Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το οικονομικό επιτελείο υπολογίζει ότι ο υψηλός πληθωρισμός και η αρνητική επίδραση από τον πόλεμο στην Ουκρανία δεν θα σταματήσουν σύντομα. Συνεπώς, είναι βέβαιο ότι θα χρειαστεί νέο πακέτο μέτρων στήριξης, πέραν των όσων εξαγγέλθηκαν τον Μάρτιο και εφαρμόζονται σταδιακά αυτό τον καιρό.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι και το Πάσχα θα δοθεί η «επιταγή ακρίβειας» των 200 ευρώ σε οικονομικά αδύναμους, η ενίσχυση των 200 ευρώ στους ιδιοκτήτες ταξί, το επίδομα καυσίμων που θα ισχύσει μέχρι και τον Ιούνιο, και για τον Απρίλιο η ειδική επιδότηση για το πετρέλαιο κίνησης.
Σύνοδος Κορυφής
Με δεδομένο ότι τα νέα μέτρα θα έχουν δημοσιονομική επίπτωση, δηλαδή θα αυξάνουν το χρέος και το έλλειμμα, το οικονομικό επιτελείο θα περιμένει τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής στο τέλος Μαΐου πριν οριστικοποιήσει το επόμενο πακέτο μέτρων. Οι ελπίδες εντοπίζονται στη νέα κυβέρνηση που αναμένεται να προκύψει στη Γαλλία, η οποία αντιμετωπίζει επίσης ζήτημα υψηλού πληθωρισμού, αλλά και στη Γερμανία, η οποία πιέζεται από τις υψηλές τιμές ενέργειας, που θα αναγκαστούν να συζητήσουν μια κοινή ευρωπαϊκή λύση που θα μετριάσει τις αυξήσεις στα προϊόντα ενέργειας και κυρίως στο φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα.
Επιδότηση φυσικού αερίου
Αν κάτι τέτοιο δεν γίνει, τότε το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να προχωρήσει στο σχεδιασμό « εθνικών» μέτρων, τα οποία όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές του ΥΠΟΙΚ θα έχουν αποτέλεσμα στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και στο ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων. Η βασική παρέμβαση που εξετάζεται να γίνει θα στοχεύσει στο να μειωθούν σημαντικά τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος. Τη λύση θα δώσει ένα έμμεσο πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου ανά θερμική μεγαβατώρα. Στην κατεύθυνση αυτή εξετάζεται ως πλαφόν να μπει μία από τις τιμές του 2021, όταν οι τιμές στο φυσικό αέριο άρχισαν να αυξάνονται κοντά στα 46 -50 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα έναντι των 109 ευρώ σήμερα. Για να μην αυξάνεται το κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας, θα επιδοτείται η διαφορά των 63 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα της περσινής από τη φετινή τιμή, με αποτέλεσμα τη δραστική μείωση και των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος που θα επιστρέψουν στα επίπεδα του 2021.
Εκτακτη εφαρμογή
Αυτονόητο είναι ότι το μέτρο θα είναι έκτακτο και θα αποσυρθεί όταν οι τιμές αγοράς πλησιάσουν το άτυπο πλαφόν που θα έχει επιβάλει η κυβέρνηση. Για την επιδότηση του φυσικού αερίου θα χρησιμοποιηθούν τα χρήματα από τις δημοπρασίες για τα δικαιώματα ρύπων, αλλά και χρήματα από τον Προϋπολογισμό. Το κόστος θα είναι μικρότερο από το ονομαστικό, καθώς θεωρείται ότι η μείωση του ενεργειακού κόστους θα βοηθήσει την κατανάλωση και τα δημόσια έσοδα.
ΦΠΑ και προϊόντα
Σε ό,τι αφορά στο δεύτερο μέτρο το οποίο πιέζεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση, δηλαδή τη μείωση του ΦΠΑ σε κάποιους συγκεκριμένους κωδικούς τροφίμων ευρείας κατανάλωσης, αρμόδιες πηγές του ΥΠΟΙΚ επιμένουν ότι θα έχει σημαντικό δημοσιονομικό κόστος και μικρό ή μηδενικό αποτέλεσμα. Η βασική ένσταση είναι ότι δεν μπορεί ούτε αυτή ούτε άλλη κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι η μείωση του ΦΠΑ θα πάει στην τσέπη του καταναλωτή και όχι της επιχείρησης, και επιπλέον το καθεστώς μετάβασης και επαναφοράς των τιμών ενέχει πολλούς κινδύνους κερδοσκοπίας. Με άλλα λόγια, το ενδεχόμενο να μειωθεί ο ΦΠΑ σε τρόφιμα είναι πολύ μικρό ακόμη και αν οι τιμές των τροφίμων συνεχίζουν να αυξάνονται όπως σήμερα.
Στον ορίζοντα
Κανείς όμως δεν αποκλείει την επανάληψη μέτρων όπως η «επιταγή ακρίβειας» των 200 ευρώ σε οικονομικά ευάλωτα νοικοκυριά, που θα δοθεί τις επόμενες μέρες, ή άλλο ένα επίδομα των 200 ευρώ για τους οδηγούς ταξί που πλήττονται από τις αυξήσεις στην τιμή του πετρελαίου κίνησης.
Η ειδική επιδότηση στο πετρέλαιο κίνησης θα συνεχιστεί και τον Μάιο και ίσως και τους επόμενους μήνες, αφού θεωρείται ότι συγκρατεί κατά ένα μέρος και το σύνολο των τιμών του συνόλου των προϊόντων και των υπηρεσιών μετριάζοντας το μεταφορικό κόστος.
Ολα τα έκτακτα μέτρα μαζί με τη δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού που αναμένεται να εφαρμοστεί από τον επόμενο μήνα θα δημιουργήσουν ένα πλέγμα προστασίας κατά της ακρίβειας για όλα τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.