Σαν σήμερα 19 Νοεμβρίου: Ο ιστορικός λόγος του Κωστή Στεφανόπουλου στον Μπιλ Κλίντον, σε μια Αθήνα στους δρόμους

Ήταν 19 Νοεμβρίου 1999 όταν ο Μπιλ Κλίντον, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Χίλαρι, έφτανε στην Αθήνα για μια σύντομη επίσκεψη που θα κατέληγε να γίνει μία από τις πιο χαρακτηριστικές διπλωματικές στιγμές της Μεταπολίτευσης. Η εικόνα όμως στους δρόμους κάθε άλλο παρά τυπική ήταν. Η ελληνική κοινωνία, ακόμη βαθιά επηρεασμένη από τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία, είχε βγει μαζικά στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί για την αμερικανική εξωτερική πολιτική.

Από νωρίς το πρωί, χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώνονταν στο κέντρο της Αθήνας, σε μια από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις της δεκαετίας του ’90. Πορείες, συγκρούσεις με την αστυνομία, δακρυγόνα, αποκλεισμένοι δρόμοι, καμένα κάδοι και πετροπόλεμος σε περιοχές γύρω από το Σύνταγμα και την Ακαδημίας σημάδεψαν την ημέρα. Πολλά μπλοκ της Αριστεράς, οργανώσεις, συνδικάτα, ακόμη και μαθητικές ομάδες συμμετείχαν, ενώ ανάμεσα στους διαδηλωτές υπήρχε και ο νεαρός τότε Αλέξης Τσίπρας, λεπτομέρεια που αποκαλύφθηκε χρόνια αργότερα.

Την ίδια στιγμή, η Αθήνα θύμιζε φρούριο. Η ΕΛ.ΑΣ. είχε παρατάξει χιλιάδες άνδρες, ελικόπτερα, ελεύθερους σκοπευτές, ακόμη και περιοχές–νεκρές ζώνες γύρω από το Προεδρικό Μέγαρο και τα ξενοδοχεία όπου διέμενε η αμερικανική αποστολή. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ασφαλείας που είχε οργανωθεί ποτέ στη χώρα.

Κι όμως, στο εσωτερικό του Προεδρικού Μεγάρου, το κλίμα ήταν εντελώς διαφορετικό. Το επίσημο δείπνο παρατέθηκε σύμφωνα με το πρωτόκολλο, με τον Κώστα Σημίτη, τον Μπιλ Κλίντον, τον Κωστή Στεφανόπουλο και τη Χίλαρι Κλίντον να κάθονται στην επίσημη σειρά. Εκεί ακούστηκε η ομιλία που θα περνούσε στην Ιστορία.

Ο Στεφανόπουλος, με τον γνωστό νηφάλιο και στιβαρό λόγο του, μίλησε για τις σχέσεις Ελλάδας–ΗΠΑ, αλλά κυρίως για τα μεγάλα εθνικά ζητήματα. Αναφέρθηκε με καθαρότητα στο Κυπριακό, τονίζοντας ότι το πρόβλημα προέκυψε από την τουρκική εισβολή και την παράνομη κατοχή του 38% του νησιού. Υπενθύμισε την ανάγκη σεβασμού των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και της διεθνούς νομιμότητας.

Ιδιαίτερη βαρύτητα είχε η τοποθέτησή του για τη Συνθήκη της Λωζάννης. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπενθύμισε δημόσια στον Κλίντον ότι οι διεθνείς συνθήκες είναι σαφείς, ότι τα νησιά του Αιγαίου έχουν υφαλοκρηπίδα και ότι οι τουρκικές διεκδικήσεις «δεν θα έπρεπε ούτε ως σκέψεις να διατυπωθούν». Η παρέμβασή του έδειξε μια Ελλάδα που δεν μιλούσε με ένταση, αλλά με καθαρότητα και αυτοπεποίθηση.

Η ομιλία του Στεφανόπουλου θεωρήθηκε από πολλούς ένα από τα πιο κομψά και σταθερά κείμενα της ελληνικής διπλωματίας. Ο Κλίντον, φανερά επηρεασμένος από το κλίμα της εποχής και τις αντιδράσεις, απάντησε με σπάνια αυτοκριτική, αναγνωρίζοντας ότι οι ΗΠΑ είχαν κάνει λάθη στον χειρισμό της κρίσης στα Βαλκάνια.

Η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου διήρκεσε μόλις 24 ώρες, όμως το αποτύπωμά της ήταν τεράστιο. Έμεινε η εικόνα μιας κοινωνίας που ήθελε να ακουστεί και ο λόγος ενός Προέδρου που εξέφρασε την ελληνική θέση μιλώντας καθαρά, με αξιοπρέπεια και χωρίς περιστροφές.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1703: Ο μυστηριώδης «Άνθρωπος με τη Σιδερένια Μάσκα» πεθαίνει στη Βαστίλη, αφήνοντας πίσω του έναν από τους πιο θρυλικούς μύθους της γαλλικής ιστορίας. Η ταυτότητά του παραμένει άγνωστη, με εικασίες να τον θέλουν ως αδελφό του Λουδοβίκου ΙΔ’ ή πολιτικό κρατούμενο. Η ιστορία του ενέπνευσε συγγραφείς όπως ο Βολτέρος και ο Αλέξανδρος Δουμά και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, με πιο γνωστή την ταινία The Man in the Iron Mask (1998), όπου ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο πρωταγωνιστεί σε έναν ρόλο γεμάτο ίντριγκες και μυστήριο.

