαδή δεν μπορούν να εξασφαλίσουν δάνεια από εμπορικές τράπεζες. Τα προγράμματα αυτά είναι:
1 Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιχειρήσεων με προϋπολογισμό 375 εκατ. ευρώ. Μέσω του προγράμματος θα επιδοτείται σε ποσοστό έως και 100% ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ώστε να βελτιώσουν τη λειτουργία τους και την ανταγωνιστικότητά τους, ενσωματώνοντας νέες τεχνολογίες ηλεκτρονικών πληρωμών, εργασίας από απόσταση, ψηφιακού γραφείου (διαχείριση εγγράφων, έργων κ.λπ.), digital marketplace, κυβερνοασφάλειας κ.λπ., με κριτήρια διασποράς της ενίσχυσης και έμφαση στην κάλυψη και των μικρότερων επιχειρήσεων.
2 Η ενίσχυση του αγροτοδιατροφικού τομέα. Με προϋπολογισμό 520 εκατ. ευρώ θα επιδοτεί αγρότες να στραφούν στην πράσινη γεωργία και τη γεωργία ακριβείας, τη δημιουργία συνεργασιών ανάμεσα σε ομοειδείς ή συμπληρωματικούς κλάδους που μπορούν να συνδυάζουν επιχειρήσεις και συνεργατικά σχήματα του πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα με στόχο την καινοτομία και την εξωστρέφεια. Στις επιδοτήσεις περιλαμβάνεται και η συμβολαιακή γεωργία. Με άλλα λόγια, οι αγρότες ή οι αγροτικοί συνεταιρισμοί θα μπορούν θα ενισχυθούν για να προσαρμόσουν τις καλλιέργειές τους, οι οποίες θα αγοράζονται από συγκεκριμένες βιομηχανίες βάσει συμβολαίου εξασφαλίζοντας σταθερούς πελάτες και καλύτερες τιμές για τους παραγωγούς.
3 Η διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος θα τρέξει με προϋπολογισμό 260 εκατ. ευρώ. Με την ίδια λογική θα παρέχεται επιδότηση για την ανάπτυξη και στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, με παρεμβάσεις για τον Ορεινό Τουρισμό, τον Τουρισμό Υγείας και Ευεξίας (αξιοποίηση ιαματικών πηγών), τον Αγροτουρισμό και τη Γαστρονομία, την αναβάθμιση των τουριστικών λιμανιών, τον Καταδυτικό Τουρισμό και την προσβασιμότητα στις παραλίες. Το πρόγραμμα αναμένεται να αρχίσει να τρέχει μέχρι και το τέλος του καλοκαιριού.
4 Μέσα στο Ιούνιο, μαζί με τον δεύτερο κύκλο του δημοφιλούς προγράμματος «Εξοικονομώ» που αφορά αστικές και υπεραστικές κατοικίες, αναμένεται να τρέξει και το ειδικό πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης για τα κτίρια με εμπορικές χρήσεις που θα υλοποιηθεί για πρώτη φορά. Το «Εξοικονομώ επιχειρώντας», όπως θα ονομάζεται, θα έχει συνολικό προϋπολογισμό 450 εκατ. ευρώ, μέσω του οποίου αναμένεται να αναβαθμιστούν ενεργειακά περίπου 90.000 ακίνητα εμπορικής χρήσης. Λόγω της μεγάλης ζήτησης του προγράμματος και ανάλογα με τον αριθμό των αιτήσεων που θα συγκεντρωθούν, είναι πιθανόν ο αρχικός προϋπολογισμός να αυξηθεί.
Τα τέσσερα προγράμματα επιδοτήσεων θα έπρεπε να είχαν ενεργοποιηθεί νωρίτερα, αλλά το υπουργείο Οικονομικών έριξε το βάρος του στην ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου μέσω του οποίου θα προχωρήσουν οι ιδιωτικές επενδύσεις του ΤΑΑ, οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν από τα 12,7 δισ. ευρώ των δανείων που έχει εξασφαλίσει η χώρα μας. Ειδικότερα, το ΥΠΟΙΚ από το τέλος του 2021 έχει πλέον ολοκληρώσει το θεσμικό πλαίσιο συνεργασίας με τις εμπορικές τράπεζες και έχει συστήσει το δίκτυο και τους κανόνες ελέγχου από τους αξιολογητές του Δημοσίου για να προχωρήσει ομαλά η ροή των επενδύσεων. Από την 1η Ιουνίου ολοκληρώθηκε και το τελευταίο ανοιχτό θέμα που αφορά στη λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, όπου θα αναρτώνται υποχρεωτικά πλέον όλες οι ιδιωτικές επενδύσεις που θα ενισχύονται με τα χαμηλότοκα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης με ποσοστά από 30% έως και 50% του προϋπολογισμού της εκάστοτε εγκεκριμένης επένδυσης.
Η προτεραιότητα που δόθηκε για να δημιουργηθεί το πλαίσιο για τις ιδιωτικές επενδύσεις έχει επίσης διπλό στόχο. Ο πρώτος είναι να μπορούν οι ελληνικές επιχειρήσεις να εκμεταλλευτούν άμεσα τα δάνεια του ΤΑΑ. Εν όψει της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ και -στη συνέχεια- των αυξήσεων των επιτοκίων δανεισμού από τις εμπορικές τράπεζες, η χρηματοδότηση επενδύσεων μέσω δανείων από το ΤΑΑ, με επιτόκιο που ξεκινά από το 0,35%, φαντάζει ως ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα για όσους έχουν μια ολοκληρωμένη πρόταση.
Ο δεύτερος στόχος είναι η χώρα να εκμεταλλευτεί τη δυνατότητα που έχει για επιπλέον χαμηλότοκα δάνεια μέχρι και 5 δισ. ευρώ από τα αδιάθετα δάνεια του ΤΑΑ προκειμένου να εντάξει επενδύσεις για πράσινη ενέργεια στο νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα RΕpowerEU για την απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Το νέο πρόγραμμα που θα είναι στην ουσία μια επέκταση του Ταμείου Ανάκαμψης και τα νέα έργα που θα ενσωματωθούν θα πρέπει να ολοκληρωθούν μαζί με τα υπόλοιπα του Ταμείου Ανάκαμψης μέχρι και τα μέσα στο 2026. Συνεπώς, θα πρέπει να υπάρχει έτοιμος μηχανισμός αξιολόγησης και διαχείρισής τους ώστε τα πράγματα να προχωρήσουν γρήγορα.