Στο μικροσκόπιο των επιστημόνων τέθηκαν το τελευταίο διάστημα τα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά που εντοπίζονται πλέον σε περισσότερες από 20 χώρες. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), έως και τις 3 Μαΐου είχαν καταγραφεί περί τα 450 κρούσματα ηπατίτιδας άγνωστης προέλευσης με τα περισσότερα (163) στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και έντεκα θάνατοι. Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί τρία κρούσματα.
Δεδομένου ότι σε κανένα περιστατικό δεν τεκμηριώθηκε λοίμωξη από ιούς ηπατίτιδας (Α έως Ε) και δεν διαπιστώθηκε συσχέτιση με ταξίδια ή έκθεση σε τοξικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες, ερευνώνται διάφορα πιθανά σενάρια για την εξήγηση του ανησυχητικού φαινομένου. Ένα από αυτά προτείνει την σύνδεση του συνδρόμου με την επαφή μεταξύ παιδιών και σκύλων. Ευθύνονται λοιπόν τα κατοικίδια;
Μεθοδολογικά σφάλματα
Την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα επιχειρεί να δώσει ο Δρ Mick Bailey, Καθηγητής Συγκριτικής Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. Όπως σημειώνει σε άρθρο του στο The Conversation, η μελέτη από την Αρχή Υγειονομικής Ασφαλείας της Βρετανίας (UK Health Security Agency) που υπέδειξε τον παραπάνω συσχετισμό υπέπεσε σε δύο μεθοδολικά σφάλματα.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι 70% των παιδιατρικών ασθενών (64 στους 92) προέρχονταν από σπίτια με κατοικίδιο σκύλο ή έρχονταν σε επαφή με τα τετράποδα με άλλους τρόπους. Με το 33% όμως των Βρετανών να είναι κηδεμόνες σκύλων και ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών να έρχονται σε επαφή έστω και κατά την επίσκεψη για παιχνίδι με φίλους, θα πρέπει να αποδειχθεί με μελέτες «ασθενών-μαρτύρων» (case-control study) ότι η έκθεση σε περιβάλλον με σκύλους ήταν μεγαλύτερη στα παιδιά που νόσησαν συγκριτικά με τον υγιή πληθυσμό.
Έπειτα, μελέτες που στηρίζονται σε αναδρομικά δεδομένα όπως αυτή μπορεί να μεροληπτούν και να αναδεικνύουν την πληροφορία που επιλέγουν. Ουσιαστικά, εξηγεί ο Δρ Bailey, δεν καταλήγουν σε αιτιώδεις σχέσεις αλλά απλώς υποθέσεις και «ψευδείς συσχετίσεις». Δύο δείκτες ασύνδετοι κατά βάση, θα συσχετιστούν επειδή ακολουθούν κοινή πορεία στα γραφήματα. Συνέβη όταν η μείωση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης μαργαρίνης στις ΗΠΑ συνδέθηκε με πτώση στα διαζύγια το διάστημα 2ο00-2009, χωρίς όμως να αποδεικνύεται πώς.
Στην περίπτωση των σκύλων και της ηπατίτιδας, ο ευλογοφανής ισχυρισμός των ερευνητών πρόταξε τη μετάδοση του ιού από τα κατοικίδια στα παιδιά. Εν προκειμένω, εξετάζεται αν η οξεία ηπατίτιδα οφείλεται σε έναν αδενοϊό. Αδενοϊοί βέβαια υπάρχουν στα σκυλιά και τους ανθρώπους, προκαλώντας διαφορετικές νόσους ανά περίπτωση. Στο αίμα του 72% των ασθενών που ελέγχθηκαν βρέθηκε ο ανθρώπινος αδενοϊός 41 (Ad41), ιός που προκαλεί διάρροια στα παιδιά αλλά δεν εντοπίζεται στα ζώα.
Εν κατακλείδι, σημειώνει ο καθηγητής, τα στοιχεία δείχνουν ότι η λοίμωξη δεν μεταδίδεται μεταξύ των παιδιών και δεν οφείλεται σε κάποιον νέο ζωονοσογόνο ιό.
Σύνδεση με τον κορωνοϊό
Κάποιες ακόμα θεωρίες συνέδεσαν την έξαρση της οξείας ηπατίτιδας με την πανδημία της COVID-19 και, συγκεκριμένα, το «άπειρο» ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών από τα μέτρα προστασίας όπως η καραντίνα στο σπίτι, οι κοινωνικές αποστάσεις και αυστηρή υγιεινή των χεριών που στέρησαν την πολύτιμη για τη δόμηση ανοσίας επαφή με παθογόνα, ή ακόμη και την προηγούμενη λοίμωξη με τον SARS-CoV-2. Εντούτοις, καταλήγει ο Δρ Bailey, επί του παρόντος τα παραπάνω δεν στοιχειοθετούνται, ο αριθμός των περιστατικών ανά χώρα δεν φαίνεται να αυξάνεται και οι γονείς θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα για την περίπτωση που το παιδί εκδηλώσει ύποπτα συμπτώματα όπως γαστρεντερικά (έμετος, κοιλιακό άλγος, διάρροια) ή ίκτερο, παρά να απαγορεύσουν την επαφή με τα κατοικίδια.