1863: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Αβραάμ Λίνκολν εκφωνεί ομιλία στο Γκέτισμπουργκ, μια από τις πιο εμβληματικές ομιλίες στην αμερικανική ιστορία, κατά την οποία εξύμνησε τη δημοκρατία και τη θυσία στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο.

1906: Ο Δημήτριος Νταλίπης, οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα από τη Γκαμπρέσα (Γάβρος) της Φλώρινας, πέφτει ηρωικά μαζί με τους άντρες του σε μάχη κατά υπέρτερων τουρκικών δυνάμεων κοντά στο χωριό Ζέλοβο (Ανταρτικό) στην περιοχή Κορεστίων. Η θυσία του και η δράση του στον Μακεδονικό Αγώνα ενέπνευσαν τους αγωνιστές της εποχής και ανέδειξαν την αποφασιστικότητα για την υπεράσπιση του ελληνισμού στη Μακεδονία.

1912: O Λόχος Αεροπόρων (η πρώτη Μονάδα της Στρατιωτικής Αεροπορίας), αποτελούμενος από τέσσερα νέα αεροπλάνα Maurice Farman MF.7 (80 ίππων) και το ανάλογο προσωπικό, αναχωρεί ακτοπλοϊκώς από τον Πειραιά με προορισμό την Πρέβεζα. Από εκεί θα συνεχίσει τη δράση του στο Μέτωπο Ηπείρου.

1924: Αποτυγχάνει στρατιωτικό κίνημα που οργάνωσαν οι Λούφας και Ντερτιλής εναντίον της κυβέρνησης του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου. Το πραξικόπημα, που είχε στόχο την ανατροπή της Δημοκρατίας και την αποκατάσταση της μοναρχίας, καταπνίγεται γρήγορα από τις κυβερνητικές δυνάμεις. Η αποτυχία του κινήματος ενισχύει τη θέση της κυβέρνησης και τη σταθερότητα του νεοσύστατου δημοκρατικού καθεστώτος, το οποίο είχε ανακηρυχθεί μόλις λίγους μήνες νωρίτερα.

1942: Οι Σοβιετικοί, υπό τον στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ περνούν στην αντεπίθεση κατ’ εφαρμογή της «Επιχείρησης Ουρανός», στη Μάχη του Στάλινγκραντ.

1952: Ο στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος αναλαμβάνει την πρωθυπουργία, εγκαινιάζοντας μια νέα πολιτική περίοδο για την Ελλάδα. Μετά τον Εμφύλιο, η κυβέρνησή του δίνει έμφαση στη σταθερότητα και τον εκσυγχρονισμό, επιδιώκοντας την οικονομική ανάκαμψη, την ενίσχυση των θεσμών και την ένταξη της χώρας σε ευρωατλαντικές δομές. Η ανάληψη της εξουσίας από τον Παπάγο θεωρείται κομβικό σημείο στη μεταπολεμική πορεία της Ελλάδας.

1966: Αρχίζει την λειτουργία της η «Θύρα 13», ο σύνδεσμος φιλάθλων του Παναθηναϊκού, με ιδρυτή τον Απόστολο Ιωαννίδη. Πρόκειται για τον πρώτο σύνδεσμο φιλάθλων στην Ελλάδα και προέρχεται από μία παρέα 26 μελών που συναθροίζονται σε ένα χώρο στο Μεταξουργείο που χρησιμοποιούν ως λέσχη. Το καταστατικό του συνδέσμου θα επικυρωθεί από το Πρωτοδικείο Αθηνών στις 16 Μαρτίου 1967.

1969: Ο Πελέ πετυχαίνει το 1.000ό γκολ του.

1969: Το Απόλλων 12 πραγματοποιεί τη δεύτερη επανδρωμένη προσελήνωση, με τους Κόνραντ και Μπιν να γίνονται ο τρίτος και τέταρτος άνθρωπος που περπατούν στη Σελήνη.

1973: Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Σπυρίδων Ζουρνατζής, ανακοινώνει σε συνέντευξη Τύπου ότι οι νεκροί από την καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου ανέρχονται σε 11 και οι τραυματίες σε 138.

1975: Η ταινία «Στη φωλιά του κούκου» (One Flew Over the Cuckoo’s Nest) σε σκηνοθεσία Μίλος Φορμαν και με πρωταγωνιστή τον Τζακ Νίκολσον προβάλλεται για πρώτη φορά στους κινηματογράφους. Ήταν η ταινία που χάρισε το πρώτο Όσκαρ στον μεγάλο ηθοποιό.

1999: Η Κίνα εκτοξεύει το πρώτο διαστημόπλοιό της με την ονομασία «Σενζού 1».

1999: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, επισκέπτεται την Αθήνα για 24 ώρες, εν μέσω έντονων διαδηλώσεων κατά της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, στις οποίες συμμετείχε και ο μετέπειτα πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Κατά τη διάρκεια του επίσημου γεύματος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος, απευθύνει έναν μνημειώδη λόγο, υπενθυμίζοντας στον Κλίντον τις ευθύνες της Τουρκίας για την εισβολή και κατοχή στην Κύπρο, καθώς και τα προβλήματα που προκαλεί στο Αιγαίο. Η επίσκεψη, αν και σύντομη, άφησε έντονες εντυπώσεις λόγω των αντιδράσεων και του στιβαρού διπλωματικού μηνύματος του Στεφανόπουλου.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Ημέρα της Γυναικείας Επιχειρηματικότητας
Παγκόσμια Ημέρα Τουαλέτας
Παγκόσμια Ημέρα των Ανδρών
Παγκόσμια Ημέρα Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας