Ο πόνος στην ορθόδοξη παράδοση
Προηγούμενη δημοσίευση: https://www.pemptousia.gr/2025/08/o-vioithikos-provlimatismos-schetika-me-ton-pono/
Το σώμα μέσα στην Χριστιανική παράδοση κατανοείται ως μέρος όλου ανθρώπου[1]. Μέσα απ’ αυτό, φανερώνεται το προσωπείο της αθάνατης ψυχής, φανερώνεται η δύναμη του αυτεξούσιου και εργάζεται προς τον δρόμο της σωτηρίας[2]. Κατά τον καιρό της Δευτέρας Παρουσίας, θα μας δοθεί αναστημένο και αποκαθαρμένο από την φθορά του θανάτου και τα δεσμά των αναγκών[3]. Το σώμα είναι η συνολική μας ταυτότητα και το συλλογικό μας γίγνεσθαι εν τω κόσμω[4].
- Γράφει ο Ηλίας Βασιλειάδης, Θεολόγος, MSC Δογματικής
Η ψυχή αναπαύεται μεταπτωτικά μέσα στον οίκο της, το ανθρώπινο σώμα[5]. Μα συνάμα, ο Θεός την προστατεύει με την παραχώρηση αυτή από τις φθορές του κόσμου αυτού[6]. Η αξία της είναι ανεκτίμητη, γιατί εδώ κρύβεται η θεία αγάπη προς τα εμάς και η πατρική αγάπη που λαμβάνουμε[7]. Παρά ταύτα, δεν νοείται διαχωρισμός των δύο μερών αλλά η συμβολική τιμή στην ολότητα τους ως μια, αδιαίρετη και ισότιμη μονάδα έναντι του Θεού[8].
Βάσει της βιβλικής παραδόσεως, ο άνθρωπος προπτωτικά βίωνε τη διαρκή χάρις και φιλανθρωπία του Γεννήτορος Πατρός[9]. Έτσι, γεύονταν την κατά χάριν αθανασία[10]. Όμως, λόγω της κτιστής του φύσης ο άνθρωπος μέσα στην ιστορική ροή έχασε την αθανασία σε μια προσπάθεια του να επικοινωνεί με τον Δημιουργό του με ένα παρά φύσιν τρόπο, μια πράξη επανάστασης[11]. Το προπατορικό αμάρτημα[12] ως πράξη επανάστασης[13] οδήγησε τους πρωτόπλαστους στην πτώση λόγω της διάβρωσης που υπέστησαν από την αμαρτία, η οποία επέφερε το βιολογικό τέλος[14].
Η νέα ζωή επέφερε σημαντικές αλλαγές στην ανθρώπινη ύπαρξη και μια διατάραξη των σχέσεων κτιστού –άκτιστου[15]. Ο πόνος συνδέεται με το κακό[16] και την κακή χρήση του αυτεξούσιου[17]. Ο άνθρωπος μέσα στη ζωή πολλές φορές συναντάει την ασθένεια που άλλοτε αποτελεί απόρροια δικών του σφαλμάτων και άλλοτε αποκτά μια παιδαγωγική μορφή[18]. Έτσι, η διαβρωτική δύναμη της αμαρτίας και η έλλειψη πνευματικής φωτίσεως προκαλούν τον ψυχικό και τον σωματικό πόνο[19].
Ο ψυχικός πόνος είναι παιδί της αρνήσεως μας να έχουμε επαφή με την φιλάνθρωπη και φιλεύσπλαχνη φύση του Πατρός μας[20]. Εντούτοις, ο σωματικός πόνος είναι παράγωγο άλλοτε της αμαρτίας και άλλοτε της φθοράς που υπέστη η ανθρώπινη σαρξ[21]. Η αντιμετώπιση του πόνου είναι μια από τις τραγικότερες εμπειρίες του ανθρώπου, ο οποίος καλείται να ξεπεράσει τον θάνατο εν ζωή.[22]
Η ασθένεια αποκτά μια παιδαγωγική διάσταση, η οποία μέσα από την ταπείνωση αναβιβάζει τον πεπτωκότα άνθρωπο στα σκαλιά της πνευματικής τελείωσης[23]. Ταυτόχρονα, μέσα στα κοσμικά χωροχρονικά πλαίσια θα αποτελεί μια προσωπική πορεία που άλλοτε θα βιώνεται απαισιόδοξα και άλλοτε αισιόδοξα. Εκείνος που βλέπει τον πόνο σαν μια κατάσταση απελπισίας της ανθρώπινης ζωής και εκείνος που βλέπει τον πόνο σαν λύτρωση από τα δεινά του κόσμου ( φιλοκαλική και νηπτική παράδοση )[24]. Η πατερική παράδοση ασχολείται με τις ανθρώπινες αδυναμίες με την προσμονή, ότι η φθαρμένη ψυχή είναι πλασμένη για την όραση του θείου φωτός και όχι το σκότος και το πένθος των σαρκικών και γήινων απολαύσεων[25].
Γι’ αυτό, η Εκκλησία τιμά και ευλογεί το λειτούργημα του ιατρού, το οποίο διακονεί αυτοθυσιαστικά τον πλησίον[26]. Η παροχή ιατρικής φροντίδας καθιστά τον ιατρό διάκονο και θεραπευτή των ασθενειών του σώματος[27]. Ο Χριστιανισμός προτρέπει την προσφυγή στα χέρια της Ιατρικής, αποφεύγοντας όμως κάθε είδους ακρότητας[28]. Ο ασθενής που ζητά τη βοήθεια της όχι μόν δεν αμαρτάνει, αλλά λαμβάνει την βοήθεια της θείας χάρις[29]. Με αυτόν τον τρόπο, η αντιμετώπιση της ασθένειας ένα χαρακτήρα πνευματικής εγκράτειας και αναγέννησης[30].
Συνεπώς, ο Χριστιανισμός δέχεται ως φυσιολογικά αίτια της πτώσης τα διάφορα σημάδια της φθοράς και γι’ αυτό δεν αποκλείει την ομορφιά της ιατρικής φροντίδας[31]. Ταυτόχρονα, συνεχίζει να υπενθυμίζει στον νοσούντα άνθρωπο ότι κάθε ώρα της επίγειας ζωής του βρίσκεται στα χέρια Του και εμείς πρέπει να επαναπαυόμαστε σε αυτά[32].
Υποσημειώσεις:
[1]. Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης, Ο άγιος πόνος, σ. 41: «Τὸ σῶμα μας ἀποτελεῖ μέρος τῆς ταυτότητάς μας…»
[2]. Βλ.π., σ. 41: «…παρουσιάζει τὸ πρόσωπο τῆς ψυχῆς μας, ἐργάζεται τὸ αὐτεξούσιο, ἀπεργάζεται ἡ σωτηρία μας…»
[3]. Βλ.αν., σ. 41: «…καὶ κατὰ τὴν πίστη μας θὰ τὸ παραλάβουμε ἀναστημένο, δίχως τὶς βιολογικὲς ἀνάγκες καὶ τὰ στοιχεῖα τῆς φθορᾶς.»
[4]. Οπ.π., σ. 41: «Μὲ αὐτὸ τὸ σῶμα μας ἐκφραζόμαστε, βλέπουμε, ἀκοῦμε, ψηλαφοῦμε, ὀσμιζόμαστε, γευόμαστε, μιλοῦμε, σκεπτόμαστε, πορευόμεθα, ἀσκούμεθα, προσευχόμεθα, ἁμαρτάνομε, κοινωνοῦμε Θεό.»
[5]. Βλ.π., σ. 42: «Ἡ ψυχὴ φυλάγεται στὸ σῶμα καὶ τὸ κάνει ναό.»
[6]. Βλ.αν., σ. 41: «Τὸ σῶμα μας αὐτὸ δὲν φιλοξενεῖ προσωρινὰ τὴν ψυχή, ἀλλὰ γεννιέται μαζί της, φθείρεται καὶ πεθαίνει καὶ κάτι μένει γιὰ ν’ ἀναστηθεῖ. Συνδέεται τὸ σῶμα μὲ τὴν ἀνώτερη ψυχή, ἀλλὰ διαφέρει ἀπὸ αὐτή.»
[7].Οπ.π., σ. 42: «Ἡ ψυχή μας εἶναι ἡ πνοὴ τοῦ Θεοῦ μέσα μας κι ἡ ἀξία της μεγάλη, μᾶς συνδέει μὲ τὸν Θεό.»
[8]. Βλ.π., σ.42: «Ἡ Ἐκκλησία μας δὲν ξεχωρίζει τὴν τιμὴ σώματος καὶ ψυχῆς, ἀλλὰ τιμᾶ τὸν ὅλο ἄνθρωπο.»
[9]. π. Μπρεκ Ι. & Μπρεκ Λ., Από την γέννηση ως τον θάνατο, Εκδόσεις Εν Πλω, Αθήνα 2008, σσ. 25-26 : «Ο Θεός που δημιουργεί και συντηρεί τα πάντα είναι επίσης ο Πατέρας που αγαπά τα πάντα και προσπαθεί να ελκύσει κάθε ανθρώπινο πρόσωπο σε μια αιώνια κοινωνία με Αυτόν.»
[10]. Ματσούκας Α.Ν., Δογματική και Συμβολική Θεολογία Γ’, σ. 186 : «Με άλλα λόγια, οι άκτιστες ενέργειες εισβάλλουν στο διάστημα του χρόνου, που είναι συνάμα και κόσμος, και μετά την πορεία ο ίδιος ο χρόνος εισβάλλει στα άπειρα βάθη της άκτιστης θεότητας. Κόσμος και χρόνος, δηλαδή η ενιαία κτιστή πραγματικότητα, σώζεται και θεώνεται. Δεν πρόκειται για υπέρβαση του χρόνου – μια φιλοσοφική και ασαφής έκφραση – , αλλά για είσοδο και σωτηρία του χρόνου στη δόξα της θείας βασιλείας. Η ιστορική και χρονική αυτή πορεία δείχνει τις διαστάσεις της οικουμενικότητας, ανακεφαλαίωσης και αγαθοτοπίας κατά τρόπο άκρως χαρακτηρηστικό.»
[11]. Βλ.π., σ. 212 : «Με άλλα λόγια, κάθε φορά που γίνεται η ανομία, το ίδιο αμάρτημα της Γένεσης διαδραματίζεται και οι ίδιες συνέπειες επαναλαμβάνονται. Άλλωστε, κατά τα βιβλικά και τα πατερικά κείμενα, σε μια άρρηκτη ιστορική συνέχεια προπατορικό και μεταπατορικά αμαρτήματα έχουν αλυσιδωτή σχέση.»
[12]. Οπ.π.., σ. 206 : «Γι’ αυτό η πατερική θεολογία είδε το προπατορικό αμάρτημα ως αρρώστια και δεν έκανε λόγο για καμία κληρονομική ενοχή παρά μονάχα για κληρονόμηση της φθοράς και του θανάτου.»
[13]. Βλ. αν., σ. 203 : «Ο άνθρωπος δεν βαδίζει τον δρόμο που οδηγεί στο δέντρο της ζωής, στη συνδημιουργία, στην ισοθεΐα μέσω της παρακοής. Όμως η παρακοή σημαίνει ανταρσία και εξορισμό από τον παράδεισο της όντως ζωής.»
[14]. Οπ.π., σ. 219 : «Κατά την πατερική θεολογία το κακό, λοιπόν, δεν είναι ποινή, ύστερα από παράβαση δικαιικής τάξης· πρόκειται για νόσο, για αλλοίωση ή διάβρωση της κάθε αγαθής κτιστής πραγματικότητας. Επειδή κάθε κτίσμα, σε οποιαδήποτε διαβάθμιση κι αν βρίσκεται, προέρχεται από το μη ον, κατά τη μηχανική ή εθελότρεπτη κίνηση του κατευθύνεται ή στην τελειωτική ολοκλήρωση ή στη μηδενιστική αλλοίωση.»
