Ακρίβεια: Σε ποια προϊόντα οι τιμές θα πάρουν… φωτιά

«Βαραίνει» το καλάθι της νοικοκυράς από τις αυξήσεις τιμών σε βασικά είδη διατροφής, που έχουν ήδη αρχίσει να αποτυπώνονται και στο ράφι και που τις προσεχείς εβδομάδες θα αφορούν στο σύνολο των προϊόντων.

Οπως αναφέρουν στον «Ελεύθερο Τύπο» της Κυριακής κορυφαία στελέχη από τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, το μηνιαίο κόστος για το «καλάθι» μιας τριμελούς οικογένειας αναμένεται να αυξηθεί από τα 250 ευρώ στα 272,5 ευρώ βάζοντας φωτιά στον οικογενειακό προϋπολογισμό… Στο πλαίσιο αυτό, αναμένονται αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά, με τα νοικοκυριά να κάνουν στροφή σε πιο φθηνά προϊόντα και τις μικρότερες εταιρίες να παίρνουν τη… ρεβάνς αυξάνοντας σημαντικά τα μερίδιά τους.

Ανατιμήσεις

Το κύμα ανατιμήσεων σε σιτηρά, αγροτικά προϊόντα, πρώτες ύλες, υλικά συσκευασίας, αλλά και η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους και των μεταφορικών αυξάνουν τα λειτουργικά έξοδα τόσο των βιομηχανιών όσο και των αλυσίδων του οργανωμένου λιανεμπορίου, οι οποίες δηλώνουν κατηγορηματικά ότι είναι αδύνατον να απορροφήσουν τις αυξήσεις και μέρος αυτών θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές. Ετσι, τους επόμενους μήνες, με κορύφωση την περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα, τα νοικοκυριά θα βρεθούν αντιμέτωπα με ανατιμήσεις μέχρι και 5% σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων.

«Οι αυξήσεις θα κυμαίνονται από 2% έως 5%. Λόγω της εκτόξευσης του κόστους της ενέργειας, αλλά και των ελλείψεων πρώτων υλών σε ηλεκτρονικά είδη για τις γραμμές παραγωγής, θα επηρεαστούν όλες οι κατηγορίες προϊόντων», επισημαίνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Ερευνών Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) και σύμβουλος Στρατηγικής Ανάπτυξης της αλυσίδας σούπερ μάρκετ My Market, Κωνσταντίνος Μαχαίρας.

Άλλωστε, όπως προκύπτει από μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) για την πορεία των τιμών στο λιανεμπόριο τροφίμων κατά την περίοδο της πανδημίας, ο δείκτης τιμών καταναλωτή για τα τρόφιμα τον Ιούλιο 2021 αυξήθηκε κατά 0,4% σε σχέση με τον Ιούλιο του 2020 και κατά 1,73% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2020.

Οσον αφορά σε επιμέρους ομάδες τροφίμων, από την αρχή της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, στην Ελλάδα η μεγαλύτερη αύξηση (+13,31%) καταγράφεται στα νωπά φρούτα και ακολουθούν το αρνί και το κατσίκι με 6,24%, τα τυριά με 3,58% και τα έλαια και λίπη με 1,03%. Σε επίπεδο έτους (Ιούλιος 2020 – Ιούλιος 2021), η εικόνα είναι λίγο διαφορετική, με τις τιμές περισσότερων προϊόντων να καταγράφουν σημαντική άνοδο. Ενδεικτικά, τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζουν τα κρέατα (αρνί και κατσίκι) με 13,21%, τα νωπά λαχανικά με 8,01%, τα νωπά φρούτα με 5,19%, τα έλαια και τα λίπη με 4,12%, τα τυριά με 3,54% και τα ζυμαρικά με 1,84%.

Ειδικά, ως προς τον δείκτη διεθνών τιμών πρώτων υλών (commodities) τροφίμων παραμένει σημαντικά ενισχυμένος σε σχέση με προ κορονοϊού εποχή κατά 24,34%. Ανατιμήσεις παρουσιάζουν τα δημητριακά, τα έλαια, το κρέας, τα γαλακτοκομικά και η ζάχαρη, με μεγαλύτερες αυξήσεις όμως να παρατηρούνται στα φυτικά έλαια και τα δημητριακά. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, αυτές οφείλονται, κυρίως, στην αποδοτικότητα της παραγωγής στις μεγάλες παραγωγούς χώρες και στην αύξηση της ζήτησης από τις χώρες της Ασίας. Σημειώνει δε ότι αρκετές από αυτές τις μεταβολές επηρεάζουν την παραγωγή τροφίμων στην Ελλάδα λόγω των εισαγόμενων πρώτων υλών, αλλά και τις εισαγωγές τελικών τροφίμων και ποτών από τις διεθνείς αγορές.

» ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ

Οπως αναφέρει ο κ. Μαχαίρας στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, η κατηγορία που αναμένεται να ακριβύνει περισσότερο είναι αυτή των γαλακτοκομικών και, κυρίως, των λευκών τυριών. «Από τη μια, η αύξηση της τιμής του πρόβειου γάλακτος και, από την άλλη, οι ελλείψεις που καταγράφονται στη φέτα ως αποτέλεσμα του μεγάλου όγκου εξαγωγών θα πιέσουν τις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων», δηλώνει χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), Χρήστος Αποστολόπουλος, υπογραμμίζει ότι «το κόστος για τις βιομηχανίες έχει αυξηθεί περίπου κατά 10% για το πρόβειο γάλα και τα τυροκομικά προϊόντα και κατά 15% για το γιαούρτι. Η τιμή παραγωγού στο πρόβειο γάλα φτάνει σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και το 1,30 ευρώ το κιλό, αν και γενικά κινείται στο 1,10 ευρώ το κιλό, ενώ στο αγελαδινό γάλα οι αυξήσεις είναι πολύ χαμηλές σε 0,40 ευρώ το κιλό από 0,38 ευρώ πέρυσι». Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει ότι «οι αυξήσεις των τιμών στα γαλακτοκομικά προϊόντα θα ξεκινούν από 5%, αν και σε πρώτη φάση το πιο πιθανό είναι να μειωθούν οι προσφορές που γίνονται στα γαλακτοκομικά προϊόντα».

Ειδικά, πάντως, για το γιαούρτι, κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι οι τιμές δεν θα μεταβληθούν σημαντικά, καθώς λόγω του έντονου ανταγωνισμού των δύο μεγαλύτερων εταιριών του κλάδου, αλλά και της μείωσης του όγκου των πωλήσεων κατά την περίοδο της πανδημίας, διατίθεται σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα τιμών.

» ΨΩΜΙ, ΖΥΜΑΡΙΚΑ

Από το νέο κύμα ακρίβειας θα πληγούν και το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα όσπρια, τα δημητριακά και το ρύζι. Κι αυτό γιατί η βασική πρώτη ύλη, το σιτάρι, παρουσιάζει μειωμένη παραγωγή και μικρότερα αποθέματα εκτινάσσοντας την τιμή του. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι πολλοί αγροτικοί συνεταιρισμοί της χώρας πωλούν το σκληρό σιτάρι σε τιμή σχεδόν υπερδιπλάσια σε σχέση με πέρυσι, από 0,24 ευρώ το κιλό σε 0,53 ευρώ το κιλό.

Οι ανατιμήσεις αυτές αποτυπώνονται ήδη τόσο στο ψωμί όσο και στα ζυμαρικά. Ενδεικτικά, σε κάποια αρτοποιεία το ψωμί πωλείται έναντι 1,20-1,40 ευρώ το κιλό από 0,80 ευρώ. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Αρτοποιών, Μιχάλη Μούσιο, πέρα από τις ανατιμήσεις στο σιτάρι, αυξημένες κατά 40% είναι και οι τιμές σε μαργαρίνες, λάδια και υλικά συσκευασίας. Παράλληλα, κάνει λόγο και για ληστρική επιδρομή από τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας επισημαίνοντας ότι η αύξηση στην τιμή του ρεύματος αγγίζει το 120%. «Τα συμβόλαια που έχουμε με τους παρόχους προβλέπουν 0,6 ευρώ την κιλοβατώρα, όμως έχουν ρήτρα προσαρμογής με καπέλο 0,9 ευρώ την κιλοβατώρα φτάνοντας σε 0,15 ευρώ την κιλοβατώρα. Αυτή η αύξηση αντιστοιχεί σε 1.000 ευρώ τον μήνα», υπογραμμίζει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο κ. Μούσιος.

Σε ό,τι αφορά τα είδη ζυμαρικών, ήδη στο ράφι πωλούνται έως και 0,20 ευρώ ακριβότερα, με την τιμή τους να έχει φτάσει στα 0,90 λεπτά η συσκευασία από 0,70 ευρώ.

Σημαντική αναμένεται να είναι η επιβάρυνση και για τον καφέ, καθώς η μακρά περίοδος ξηρασίας στη Βραζιλία, τη μεγαλύτερη παραγωγό καφέ, τους πρώτους μήνες του έτους, αλλά και ο παγετός του περασμένου Ιουλίου επηρέασαν σημαντικά τις φυτείες οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής και αύξηση των τιμών της πρώτης ύλης.

» ΦΡΟΥΤΑ, ΛΑΧΑΝΙΚΑ, ΚΡΕΑΤΑ

Ακριβότερα θα πληρώνουν οι καταναλωτές και τα ελληνικά φρούτα και τα λαχανικά, καθώς πρόκειται για εποχικά προϊόντα, ενώ στα εισαγόμενα δεν αναμένονται διαφορές στις τιμές.

Στα κρέατα, αυξημένες αναμένεται να είναι οι τιμές σε κατσίκι και αρνί, λόγω της μειωμένης παραγωγής και της υψηλής ζήτησης που καταγράφηκε κατά την περίοδο του Πάσχα. Ηδη, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, από τον Ιούλιο του 2020 έως τον Ιούλιο του 2021, ο δείκτης τιμών καταναλωτή κατέγραψε αύξηση της τάξεως του 13,21%, τάση που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί. Αντίθετα, όπως επισημαίνει ο κ. Μαχαίρας, στο βόειο, δεδομένου ότι την περίοδο της πανδημίας η κατανάλωσή του περιορίστηκε σημαντικά, δεν αποκλείεται να καταγραφεί μικρή μείωση τιμών.

» ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ, ΧΥΜΟΙ

Τέλος, οι ανατιμήσεις σε αναψυκτικά και χυμούς θα φανούν με το καινούργιο έτος, καθώς πρόκειται για βιομηχανικά είδη, η παραγωγή των οποίων βρίσκεται στο ζενίθ από το Πάσχα και μετά.

Θα αλλάξουν οι καταναλωτικές συμπεριφορές

«Το μηνιαίο καλάθι για μια τριμελή οικογένεια διαμορφώνεται στα 250 ευρώ. Με βάση τις ανατιμήσεις που αναμένουμε, η αξία του μπορεί να κυμανθεί από τα 255 έως τα 272,5 ευρώ. Ωστόσο, όταν τα νοικοκυριά έρχονται αντιμέτωπα με τις ανατιμήσεις, προσπαθούν να κρατήσουν στο ίδιο ύψος το καλάθι τους, αλλάζοντας το μίγμα. Για παράδειγμα, αντί για μοσχάρι, αγοράζουν χοιρινό ή αντί για ταλιατέλες παίρνουν μακαρόνια. Πάντως, το ποσό που ξοδεύουν παραμένει σταθερό», υπογραμμίζει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής κορυφαίο στέλεχος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων. Αντίστοιχα, οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι η έξαρση που καταγράφηκε στα προϊόντα την περίοδο της πανδημίας αναμένεται να συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα, προσθέτοντας ότι είναι μια καλή ευκαιρία για τις μικρότερες «μπράντες» να αναπτυχθούν.