Τα ελληνικά σπίτια-ούφο από fiberglass που προορίζονταν για εξοχικά το ’60 -Ένα έχει αγοράσει ο Μπραντ Πιτ [εικόνες]

Το 2009 η καλλιτεχνική ομάδα Errands βρήκε ένα σπίτι-ούφο εγκαταλελειμμένο σε παραλιακή περιοχή του Λουτρακίου. Το αγόρασαν για 1 ευρώ και το μετέφεραν κομμάτι-κομμάτι στην παραλία του Φλοίσβου.

Το συγκεκριμένο σπίτι-ούφο είναι ένα από τα λίγα σωζόμενα παραδείγματα της φουτουριστικής προκατασκευασμένης κατοικίας από fiberglass που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Νικόλαος Ξάστερος τη δεκαετία του 1960. Ηταν μικρά, μοντέρνα, φθηνά σπιτάκια, προορίζονταν για εξοχικές κατοικίες και που μπορούσαν να στηθούν σε κάθε περιοχή και να φιλοξενήσουν μία οικογένεια.

Ελαφριά, από fiberglass σπιτάκια σε σχήμα ούφο

Ο Νικόλας Ξάστερος, έλληνας πρωτοπόρος σκηνοθέτης, σπούδασε αρχιτεκτονική στην Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι του ’50 και σχεδίασε την δεκαετία του ’60 στην Ελλάδα, μια σειρά προκατασκευασμένων φουτουριστικών κατοικιών σε σχήμα ούφο.

Τα προκατ σπιτάκια κατασκευάζοντας από ένα νέο τότε υλικό, που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή ελαφρών σκαφών, το fiberglass.

Τα πανάλαφρα αυτά σπίτια μπορούσαν να στήνονται πολύ εύκολα, οπουδήποτε στην εξοχή. Ο αρχιτέκτονας είχε σχεδιάσει μία σειρά από τέτοια σπίτια φθηνά σπίτια ωστόσο μία αλλαγή σε νόμο για τα λυόμενα, εκείνη την εποχή, του δημιούργησε πρόβλημα και τον κατέστρεψε οικονομικά.

Το σπίτι ούφο του Ξαστέριου

Η ομάδα Errands εμφανίζει ξανά σήμερα την ιδιότυπη αυτή κατοικία που βρήκε στο Λουτράκι, που ήταν αφημένη στην εγκατάλειψη και την αφάνεια επί δεκαετίες, μαζί με το όνομα του αρχιτέκτονα Νικόλαου Ξάστερου.

Όμως, μια μέρα το ούφο που είχαν βρει εξαφανίστηκε από τον Φλοίσβο μυστηριωδώς, αυτή τη φορά για πάντα. Κανείς δεν γνωρίζει και δεν είδε τίποτα. Το πού βρίσκεται παραμένει άγνωστο, προσθέτοντας ένα νέο επίπεδο μυστηρίου και σημασίας στο ίδιο το έργο, αλλά και στην ευρύτερη ιστορία της προκατασκευής, της κινητικότητας και της αποτυχίας του ονείρου για μαζική, φορητή κατοίκηση.

Στην Μπιενάλε 9, του MOMus, που το πρώτο μέρος της εγκαινιάστηκε στο περιθώριο του Φεστιβάλ Κινηματογραφου Θεσσαλονικης η ομάδα Errands επανέρχεται στο έργο της φωτίζοντας αυτή την πολυεπίπεδη διαδρομή των συγκεκριμένων σπιτιων.

Από το ουτοπικό όραμα του Ξάστερου, στην κατάρρευση, την καλλιτεχνική διάσωση, την εξαφάνιση και τελικά τη σημερινή φετιχοποίηση του αρχιτεκτονικού relic που από «ανεπιθύμητο» έγινε «εξωτικό» προϊόν, πιθανόν για κάποιον συλλέκτη.

Μάλιστα όπως μάς είπαν οι συντελεστές, κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της Μπιενάλε στη Θεσσαλονίκη , ένα από τα σπίτια-ούφο του Νικόλαου Ξάστερου έχει αποκτήσει ο Μπραντ Πιτ και το έχει τοποθετήσει στην έπαυλή του στην Καλιφόρνια. Το χρησιμοποιεί ως βοηθητικό χώρο, χώρο υποδοχής φίλων, ίσως και δωμάτιο για περισυλλογή και γιόγκα.

U.F.O. Lost in HEAVEN

H έκθεση αναπτύσσεται και μέσα από το νέο έργο των Errands με τίτλο U.F.O. Lost in HEAVEN (2025) – The Journey of a Forgotten Future, μια ανάθεση της Μπιενάλε 9 στην ομάδα, με αιχμή το οραματικό έργο του Νικόλαου Ξάστερου, την παράξενη ιδέα της αναδρομικής μελλοντολογίας και τη συνάντηση των δύο ελληνικών και συνομήλικων Μπιενάλε (Θεσσαλονίκης – Αθήνας) στο δυναμικό πεδίο της επιστημονικής φαντασίας, σαν ανάμνηση από το μέλλον.

Η ομάδα Errands επιστρέφει εδώ στο έργο της TRANSPORTING UTOPIA, το οποίο είχε παρουσιάσει στη 2η Μπιενάλε της Αθήνας (2009), AB2: ΗEAVEN.

Η 9η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης του MOMus υπό τον τίτλο «όλα πρέπει να αλλάξουν. ΡΝΣ9», πραγματοποιείται σε επιμέλεια της ανεξάρτητης επιμελήτριας και ιστορικού τέχνης Νάντιας Αργυροπούλου και θα παρουσιαστεί ολοκληρωμένη την ερχόμενη άνοιξη.