[15]. Βλ. π., σ. 204 : «Η πατερική θεολογία εντάσσει όλο αυτό το δράμα και τη σχέση στα όρια κτιστού – ακτίστου, όντος και μη όντος Η κτίση νομοτελειακά μετέχει στον άκτιστο Θεό. Η μετοχή αυτή εξασφαλίζει το είναι και την περαιτέρω προκοπή. Η περαιτέρω αυτή προκοπή των λογικών πλασμάτων, κατά τα δεδομένα του κατ’ εικόνα και του καθ’ ομοίωσιν, πραγματώνεται στην υπακοή σχέσης του μη όντος, του κτίσματος, προς τον ζωοδότη Θεό. Επομένως μια στρεβλή και ανυπάκοη σχέση δεν εξαφανίζει μηδενιστικά τον άνθρωπο, αλλά διακόπτει την ανάπτυξη, σκοτεινιάζει το ζωτικό περιβάλλον της ζωοποιού σχέσης.»
[16]. Ματσούκας Α.Ν., Δογματική και Συμβολική Θεολογία Δ’, Εκδόσεις Κυριακίδη ΙΚΕ, Θεσσαλονίκη 2016, σ. 42 : «Ο Σατανάς μπροστά στα μάτια τους είναι μια πονεμένη και τυφλή φιγούρα, που μάταια αγωνίζεται να διαβρώσει παντελώς την τελειωτική ροή της ζωής. Με αυτή την πείρα μιας τελειούμενης βιοτής καταλήγει στο περιθώριο κάθε σκοτεινή διαρχία . Όμως, όταν κυριαρχεί μια τέτοια διαρχία, τρομαχτικές μυθικές εικόνες ταλανίζουν τον άνθρωπο, καθώς τον προτρέπουν, ενίοτε σε αφόρητες πιέσεις εσωτερικών και εξωτερικών πειρασμών, να διαλέξει τη θέση του ανάμεσα σε σκοτεινά στρατόπεδα, από το ένα μέρος, και σε κάποιους αδύνατους φωτεινούς κόσμους από το άλλο. Στα σκοτεινά στρατόπεδα κυριαρχούν κραταιοί και αδίστακτοι άρχοντες, σατανογνώμονες και αυτογνώμονες.»
[17]. Ματσούκας Α.Ν., Δογματική και Συμβολική Θεολογία Γ’, σ. 217 : «Επομένως, η καλή αλλοίωση ή κακή – μηδενιστική αλλοίωση οφείλεται κατά βάση στην τρεπτότητα των όντων. Αυτή η καθεαυτή τούτη η τρεπτότητα δεν είναι το κακό, επειδή είναι αιτία όχι μόνο της μηδενιστικής αλλοίωσης, αλλά και της τελειωτικής. Τα λογικά όντα, κατά τη βασική περιοχή, όπου ηγεμονεύουν η λογική και το αυτεξούσιο, είναι εθελότρεπτα, ενώ τα άλογα τρέπονται κατά νομοτέλεια. Επομένως ως προς την καλή ή κακή αλλοίωση έχουμε δύο βασικούς παράγοντες: α) την τρεπτότητα των όντων και β) το αυτεξούσιο.»
[18]. Γέρων Αιμιλιανός, Προσμονή Θεού, Εκδόσεις Ίνδικτος, Αθήνα 2018, σσ. 17-18 : «Ἕνα δεύτερο μέσον εἶναι οἱ ἀσθένειες, ποὺ συναντᾶμε στὸν δρόμο μας καὶ τὶς πάσχομε. Αὐτὲς μπορεῖ νὰ εἶναι εὐλογία, δηλαδὴ νὰ παρέχωνται ἀπὸ τὸν Θεόν, ἀλλὰ μπορεῖ νὰ εἶναι καὶ ἀπόρροια τῶν λαθῶν μας καὶ τῶν ἀπροσεξιῶν μας. Κάθεσαι ἐπὶ παραδείγματι μέσα στὸ ρεῦμα καὶ πουντιάζεις. Δὲν προσέχεις τὴν διατροφή σου καὶ ἀρρωσταίνεις. Ὅλα αὐτά, ὅταν κανεὶς τὰ θέση ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μὲ ἕνα πρῖσμα ἐναποθέσεως, ἀμέσως μεταποιοῦνται σὲ ὄργανο τοῦ Θεοῦ. Τὰ ἁρπάζει δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὸ σαρκικῶς φρονεῖν καὶ τὰ παραδίδει εἰς τὰς χεῖρας τοῦ Θεοῦ.»
[19]. Βάντσος Μ., «Το ζήτημα του AIDS από άποψη χριστιανικής ηθικής» εισήγηση στον Χαριστήριο Εικοσαετηρικό Τόμο εις τον Οικουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαίον « Εις μαρτυρίου τοις Έθυεσι,» ( σσ. 75 – 86), 2011, σσ. 77-78 : «Καθὼς ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ ἐγωισμὸ καὶ ἀλαζονεία στασίασε ἔναντι τοῦ Θεοῦ καὶ ὁδηγήθηκε στὴν ἁμαρτία, ὁ Θεὸς ἐπέτρεψε ὡς παιδαγωγικὰ μέσα τὶς δοκιμασίες τῆς ἀσθένειας καὶ τοῦ πόνου, οἱ ὁποῖες ὑπενθυμίζουν στὸν ἄνθρωπο τὴν ἀδυναμία τῆς φύσης του καὶ τὴ ματαιότητα πολλῶν πραγμάτων τοῦ κόσμου. Ἐνῶ συχνὰ ὁ ἄνθρωπος ἐπιδιώκει τὸν πλοῦτο, τὴν ἐξουσία, τὴ δύναμη καὶ τὶς κάθε μορφῆς ὑλικὲς ἀπολαύσεις ἀδιαφορώντας γιὰ τὴ δυστυχία τοῦ συνανθρώπου ἢ καὶ πολλὲς φορὲς ἐκμεταλλευόμενος τὴ δυστυχία του, ἔρχονται ὁ πόνος καὶ ἡ ἀσθένεια νὰ τοῦ ὑπενθυμίσουν ὅτι δὲν εἶναι παντοδύναμος καὶ νὰ τοῦ δώσουν τὴν ἀφορμὴ νὰ ἐπανεξετάσει τὴν ἀξιολόγηση τῶν ἀγαθῶν τῆς ζωῆς καὶ νὰ ἀναθεωρήσει τὴ στάση του ἔναντι τῆς ζωῆς, τοῦ συνανθρώπου καὶ τοῦ κόσμου. »
[20]. Βλ. αν., σ. 22 : «Οἱ ἀρρώστιες κάποιες φορὲς ὀφείλονται σὲ ψυχικὰ αἴτια ἢ εἶναι καμώματα τῆς ψυχῆς, γιὰ νὰ ἑλκύσωμε τὴν προσοχὴ τῶν ἄλλων καὶ νὰ μᾶς δώσουν σημασία.»
[21]. Ματσούκας Α.Ν., Δογματική και Συμβολική Θεολογία Γ’, σ. 219 : «Είναι λοιπόν, το κακό μη ον, επειδή δεν είναι πράγμα μήτε υπόσταση, αλλά «υπάρχει» ως διάβρωση στην όποια παραμορφωμένη αγαθή πραγματικότητα. Γι’ αυτό, ενώ είναι μη ον, προσωρινά προξενεί μεγάλη οδύνη σ’ όλα τα αγαθά όντα, όχι ως υπόσταση, αλλά ως παραυπόσταση.»
[22]. Γέρων Αιμιλιανός, Προσμονή Θεού, σ. 18 : «Ἡ προσπάθεια ὅμως νὰ ξεπεράσωμε καὶ νὰ νικήσωμε τὸν πόνο ἢ τὴν φθορὰ καὶ τὸν θάνατο εἶναι ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες καὶ τραγικώτερες ἐμπειρίες μας. Καλύτερα νὰ πεθάνη κανείς, παρὰ νὰ παλεύη νὰ μὴν πεθάνη. Καλύτερα νὰ ἀγκαλιάση τὸν πόνο, παρὰ νὰ θέλη νὰ μὴν πονάη. Χίλιες φορὲς νὰ σαπίζη μέσα σὲ ἕναν τάφο, παρὰ νὰ θέλη νὰ ξεπεράση τὶς θλίψεις τῆς καρδιᾶς καὶ τῆς σαρκός.»
[23]. Βλ. αν., σ. 40 : «Οἱ δοκιμασίες, οἱ πειρασμοί, οἱ πόνοι τῶν ἀσθενειῶν δὲν εἶναι ἀποτέλεσμα ἑνὸς τιμωροῦ Θεοῦ, ποὺ τέτοιος δὲν ὑπάρχει, ἀλλὰ παιδαγωγικὲς ἐπισκέψεις μυστικῆς καὶ μεγαλειώδους ἀγάπης, ποὺ ἀποτελοῦν καταπληκτικὲς εὐκαιρίες καλλιέργειας, ὡρίμανσης, εὐαισθητοποιήσεως καὶ μετάνοιας καὶ σωτήριες ἀφορμὲς ἐξαγιασμοῦ.»
[24]. π. Μπρεκ Ι. & Μπρεκ Λ., Από την γέννηση ως τον θάνατο, σ. 26 : «Η ασκητική παράδοση της Εκκλησίας, βασιζόμενη στην προσωπική εμπειρία, θα διαβεβαιώνει πάντα ότι ο Θεός μέσα στην άπειρη αγάπη και συμπάθεια Του είναι πιο οικείος σ’ εμάς κι από την ίδια την καρδιά μας.»
[25]. Γέρων Αιμιλιανός, Προσμονή Θεού, σ. 19 : «Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀσχολοῦνται μὲ ὅλα αὐτά, γιὰ νὰ δώσουν διέξοδο στὴν ἀνθρώπινη ἀδυναμία μας καὶ ἀκαταστασία, μὲ τὴν ἐλπίδα μήπως κάποτε μᾶς καταλάβη ξαφνικὰ ὁ θεῖος ζῆλος καὶ ἡ καρδιά μας νοιώση ὅτι εἶναι πλασμένη γιὰ κάτι ἄλλο, καὶ ὄχι γι’ αὐτὴν τὴν φθορὰ καὶ γι’ αὐτὸν τὸν χάρο τῆς ἀγωνίας. Ἀσχολοῦνται μὲ ὅλα αὐτά, μήπως κάποτε τὸ πνεῦμα μας αἰσθανθῆ ὅτι ἐμφυσήθηκε καὶ ἀποδόθηκε σὲ μᾶς διὰ προσωπικῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁπότε θὰ ζητήση τὸ ὅμοιό του, τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, καὶ θὰ παύση νὰ συμμείγνυται μὲ ὅ,τι εἶναι ὕλη, μὲ ὅ,τι εἶναι στάχτη, μὲ ὅ,τι εἶναι καταδικασμένο νὰ μὴν ὑπάρξη, διότι τὰ πάντα θὰ ἀπολεσθοῦν.»
[26]. Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης, Ο άγιος πόνος, σ. 39: «Ἡ διακριτικὴ φροντίδα τῆς ὑγείας ἀπὸ τὸν ἰατρὸ τὸν καθιστᾶ κατὰ κάποιο τρόπο ἱερέα τοῦ ναοῦ τοῦ σώματος, λειτουργὸ καὶ διάκονο κι ἡ ἰατρικὴ καθίσταται ἱερουργία – λειτούργημα. Τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία τὸν ἰατρό, τὸν συμβουλεύεται, τὸν εὐλογεῖ, τὸν παραδέχεται.»
[27]. Βλ.π., σ. 44: «Μπορεῖ ὅμως νὰ εἶναι ὁ τολμηρὸς διάκονος τοῦ πονεμένου, ὁ γνήσιος καὶ καλοκάγαθος συμπαραστάτης, ὁ συμπορευόμενος Κυρηναῖος, ὁ ὑπομονετικὸς καὶ ταπεινὸς διακονητής, ὁ καλὸς θεραπευτής, ὁ ἱκανὸς ἐνισχυτής. Ἡ ἰατρικὴ προσφορὰ γιὰ τὴ φροντίδα τῆς ὑγείας καὶ τὴ θεραπεία τῆς νόσου θὰ εἶναι πάντα ὑψηλὴ ἀποστολὴ ἀγάπης. Ἕνας εὐσυνείδητος, φιλάνθρωπος καὶ γνήσια θεοφοβούμενος ἰατρὸς καθίσταται ἀπόστολος τῆς ἀγάπης.»
[28]. Βλ. αν., σ. 39 : « Ἡ προσφυγὴ στοὺς ἰατροὺς χρειάζεται διάκριση κι ἀποφυγὴ ἀκρότητων.»
[29]. Οπ.π., σ. 39: « Σέβεται τὴν ἰατρική, ποὺ συμπαρίσταται στοργικὰ στὸν ἀνθρώπινο πόνο κι ἐπευλογεῖ κάθε προσπάθεια τῶν ἰατρῶν γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας, δίχως νὰ περιθωριοποιεῖ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ βοήθεια τοῦ του γιὰ τὸν κάθε πονεμένο. Ζητῶντας κανεὶς τὴ βοήθεια τῶν ἰατρῶν δὲν ἀρνεῖται αὐτὴ τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ αὐτός τους φωτίζει, οὔτε ποτὲ μειώνει τὴν ἐλπίδα του σὲ Αὐτόν.»
[30]. Βλ. π., σσ. 39-40: «Ἡ ἀσθένεια συνήθως ταπεινώνει τὸν ἄνθρωπο, τὸν κάνει νὰ θυμᾶται τὸν Θεό, νὰ στηρίζει τὴν ἐλπίδα του σὲ Αὐτόν, νὰ προσεύχεται θερμά, νὰ μετανοεῖ. Ἡ Ἐκκλησία μας διδάσκει ἀκράδαντα, νὰ προσευχόμαστε ἐλπιδοφόρα, νὰ ταπεινωνόμαστε θαρραλέα, νὰ ὑπομένουμε ἐπίμονα.»
[31]. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος, Αλλήλων Μέλη, Εκδόσεις Βιοϊατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας, Αθήνα 2005, σ. 124: «`Ἡ Ἐκκλησία δέχεται καὶ τὸν πόνο καὶ τὴν ἀσθένεια καὶ τὴν ἀναπηρία, μέσα στὸ πλαίσιο τῆς πτώσης τοῦ ἀνθρώπου. Ταυτόχρονα σέβεται καὶ τὴν ἰατρική.»
[32]. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος, Αλλήλων Μέλη, σ. 124: «Ἐνῷ ἐπευλογεῖ κάθε ἠθικῶς ἀποδεκτὴ ἰατρικὴ ἀνθρώπινη προσπάθεια γιὰ ἀποκατάσταση τους, τὴν τελικὴ ἔκβαση σὲ καθεμία περίπτωση τὴν ἐμπιστεύεται στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ κάθε πρόσωπο ξεχωριστά… Μὲ ἄλλα λόγια, ἂν ἀρρωστήσεις, ζήτησε τὴν βοήθεια τῶν ἰατρῶν καὶ τῶν φαρμάκων, τὴν ἐλπίδα σου ὅμως νὰ τὴν ἔχεις ἐξ ὁλοκλήρου στὸν Θεό.»
Πηγή: pemptousia.gr
H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ORTHODOXIANEWSAGENCY.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.
Ακολούθησε το ORTHODOXIANEWSAGENCY.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις.