Οι τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις μπορούν να συνοψιστούν στα ακόλουθα:
- Ολοκληρωτική καταστροφή της πανίδας και χλωρίδας μίας πολύ μεγάλης έκτασης εκατέρωθεν του Ποταμού Δνείπερου σε ένα μήκος της τάξεως των τετρακοσίων χιλιομέτρων από την Ζαπορίζια έως σχεδόν την Οδησσό και σε πλάτος της τάξεως των 50 περίπου χιλιομέτρων.
- Μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων φερτών ιζημάτων, ενδεχομένως ρυπασμένων με υψηλά ποσοστά βαρέων μετάλλων, τα οποία θα διαχυθούν και σε περιοχές, οι οποίες παρουσίαζαν ήδη μεγάλη επιβάρυνση.
- Βίαιη αλλαγή στο καθεστώς των υπόγειων υδάτων και των υπόγειων υδροφόρων οριζόντων και ειδικότερα των ποιοτικών και των ποσοτικών χαρακτηριστικών τους.
- Μόνιμη κάλυψη αγροτικών και αστικών περιοχών από στρώμα λάσπης πάχους έως και 2 μέτρων, με δυσμενείς επιπτώσεις στην πρωτογενή παραγωγή, ιδιαίτερα τροφίμων, για μεγάλο χρονικό διάστημα, και μάλιστα σε μία ευαίσθητη περιοχή λόγω του πολέμου.
- Μόνιμες αλλαγές στο μικροκλίμα των περιοχών κατά μήκος του Δνείπερου ποταμού, με επίδραση σε ευρύτερες περιοχές και ενίσχυση των καταστροφικών φαινομένων που συνθέτουν την κλιματική κρίση.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις όμως είναι μόνο μία από τις κατηγορίες επιπτώσεων που αποφέρει αυτή η καταστροφή, καθώς οι κοινωνικές συνέπειες είναι επίσης μεγάλες, δεδομένου ότι περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι αναγκάζονται να μετακινηθούν άμεσα σε πιο ασφαλείς περιοχές.
Πόλεμος στην Ουκρανία: Ανησυχία για Ζαπορίζια και Κριμαία
Οι ρωσικές κατοχικές δυνάμεις στην ανατολική Χερσώνα ανατίναξαν το τεράστιο υδροηλεκτρικό φράγμα της Νόβα Κακχόβκα προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές, σε μία προσπάθεια πρόκλησης εμποδίων και προφανώς στοχεύοντας σε καθυστέρησης της ήδη βρισκόμενης σε πολύ αρχικό στάδιο αναμενόμενης αντεπίθεσης των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων για ανακατάληψη εδαφών, ήδη το τελευταίο 48ωρο διεξάγονται μάχες στην περιοχή του Νοτιοανατολικού Ντονέτσκ ως και στην περιοχή της Ζαπορίζια.
Το φράγμα, με τριάντα μέτρα ύψος και 3,2 χιλιόμετρα μήκος, κατασκευάστηκε επί Σοβιετικής Ενωσης το 1956 στον Δνείπερο, στο πλαίσιο της τότε κατασκευής υδροηλεκτρικού εργοστασίου στη Νόβα Κακχόβκα.
Το φράγμα διασχίζει τον μακρύ ποταμό Δνείπερο της Ουκρανίας, συγκρατώντας μια τεράστια δεξαμενή νερού. Η δεξαμενή περιέχει περίπου 18 κυβικά χιλιόμετρα νερού,(περίπου τον ίδιο όγκο με τη Μεγάλη Αλυκή στη Γιούτα των ΗΠΑ).
Η καταστροφή του φράγματος θα προστεθεί στα συνεχιζόμενα ενεργειακά προβλήματα της Ουκρανίας, ενώ μπορεί να καταστρέψει το σύστημα καναλιών που ποτίζει μεγάλο μέρος της Νότιας Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της κατεχόμενης Κριμαίας.
Εναέρια πλάνα δείχνουν το φράγμα να έχει απολέσει ένα μεγάλο μέρος του μεσαίου τμήματος, με το νερό από την πίσω δεξαμενή (που μάλιστα το τελευταίο χρονικό διάστημα ήταν σε επίπεδα-ρεκόρ) να ξεχύνεται από πάνω του και να πλημμυρίζει μεγάλες περιοχές, ολόκληρα σπίτια φαίνονται να επιπλέουν στα νερά, ενώ αμέτρητα κατοικίδια και άγρια ζώα προσπαθούν με κάθε τρόπο να επιβιώσουν. Η καταστροφή εκτιμάται ότι θα έχει πολύ σημαντικές συνέπειες που θα μπορούσαν να διαρκέσουν για γενιές με αυξημένη πιθανότητα απώλειας ζωών, ενώ χιλιάδες άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις φάρμες τους. Αναμένεται να έχει καταστροφικό αντίκτυπο στην ευαίσθητη οικολογία της περιοχής, ενώ θα σαρώσει ορυχεία στις όχθες του ποταμού Δνείπερου, χωριά και εύφορες γεωργικές εκτάσεις.
Η ουκρανική κυβέρνηση κατηγόρησε τη Ρωσία για τρομοκρατική ενέργεια (ανατινάζοντας το φράγμα Nόβα Kακχόβκα στον ποταμό Δνείπερο) και κάλεσε άμεσα τους ανθρώπους που ζουν στην περιοχή να απομακρυνθούν εν όψει των καταστροφικών πλημμυρών (η νότια επιχειρησιακή διοίκηση του ουκρανικού στρατού έκανε ήδη λόγο για εκκένωση 16-20.000 ανθρώπων από την περιοχή και ήδη μεταφέρονται με λεωφορεία και τρένα στο Μικολάιβ ως και σε άλλες πόλεις της Ουκρανίας. Η καταστροφή συνέβη τη δεύτερη ημέρα των προκαταρκτικών ουκρανικών επιθετικών επιχειρήσεων που πιθανόν να σηματοδοτήσουν τα πρώτα στάδια μιας μαζικής αντεπίθεσης, ενώ το συμβάν θα μπορούσε να επηρεάσει οποιαδήποτε ουκρανικά σχέδια για μια αμφίβια επίθεση κατά μήκος του ποταμού.
Ο Ζελένσκι προειδοποίησε τους δυτικούς συμμάχους τον περασμένο Οκτώβριο ότι οι ρωσικές δυνάμεις κατοχής είχαν ναρκοθετήσει το φράγμα. Από την εισβολή της Μόσχας, οι Ουκρανοί στρατηγοί θεωρούσαν το φράγμα ως πιθανό στόχο, δεδομένης της στρατηγικής σημασίας του. Αυτό το χτύπημα θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ότι η Ρωσία ανησυχεί πολύ για τη δυναμική της ουκρανικής προώθησης.
Οι τοπικές ρωσικές κατοχικές Αρχές στην πόλη Nόβα Κακχόβκα αρχικά αρνήθηκαν ότι είχε συμβεί οτιδήποτε στο φράγμα, αλλά στη συνέχεια κατηγόρησαν για την κατάρρευση ουκρανικό βομβαρδισμό. Ο πρόεδρος Ζελένσκι συγκάλεσε χθες έκτακτη συνεδρίαση του εθνικού συμβουλίου εθνικής ασφάλειας , με την ηγεσία στο Κίεβο ως και τα κράτη της Δύσης να κάνουν λόγο για άλλο ένα «έγκλημα πολέμου» της Μόσχας, για περιβαλλοντική τρομοκρατία και την Ουκρανία να καλεί σε έκτακτη Σύνοδο το Σ.Α./ΟΗΕ. Οι περιοχές που απειλούνται περισσότερο από πλημμύρες είναι τα νησιά κατά μήκος της ροής του ποταμού στη ομώνυμη πόλη ως και μεγάλο μέρος της αριστερής όχθης που ελέγχεται από τη Ρωσία στη Νότια Χερσώνα. Υπάρχει έντονη ανησυχία για ενδεχόμενες δύο ακόμη δραματικές παρενέργειες που αφορούν το πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίζια (θα μπορούσε να χάσει την πρόσβαση σε νερό για ψύξη), καθώς και την τροφοδοσία της δεξαμενής παροχής νερού στην Κριμαία, η οποία θα μπορούσε να επηρεαστεί σοβαρά.
«Δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος» λένε οι ειδικοί
Σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τον τοπικό πληθυσμό, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) έκρινε ότι αυτή τη στιγμή «δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος» από την καταστροφή του υδροηλεκτρικού φράγματος στον ποταμό Δνείπερο.
Οι ειδικοί της IAEA που είναι εδώ και τρεις μήνες παρόντες στις εγκαταστάσεις της Ζαπορίζια «παρακολουθούν στενά την κατάσταση», ενώ είναι γνωστό ότι ο πυρηνικός σταθμός χρησιμοποιεί νερό από τον ποταμό για την ψύξη του καυσίμου στον πυρήνα των αντιδραστήρων.
«Ο κόσμος βρίσκεται για άλλη μια φορά στα πρόθυρα πυρηνικής καταστροφής, καθώς ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια έχασε την πηγή ψύξης του. Και αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται εφεξής γρήγορα», σημείωσε ο σύμβουλος του προέδρου Ζελένσκι, Μιχαΐλο Ποντόλιακ.«Προς το παρόν, δεν υπάρχει απειλή για την ασφάλεια του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Πέντε αντιδραστήρες βρίσκονται σε διακοπή εν ψυχρώ, ένας είναι σε «διακοπή εν θερμώ». «Η στάθμη του νερού στη δεξαμενή ψύξης δεν έχει αλλάξει», αναφέρει ο διορισθείς από τη Ρωσία διευθυντής του σταθμού.
Κλειστά χαρτιά από το Κίεβο για αντεπίθεση
Την ίδια ώρα, η Ουκρανία έχει κρατήσει τους πάντες, συμπεριλαμβανομένων των στενότερων συμμάχων της, σε μεγάλο βαθμό στο σκοτάδι αναφορικά με τα σχέδια αντεπίθεσης, προκειμένου να διατηρήσει το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Αντιμαχόμενα έθνη έχουν χρησιμοποιήσει διαχρονικά την τακτική της πλημμύρας στα πεδία των μαχών για αιώνες και η περιοχή παράλληλα από το ποτάμι είναι ένα από τα κύρια μονοπάτια που οι στρατιωτικοί υποστηρίζουν ότι οι δυνάμεις της Ουκρανίας θα μπορούσαν να ακολουθήσουν για να αποκόψουν τη νότια χερσαία γέφυρα από τη ρωσική ηπειρωτική χώρα προς την Κριμαία.
Οι υπηρεσίες πληροφοριών της Ουκρανίας ανέφεραν ότι «η κλίμακα της οικολογικής καταστροφής θα ξεπεράσει κατά πολύ τα σύνορα της Ουκρανίας και θα επηρεάσει ολόκληρη την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας».