Βασίλης Αθαν. Καλαντζής: Η ζωή στην Κόρινθο του 20ού αιώνα
«Για την κατανόηση των αξιών μιας άλλης εποχής», όπως σημειώνει, ο Βασίλης Αθαν. Καλαντζής αποδελτίωσε, επιμελήθηκε και περιέλαβε σε έναν τόμο, με τον τίτλο «VALORI BOLLATI», μία μεγάλη σειρά αποσπασμάτων του κορινθιακού Τύπου μέσα στον 20ό αιώνα. Η πρόκληση ήρθε από το υπόγειο του σπιτιού του, πριν από πολλές δεκαετίες, όταν ανακάλυψε έναν θησαυρό που του άφησε όταν πέθανε, το 1975, ο παππούς του, Δημήτριος Γρανιτσιώτης.
Ο θησαυρός αυτός ήταν ένα εντυπωσιακό αρχείο πολιτικών και τοπικών εφημερίδων που περιλάμβανε όλα τα γεγονότα της σύγχρονης Ελλάδας. Αυτό το αρχείο όχι μόνο το μελέτησε και το διατήρησε, αλλά με την πάροδο των ετών το εμπλούτισε συλλέγοντας ποικίλες εφημερίδες και εκδόσεις που αφορούσαν στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κορινθία. Ετσι επέλεξε μία σειρά δημοσιευμάτων που να παρουσιάζουν τη ζωή της Κορίνθου αλλά και της υπαίθρου του νομού, που ξεχωρίζουν για τη γλώσσα αλλά, κυρίως, για τα γεγονότα που περιγράφουν.
Ποια ήταν η αφορμή για να εκδοθεί το βιβλίο «VALORI BOLLATI – Αποσπάσματα Κορινθιακού Τύπου του 20ού αιώνα για την κατανόηση των αξιών μιας εποχής», εκδόσεις Παρουσία;
Πιστεύω ότι η γενιά μου είναι μάλλον η τελευταία που μπόρεσε να απολαύσει τη συντροφιά της εφημερίδας στον καθημερινό βίο. Η σημειολογική εικόνα του κοινωνικού ανθρώπου που διαβάζει μία εφημερίδα -και έχει αποτυπωθεί στη ζωγραφική, τη λογοτεχνία, το σινεμά, τη φωτογραφία- δεν υπάρχει πια. Το γεγονός αυτό, αλλά και ότι έχω στην κατοχή μου και διατηρώ ένα σημαντικό αρχείο αθηναϊκού και επαρχιακού Τύπου ήταν ο λόγος για τη δημιουργία αυτού του βιβλίου.
Συμφωνείτε με τη γνώμη ότι οι παλιές εφημερίδες κρύβουν μικρά διαμάντια;
Οι παλιοί δημοσιογράφοι έλεγαν ότι δεν υπάρχει κάτι πιο νεκρό από μία χθεσινή εφημερίδα. Παρόλο που υπάρχει μεγάλη δόση αλήθειας σε αυτή την κυνική ρήση, οι παλιές εφημερίδες είναι πραγματικός θησαυρός για αυτούς που ενδιαφέρονται, γιατί σου δίνουν την ευκαιρία να κατανοήσεις την καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής μιας εποχής που έχει παρέλθει.
Γιατί επιλέξατε να μελετήσετε τον κορινθιακό Τύπο;
Η Κορινθία είναι ο γενέθλιος τόπος μου. Πολλά από αυτά που υπάρχουν στο βιβλίο τα έχω ζήσει, ακούσει ή μου τα έχουν διηγηθεί οι γιαγιάδες και παππούδες μου. Θα ήθελα και οι νεότερες γενιές να έχουν εικόνα των ανθρώπων και των γεγονότων που έχουν συμβεί στον τόπο που ζουν.
Μέσα από τα αποσπάσματα δίνετε μια εικόνα της καθημερινότητας. Γιατί ακόμη και σήμερα αυτές οι σελίδες έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον;
Είναι καταπληκτικό πώς συμπεριφορές και ήθη σημαντικά για κάποια εποχή είναι αδιάφορα για μια άλλη. Οι άνθρωποι είμαστε που θέτουμε τα όρια και τους κανόνες. Σε μια περίοδο που η κοινωνία δεν είναι ιδιαίτερα ανεκτική σε όσους παρεκτρέπονται ή διαφέρουν, η ερμηνεία φαινομένων από το παρελθόν σίγουρα μας βοηθάει να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε το παρόν.
Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης λέει ότι πατρίδα μας είναι τα παιδικά μας χρόνια. Αλήθεια, ποια είναι η γνώμη σας;
Θυμάμαι ένα περιστατικό που επιβεβαιώνει τα λόγια του μεγάλου μας ποιητή. Ο πατέρας μου σε προχωρημένη ηλικία ήταν άρρωστος σε κάποιο νοσοκομείο των Αθηνών. Θέλοντας να γυρίσει στο κρεβάτι προς τα δεξιά, ζήτησε τη βοήθειά μου. Το Κοκκώνι είναι ένα χωριό που βρίσκεται δεξιά από το δικό μας το χωριό, το Μπολάτι. «Θέλω να γυρίσω προς το Κοκκώνι», μου λέει.
Σημειωτέον, ότι όλη του τη ζωή, εκτός από την παιδική του ηλικία, την πέρασε στην Αθήνα.
Παράλληλα, μας προσφέρετε ένα απόλαυσης ανάγνωσμα. Εχει, λοιπόν, η ζωή και αυτή την πλευρά, που μας κάνει να γευόμαστε τις χαρές της;
Βίος ανεόρταστος μακρά οδός απανδόκευτος. Οι γιορτές και οι χαρές δίνουν πάντα νόημα στη δύσκολη καθημερινότητα. Το λεγόμενο κυνήγι της χαράς και της ευτυχίας είναι κάτι σαν το μύθο του Σίσσυφου. Ολα τα κομμάτια της διαδρομής έχουν πάντα ενδιαφέρον.
Υπάρχουν διαφορές στο τρόπο ζωής των ανθρώπων που ζούσαν τον 20ό αιώνα με το σήμερα;
Οι διαφορές είναι πια χαώδεις όχι μόνο από αιώνα σε αιώνα, αλλά από δεκαετία σε δεκαετία. Η ουσία, όμως, της ανθρώπινης ύπαρξης παραμένει αναλλοίωτη. Πιστεύω ότι όλοι μας αναζητούμε το ίδιο πράγμα. Απλώς ακολουθούμε διαφορετικά μονοπάτια.
Ποιος είναι ο λόγος που νοσταλγούμε τα χρόνια που πέρασαν;
Η νοσταλγία είναι συνήθως σαν ένα μαντίλι που σε χαιρετάει όσο το πλοίο απομακρύνεται. Παίρνει μαζί της όλα τα αρνητικά και σε αφήνει με τα σημαντικά που πιστεύεις ότι συνέβησαν. Ξέρεις ότι δεν θα ξαναγυρίσει να διαταράξει αυτά που νοσταλγείς.
«Μοναχικός περίπατος η ποίηση»
Στο βιογραφικό σας ανακάλυψα ότι είστε και ποιητής. Ποιος είναι ο λόγος που αγαπάτε και γράφετε ποίηση;
Υπάρχει μία λέξη στα γερμανικά, η οποία κατά τη γνώμη μου είναι καταπληκτική: «waldeinsamkeit», η οποία σε ελεύθερη μετάφραση
σημαίνει η μοναξιά στο δάσος. Κάπως έτσι είναι για μένα η ποίηση. Ενας μοναχικός περίπατος.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ποιητής;
Ο Ρενέ Σαρ.
Και οι αγαπημένοι σας στίχοι;
Μου αρέσει πάρα πολύ και είναι και μια στάση ζωής για μένα ένας στίχος του Philip Larkin από το ποίημα του «I remember, i remember, nothing, like something, happens anywhere».
Who is who
Ο Βασίλης Αθαν. Καλαντζής γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1965 στο Μπολάτι Κορινθίας. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα, αν και ταξιδεύει συνεχώς. Ο,τι πέτυχε μέχρι σήμερα στη ζωή του το κατάφερε χάρη στην αγάπη των ανθρώπων που είναι γύρω του.
