100 χρόνια από την ίδρυση της Ελληνικής Κοινότητας της Ντίρε Ντάουας

Μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα, οι Έλληνες που κατοικούσαν στην νοτιοανατολική Αιθιοπία, ήταν συγκεντρωμένοι στο Χάρραρ, το οποίο αποτελούσε το σημαντικότερο εμπορικό κέντρο της περιοχής και από το οποίο διακινούνταν το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών της χώρας. Η αδυναμία διέλευσης της σιδηροδρομικής γραμμής από το Χάρραρ, λόγω τεχνικών δυσκολιών, οδήγησε το 1902 το σιδηρόδρομο στη Ντίρε Ντάουα.

Η σιδηροδρομική σύνδεσή της πόλης με το λιμάνι του Τζιμπουτί, αποτέλεσε ένα σημαντικό γεγονός στην ιστορία της Αιθιοπίας, που καθόρισε και την πορεία της Ελληνικής παρουσίας. Η δημιουργία του σιδηροδρομικού σταθμού και οι ανάγκες που δημιούργησε αυτή η απόφαση, συνέβαλλε στη ριζική αναμόρφωση της άσημης, μέχρι τότε, Ντίρε Ντάουας.

Την δεκαετία του 1920, η Ντίρε Ντάουα άρχισε να μεταμορφώνεται σε σύγχρονη πόλη. Σύντομα άρχισαν να καταφθάνουν στην πόλη οι πρώτοι Ευρωπαίοι, οι οποίοι εργάζονταν ως επί το πλείστον στη σιδηροδρομική εταιρεία. Μεταξύ των οποίων και αρκετοί Έλληνες. Λίγο αργότερα, εγκαταστάθηκαν και μερικοί Έλληνες έμποροι από το γειτονικό Χάρραρ.

Τότε, οι 150 Έλληνες που κατοικούσαν στη Ντίρε Ντάουα, αλλά και στις γειτονικές πόλεις της ευρύτερης επαρχίας του Χάρραρ, προχώρησαν στη συγκρότηση Κοινότητας. Η Ελληνική Κοινότητα της Ντίρε Ντάουας ιδρύθηκε το 1920 και σύμφωνα με το καταστατικό της, δικαίωμα εγγραφής είχαν όσοι διέμεναν στην ευρύτερη περιφέρεια Χάρραρ.

Από τις πρώτες ενέργειες της Κοινότητας, ήταν να αγοράσει οικόπεδο και να κατασκευάσει σχολείο. Υπό την καθοδήγηση του Στυλιανού Μπολλολάκου συστάθηκε επιτροπή για την αγορά οικοπέδου. Το οικόπεδο αγοράσθηκε από την Ευρωπαϊκή Λέσχη με έξοδα της Ελληνικής Παροικίας.

Στο παραπάνω οικόπεδο ο Στυλιανός Μπολλολάκος το 1926 κατασκεύασε την Μπολλολάκειο Σχολή. Ο Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδος, κατασκευάσθηκε το 1930, με έξοδα του Στυλιανού Μπολλολάκου και της Ελληνικής Παροικίας. Μετά την ολοκλήρωση των παραπάνω έργων, στο οικόπεδο της Ελληνικής Κοινότητας υπήρχαν και τα κτίσματα: Κοινοτικό Γραφείο, η οικία του Διευθυντού της Σχολής και η οικία του Ιερέα και Ναού.

Το 1936, πέθανε ο Μεγάλος Ευεργέτης της Ελληνικής Κοινότητας Στυλιανός Μπολλολάκος, ο οποίος γεννήθηκε το 1854 στο Γύθειο της Λακωνίας. Τότε ανοίχθηκε η διαθήκη του, που μεταξύ άλλων έγραψε: <<όλη η κινητή και ακίνητη περιούσια μου, μεταβιβάζεται στην Κοινότητα>>.

Η διαθήκη περιελάμβανε, ένα μεγάλο ποσό για την εποχή εκείνη, το ξενοδοχείο Continental και τρεις μεγάλες κατοικίες. Εις ένδειξη ευγνωμοσύνης η Κοινότητα κατασκεύασε την προτομή του, η οποία βρίσκεται στην είσοδο του Κοινοτικού Συγκροτήματος.

Τα μηναία έσοδα από την ακίνητη περιουσία ήταν τόσο μεγάλα, ώστε κάλυπταν τα έξοδα λειτουργίας της Σχολής και του Ναού. Σε έγγραφο του Υπουργείου των Εξωτερικών της Ελλάδος, το οποίο συντάχθηκε την δεκαετία του 1950, μεταξύ άλλων γράφει: <<Είναι η μόνη Ελληνική Παροικία του Εξωτερικού, όπου οι μαθητές δεν είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν δίδακτρα>>. Το 1975 το Αιθιοπικό Κράτος δήμευσε την ακίνητη περιουσία της διαθήκης.

Τα Χριστούγεννα του 1954, πυρκαγιά κατέστρεψε μέρος της Μπολλολάκειου Σχολής. Μετά την αποκατάστασή του κτηρίου, χρησιμοποιήθηκε ως Αθλητική Λέσχη, μέχρι τη δεκαετία του 1980.

Το 1955 κατασκευάστηκε νέο κτήριο στο οικόπεδο του Κοινοτικού Συγκροτήματος, το οποίο λειτούργησε ως Ελληνικό Σχολείο μέχρι το 1998. Το κόστος κατασκευής κάλυψε η Ελληνική Παροικία της Ντίρε Ντάουας, το Ελληνικό Κράτος και ο Αυτοκράτορας της Αιθιοπίας Χάϊλε Σελάσιε.

Σήμερα, η Μπολλολάκειος Σχολή, ένα κτίριο με ιστορία 90 ετών, δεν υπάρχει πια. Οι Αιθιοπικές Αρχές το κατεδάφισαν το 2016. Στη θέση της κτίστηκε μάντρα, όπου είναι αναρτημένες οι επιγραφές που υπήρχαν στο κτήριο, ώστε να μας τη θυμίζουν.

Στο μέσο της μάντρας υπάρχει νέα είσοδος, ώστε να εξυπηρετεί την επιχείρηση, η οποία στεγάζεται στο κτήριο του Δημοτικού Σχολείου. Με τα έσοδα που έχει η Κοινότητα, ο Πρόεδρος της Γιώργος Γεωργαλής, συντηρεί τον ναό της Αγίας Τριάδος, οποίος βρίσκεται σε άριστη κατάσταση.

Αντώνης Χαλδαίος