Ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την ικανοποίηση της Ελλάδας για την θέση που υιοθετεί η σύνοδος Κορυφής στο σχέδιο συμπερασμάτων, καλώντας «με απόλυτη σαφήνεια από την Τουρκία να σταματήσει να αμφισβητεί την κυριαρχία αλλά και την εδαφική ακεραιότητα χωρών της ΕΕ».
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε ιστορική την σημερινή συνεδρίαση καθώς θα επιβεβαιώσει ομόφωνα την χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία που αποτελεί πολιτική απόφαση – «απάντηση απέναντι στην απροκάλυπτη εισβολή της Ρωσίας».
Αναλυτικά οι δηλώσεις του πρωθυπουργού:
«Θα συζητήσουμε και άλλα θέματα γεωπολιτικής σημασίας. Θα έχω την ευκαιρία να ενημερώσω το ευρωπαϊκό συμβούλιο και για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Αθήνα καλύπτεται απόλυτα από το προσχέδιο συμπερασμάτων που ζητάει με απόλυτη σαφήνεια από την Τουρκία να σταματήσει να αμφισβητεί την κυριαρχία αλλά και την εδαφική ακεραιότητα χωρών της ΕΕ και να επιστρέψει σε μια διαδικασία αποκλιμάκωσης με απόλυτο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και ελπίζω πραγματικά η Τουρκία να εισακούσει αυτή την φορά τις παραινέσεις γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορεί να μειωθεί η ένταση που έχει δημιουργηθεί τους τελευταίους δυο μήνες στην Ανατολική Μεσόγειο με αποκλειστική υπαίτιο την γείτονα χώρα.
Το σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ξεχωριστή σημασία καθώς σήμερα θα επιβεβαιώσουμε ομόφωνα την χορήγηση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας για την Ουκρανία και την Μολδαβία.
Είναι μια σημαντική πολιτική απόφαση της ΕΕ ως απάντηση απέναντι στην απροκάλυπτη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Έχει το δικαίωμα να ζητήσει την ένταξή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Η απόφαση να της χορηγηθεί το καθεστώς υποψήφιας χώρας στέλνει ένα μήνυμα όχι μόνο στήριξης αλλά και ανοίγματος μιας πόρτας στον ουκρανικό λαό για να διεκδικήσει την ένταξή του στην Ενωμένη Ευρώπη.
Θα έχουμε την δυνατότητα αύριο στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής του ευρώ να συζητήσουμε τις εξελίξεις στο μέτωπο της οικονομίας.
Οι ευρωπαϊκές οικονομίες αντιμετωπίζουν το φάσμα της ακρίβειας και του πληθωρισμού. Οι δυνατότητες των εθνικών προϋπολογισμών να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση είναι πεπερασμένες. Στη χώρα μας έχουμε δρομολογήσει ένα εθνικό πρόγραμμα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Μόνο αυτή την στιγμή τρέχουν από πλευράς κυβερνητικής πολιτικής τρεις πρωτοβουλίες το fuel pass το power pass και το πρόγραμμα αντικατάστασης ενεργοβόρων συσκευών και αυτά σε συνδυασμό με το πρόγραμμα μείωσης των φόρων που έχουμε δρομολογήσει παρέχουν ένα πλαίσιο στήριξης στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις απέναντι στην ακρίβεια που ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα.
Επειδή όμως το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό και η γενεσιουργός αιτία έγκειται στις τιμές φυσικού αερίου που συμπαρασύρουν το ηλεκτρικό ρεύμα θα επαναφέρω μαζί με τον Ιταλό πρωθυπουργό το κατεπείγον αίτημα για τολμηρές πρωτοβουλίες όπως πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Είναι ένα θέμα που συζητάμε εδώ και καιρό αλλά δεν έχει υπάρξει δυστυχώς η απαραίτητη κινητικότητα. Θέλω να ελπίζω ότι θα υπάρξει συντονισμένη αντίδραση που θα υποστηρίξει τους εθνικούς προϋπολογισμούς για να αντιμετωπίσουμε στο μέτρο του εφικτού τις επιπτώσεις στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μας».
Να δοθεί συγκεκριμένο χρονικό ορόσημο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ το 2033, πρότεινε νωρίτερα ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Τόνισε πως η Ελλάδα είναι στο πλευρό των Δυτικών Βαλκανίων και πως κατανοεί τη σχετική δυσπιστία τους, καθώς η πρόοδος που έχει σημειωθεί είναι πρακτικά ελάχιστη.
«Είναι μία ευκαιρία να επανεκκινήσουμε αυτή τη διαδικασία με ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό, είναι να λυθεί επιτέλους η διαφωνία μεταξύ Σόφιας και Σκοπίων, έτσι ώστε να ξεκινήσουν και επίσημα οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας σχετικά με την ενταξιακή τους διαδικασία», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού
Πριν από 19 ακριβώς χρόνια, στη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης, είχε ανοίξει ο δρόμος για την είσοδο των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Δυστυχώς, από τότε, η πρόοδος η οποία έχει σημειωθεί, πρακτικά, είναι ελάχιστη. Και καταλαβαίνω απόλυτα γιατί στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων υπάρχει μία σχετική δυσπιστία γύρω από τις προθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πραγματικά, να εντάξει στην Ευρωπαϊκή οικογένεια τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Είναι μία ευκαιρία να επανεκκινήσουμε αυτή τη διαδικασία με ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό, είναι να λυθεί επιτέλους η διαφωνία μεταξύ Σόφιας και Σκοπίων, έτσι ώστε να ξεκινήσουν και επίσημα οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας σχετικά με την ενταξιακή τους διαδικασία.
Η Ελλάδα στέκεται στο πλευρό των Δυτικών Βαλκανίων, ως η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής, ως μία χώρα η οποία έχει καρπωθεί τα οφέλη από την είσοδο στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Θα στηρίξει τα Δυτικά Βαλκάνια στην προσπάθειά τους να γίνουν και αυτά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γνωρίζουμε ότι για τα κράτη αυτά, η διαδικασία είναι δύσκολη. Υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις οι οποίες πρέπει να τηρηθούν και αυτό είναι κάτι που τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων πρέπει να γνωρίζουν.
Όμως, η άποψή μου είναι ότι είναι πολύ σημαντικό να δοθεί ένα συγκεκριμένο χρονικό ορόσημο προκειμένου αυτή η διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί. Η πρότασή μου προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι αυτό το ορόσημο να είναι το 2033, τριάντα χρόνια δηλαδή μετά τη Σύνοδο της Θεσσαλονίκης, έτσι ώστε τα Δυτικά Βαλκάνια και οι πολίτες τους να γνωρίζουν ότι στο τέλος αυτής της μακράς διαδικασίας μπορούν πραγματικά να προσβλέπουν ότι θα γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής οικογένειας. Η Ελλάδα θα σταθεί στο πλευρό των κρατών αυτών, σε αυτή τη δύσκολη προσπάθεια, σε αυτή τη μακρά διαδρομή στην οποία ήδη πορεύονται.