Το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» αποκαλύπτει πέντε σοβαρές παραλείψεις των ασφαλιστικών νόμων που αντί να θεραπευτούν, διαιωνίζονται και δημιουργούν συνταξιούχους δύο και τριών ταχυτήτων.
Οι 5 μεγάλες αδικίες που εντοπίζονται στο ασφαλιστικό σύστημα και χρήζουν αποκατάστασης είναι:
- Ο παράλληλος χρόνος ασφάλισης για τους συνταξιούχους που αποχώρησαν πριν το νόμο Κατρούγκαλου. Οι παλαιοί συνταξιούχοι που έτυχε να έχουν, λόγω ιδιότητας ή και λόγω επαγγέλματος, διπλή ασφάλιση και δεν συμπλήρωσαν τα 16 έτη που απαιτούνταν κατ’ ελάχιστο για να πάρουν σύνταξη από το δεύτερο Ταμείο, έχασαν τις εισφορές τους, καθώς όχι μόνον δεν θεμελιώνουν δικαίωμα σε δεύτερη σύνταξη, αλλά δεν μπορούν ούτε να τις ζητήσουν πίσω. Μάλιστα, στο νόμο Κατρούγκαλου, ενώ προβλέπεται προσαύξηση σύνταξης λόγω διπλής ασφάλισης από τον πρώτο κιόλας μήνα, αυτή η πρόβλεψη ισχύει μόνον για όσους καθίστανται συνταξιούχοι από 13/5/2016 με παράλληλη ασφάλιση και όχι για τους συνταξιοδοτηθέντες ως τις 12/5/2016. Αντίθετα, όσοι συμπλήρωσαν 16 χρόνια παράλληλης ασφάλισης και βγήκαν στη σύνταξη πριν το νόμο Κατρούγκαλου έχουν το δικαίωμα να πάρουν μία δεύτερη ανταποδοτική και εθνική σύνταξη μόλις κλείσουν τα 67. Για παράδειγμα, συνταξιούχος που βγήκε το 2015 με 37 έτη από το ΙΚΑ σε ηλικία 59 ετών και είχε ασφαλιστεί παράλληλα στο ΤΕΒΕ για 17 χρόνια, μπορεί να ζητήσει φέτος, που θα κλείσει τα 67, να πάρει δεύτερη σύνταξη για τα 17 χρόνια στο ΤΕΒΕ.
- Πλασματική μετατροπή του χρόνου ναυτικής υπηρεσίας σε «κοινές» ημέρες ασφάλισης για τον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων των ναυτικών χωρίς να δοθεί προσαύξηση ετών λόγω της βαρύτητας που έχει η θαλάσσια υπηρεσία. Επιπρόσθετα, στις συντάξιμες αποδοχές που ελήφθησαν υπόψη για τον επανυπολογισμό των συντάξεων του ΝΑΤ δεν συμπεριλήφθηκαν οι πρόσθετες αποδοχές τους (αδείας κ.λπ.), για τις οποίες οι ναυτικοί είχαν κανονικές ασφαλιστικές κρατήσεις! Οι δύο αυτές παραλείψεις εντοπίζονται στις ρυθμίσεις του νόμου Κατρούγκαλου και έχουν ως αποτέλεσμα οι συντάξεις των ναυτικών να έχουν επανυπολογιστεί με μικρότερα ποσοστά αναπλήρωσης σε σχέση με αυτά που δικαιολογεί η φύση του επαγγέλματος. Η αδικία γίνεται μεγαλύτερη διότι έμειναν εκτός συντάξιμου μισθού αποδοχές για τις οποίες είχαν ασφαλιστικές κρατήσεις! Και σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να δοθεί προσαύξηση σύνταξης είτε με υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης είτε με συνυπολογισμό των έξτρα εισφορών με το συντελεστή 0,075%.
- Νομιμοποίηση των περικοπών που κρίθηκαν αντισυνταγματικές μέσω του επανυπολογισμού συντάξεων. Η αδικία συνίσταται στο ότι το δικαστήριο έβγαλε μεν παράνομες τις περικοπές συντάξεων πάνω από τα 1.000 και τα 1.300 ευρώ (νόμοι 4093 και 4051 του 2012), αλλά ταυτόχρονα ενσωμάτωσε τις περικοπές στον επανυπολογισμό των συντάξεων. Το αποτέλεσμα ήταν επί της ουσίας να εμφανιστούν πλασματικά μικρότερες οι συντάξεις των παλαιών συνταξιούχων και στον επανυπολογισμό να προκύπτουν μικρότερες προσωπικές διαφορές. Αν αφαιρούνταν οι περικοπές, τότε μία παλιά σύνταξη, αντί για 1.200 ευρώ που ήταν με τις περικοπές, θα έβγαινε στα 1.300 ευρώ και αυτά τα 100 ευρώ θα τα κέρδιζε ο συνταξιούχος παίρνοντας μεγαλύτερη προσωπική διαφορά.
- Αλλαγή κλίμακας και αύξηση κρατήσεων από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων λόγω αύξησης της σύνταξης κατά 7,75%. Εχει διαπιστωθεί ότι πολλοί συνταξιούχοι που ξεπέρασαν τα 1.400 ευρώ με την αύξηση 7,75% κατέληξαν να πάρουν μικρότερη αύξηση, γιατί ένα μέρος της σύνταξης υπόκειται σε κράτηση ΕΑΣ. Από τα 1.400 ευρώ ως τα 1.700 ευρώ η κράτηση είναι 3%. Επομένως ένας συνταξιούχος που έπαιρνε 1.390 ευρώ και με το 7,75% παίρνει 1.497 ευρώ, μπορεί φαινομενικά να κερδίζει 107 ευρώ στα μικτά, αλλά στην πραγματικότητα η αύξηση περιορίζεται στα 62 ευρώ, γιατί τα 1.497 ευρώ μετά την κράτηση 3% για ΕΑΣ πέφτουν στα 1.452 ευρώ. Μάλιστα, όσοι πέρασαν τα 1.700 ευρώ η κράτηση από 3% πάει στο 6%, που σημαίνει ότι η καθαρή αύξηση περιορίζεται στο ήμισυ της αρχικής. Για την ΕΑΣ υπάρχουν σκέψεις για αλλαγές υπέρ των συνταξιούχων από την παρούσα κυβέρνηση, εφόσον κερδίσει τις εκλογές.
- Διπλή περικοπή σε συντάξεις χηρείας που συγκαταβάλλονται με σύνταξη γήρατος ΟΓΑ. Οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος του ΟΓΑ, αν πάρουν και σύνταξη χηρείας από άλλο Ταμείο (π.χ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, κ.ά.), έχουν διπλή περικοπή! Τους κόβεται άμεσα με τη σύνταξη χηρείας το προνοιακό τμήμα από τη σύνταξη του ΟΓΑ και όταν κλείσουν την πρώτη τριετία από την καταβολή της σύνταξης χηρείας, αντί για το 70% της σύνταξης του θανόντος που πήραν αρχικά, θα παίρνουν το 35%, επειδή είναι και συνταξιούχοι με δική τους σύνταξη. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να συμφέρει ακόμη και να αποποιηθούν οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος του ΟΓΑ τη σύνταξη χηρείας, γιατί μπορεί να καταλήξουν να έχουν λιγότερα από όσα θα έπαιρναν αν κρατούσαν μόνον τη σύνταξη του ΟΓΑ.
Συντάξεις: Ερώτηση & Απάντηση
Πώς θα αποφύγουν οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ να πέσουν στην παγίδα της διπλής περικοπής αν καταστούν και συνταξιούχοι λόγω θανάτου;
Ο ΟΓΑ στις εσωτερικές του εγκυκλίους έχει δώσει οδηγίες στα τμήματα συντάξεων να ενημερώνουν τους ασφαλισμένους, όταν πρόκειται να λάβουν σύνταξη λόγω θανάτου, ότι μπορεί να χάσουν περισσότερα από όσα νομίζουν ότι θα κερδίσουν.
Για να μην πέσουν στην παγίδα, οι συνταξιούχοι ΟΓΑ θα πρέπει να δουν αν η σύνταξη που θα τους μείνει, αφού κοπούν το προνοιακό ποσό του ΟΓΑ και η σύνταξη χηρείας μετά την πρώτη τριετία, είναι μεγαλύτερη από τη σύνταξη που λαμβάνουν οι ίδιοι.
Για παράδειγμα, παλιά (πριν το 2016) συνταξιούχος ΟΓΑ παίρνει 550 ευρώ, εκ των οποίων τα 230 ευρώ είναι το προνοιακό ποσό. Καθίσταται δικαιούχος σύνταξης λόγω θανάτου συζύγου. Αυτομάτως η δική της σύνταξη περιορίζεται στα 320 ευρώ. Ο σύζυγος έπαιρνε 600 ευρώ, άρα η σύζυγος θα πάρει το 70%, δηλαδή 420 ευρώ για μία τριετία. Στην τριετία αυτή θα παίρνει συνολικά 770 ευρώ (320+420=740). Μετά την τριετία θα παίρνει 210 ευρώ χηρεία και 320 ευρώ ΟΓΑ, δηλαδή 530 ευρώ για πάντα. Στην περίπτωση αυτή συμφέρει οριακά να αποδεχτεί τη σύνταξη χηρείας. Αν όμως ο σύζυγος έπαιρνε σύνταξη 500 ευρώ, τότε τη συμφέρει να αποποιηθεί τη σύνταξη χηρείας, γιατί θα καταλήξει να παίρνει 495 ευρώ μετά την πρώτη τριετία