«Ολοκληρώνουμε τη λεπτομερή τρισδιάστατη απεικόνιση των Γλυπτών του Παρθενώνα που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο και έχουμε ήδη ξεκινήσει την κατασκευή τους», λέει στον «Ε.Τ.» ο ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας (IDA), Ρότζερ Λ. Μίτσελ, αναφερόμενος στην εμβληματική κεφαλή αλόγου, το πρώτο πιστό αντίγραφο με την πρωτοπόρο τεχνική 3D Machining, για την οποία είχε μιλήσει στον «Ε.Τ.» τον Ιανουάριο.
Πρόκειται για την τρισδιάστατη ανάπτυξη και χρήση τεχνικών ψηφιακής απεικόνισης με υψηλής ακρίβειας αποτύπωση. O ρομπoτικός βραχίονας Robotor, από το ιταλικό εργαστήριο στην πόλη Καράρα που συνεργάζεται το IDA, λαξεύει το πρώτο εμβληματικό αντίγραφο, το οποίο θα αποτελέσει το πρωτότυπο μοντέλο για την κατασκευή πιστού αντιγράφου από πεντελικό μάρμαρο.
«Η κεφαλή του αλόγου από το άρμα της Σελήνης θα είναι έτοιμη τις επόμενες δύο εβδομάδες και θα ενημερώσουμε το κοινό σχετικά με την εξέλιξη των έργων μας όσο προχωράμε», μας λέει ο Ρότζερ Λ. Μίτσελ, ενώ στα άμεσα σχέδια του ινστιτούτου είναι να αποτυπώσει ένα αντίγραφο της μετόπης του Παρθενώνα που απεικονίζει την Κενταυρομαχία, τη μάχη ενός πολεμιστή και ενός Κενταύρου.
Κοντά στο Βρετανικό Μουσείο
«Τα πρώτα αντικείμενα θα εκτεθούν σε μια τοποθεσία κοντά στο Βρετανικό Μουσείο. Σύντομα θα ανακοινώσουμε πληροφορίες για αυτήν την εγκατάσταση. Το μόνο που μπορούμε να πούμε με σιγουριά, προς το παρόν, είναι ότι θα τραβήξουν την προσοχή!», υπογραμμίζει ο κ. Μίτσελ.
Στις αρχές του τρέχοντος μηνός, σε δημοσίευμά τους, οι «New York Times» περιγράφουν την κατασκευή του πιστού αντιγράφου με ιταλικό μάρμαρο από το IDΑ, ενώ τις επόμενες ημέρες θα ταξιδέψει μάρμαρο από το όρος Πεντελικό, από το οποίο χτίστηκαν τα μνημεία της Ακρόπολης, για να αποδοθούν απόλυτα τα αριστουργηματικής τέχνης δημιουργήματα του Φειδία.
Μια τέτοια εξέλιξη, η παραγωγή αντιγράφων υψηλής ακρίβειας των Γλυπτών του Παρθενώνα, ίσως ενισχύσει την εθνική προσπάθεια για την επιστροφή τους στη γενέθλια γη.
Ο ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας, με αφορμή το μεγαλόπνοο και σπουδαίο εγχείρημά του, σημειώνει, κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, πως «η επιθυμία του Βρετανικού Μουσείου να διατηρήσει τα αυθεντικά Γλυπτά, με φόντο τη συντριπτική πλειοψηφία του διεθνούς κοινού που υποστηρίζει την επιστροφή τους στην Αθήνα, δεν συνάδει με την εικόνα που επιδιώκει να προβάλει ως ένα σύγχρονο και προνοητικό ίδρυμα».
Το ζήτημα της επιστροφής
Οπως, μάλιστα, μας λέει ο κ. Μίτσελ, το έργο του ΙDA στοχεύει στο «να δώσει λύση στο μακροχρόνιο ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Το έργο μας, πάνω απ’ όλα, στοχεύει στο να εκπληρώσουμε το χρόνιο ζήτημα της Ελλάδας και όλων των διεθνών φορέων που επιθυμούν να δουν τους εθνικούς τους θησαυρούς να επιστρέφονται, ενώ ταυτόχρονα βοηθάμε το Βρετανικό Μουσείο να εξυπηρετήσει τον δημόσιο σκοπό του, να εκπαιδεύσει το κοινό του, εγχώριο και διεθνές, σχετικά με την παγκόσμια πολιτιστική Ιστορία. Πιστεύουμε ότι η πρότασή μας προσφέρει μια νέα λύση που ικανοποιεί και τις δύο πλευρές, σε μια συζήτηση που συνεχίζεται εδώ και τόσες γενιές».
Σημειώνουμε ότι η κεφαλή αλόγου από το άρμα της Σελήνης ανήκει στο ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα. Στη σκηνή αυτή εικονίζεται η θαυματουργή γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του πατέρα της, Δία, και υπήρχαν και κεφαλές αλόγων. Τα δύο εκτίθενται σήμερα στην Αίθουσα του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης και καταβιβάστηκαν από τον Παρθενώνα το 1987. Το άλλο εκτίθεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο, μετά την αρπαγή του από τον Τόμας Μπρους, λόρδο του Ελγιν, ο οποίος το 1801 με 1804, όταν η Ελλάδα βρισκόταν υπό οθωμανική κατοχή, απέσπασε από το αέτωμα τα περισσότερα από τα γλυπτά που βρήκε εκεί. Το κεφάλι του τέταρτου αλόγου έχει χαθεί, ίσως έπεσε από το αέτωμα το 1687, κατά την ανατίναξη του Παρθενώνα από τους Βενετούς του στρατηγού Φραντσέσκο Μοροζίνι.
Μέσω κινητών
Οπως αναφέρει το δημοσίευμα των «NYT», «τον Μάρτιο, το μουσείο αρνήθηκε το επίσημο αίτημα των δύο διευθυντών, Ρότζερ Λ. Μίτσελ και Αλέξι Καρένοβσκα, να “σαρώσουν” τα Γλυπτά». Ωστόσο, οι δυο τους επισκέφθηκαν το μουσείο και με τη χρήση κινητών τηλεφώνων τελευταίας τεχνολογίας κατάφεραν να «αιχμαλωτίσουν» τις πληροφορίες που ήθελαν από την Αίθουσα Ντουβίν με τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Το πώς θα εξελιχθεί αυτό το νέο κεφάλαιο που γράφεται για το εθνικό μας ζήτημα με τη χρήση σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας και τη δημιουργία πιστών αντιγράφων, δυσδιάκριτων από τα πρωτότυπα, κανείς δεν γνωρίζει, ωστόσο αυτό που είναι ιδιαίτερα σημαντικό είναι η συνεχής πίεση που ασκείται στη βρετανική πλευρά, καθώς το ζήτημα είναι κυρίως ηθικής διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς.