Πώς η Ελλάδα «ανακάλυψε» τη γαλοπούλα
Μία κρύα νύχτα Νοεμβρίου του 1965, τα σερβίτσια είχαν τοποθετηθεί στα τραπέζια του επιβλητικού και ιστορικού εστιατορίου «Κρικέλας» στη Θεσσαλονίκη. Προσκεκλημένη ήταν όλη η υψηλή κοινωνία της πόλης. Το μενού ήταν λιτό και περιλάμβανε ένα… πτηνό το οποίο είχε ήδη αναδειχθεί σε γαστριμαργικό σύμβολο των Χριστουγέννων και στις δύο ακτές του Ατλαντικού Ωκεανού. Η τοποθέτησή της στα τραπέζια -δίπλα στις υπόλοιπες λιχουδιές- προκάλεσε επιφωνήματα θαυμασμού. Εκείνο το βράδυ, η γαλοπούλα «συστήθηκε» στους ουρανίσκους των Θεσσαλονικέων ως χριστουγεννιάτικο έδεσμα και σιγά σιγά κατέκτησε την κεντρική θέση στο εορταστικό τραπέζι όλης της Ελλάδας.
Η πρωτοβουλία της εκδήλωσης ανήκε στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή, η οποία, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, ήταν η πρώτη που εισήγαγε μερικές εκατοντάδες γαλοπούλες για καθαρά εκπαιδευτικούς σκοπούς. Συγκεκριμένα, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, οι πρώτες γαλοπούλες έφτασαν στο αγρόκτημα του Μη Κερδοσκοπικού Εκπαιδευτικού Οργανισμού, τόσο στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης ενός αμερικανικού εθίμου στην ελληνική κοινωνία όσο και για να μάθουν οι μαθητές της πώς εκτρέφονται. Μέχρι τότε στο ελληνικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι σερβίρονταν κυρίως χοιρινό, κοτόπουλο, πάπια ή χήνα. Οι γαλοπούλες που εκτρέφονταν στην ελληνική ύπαιθρο ήταν οι λεγόμενες «μαύρες», ενώ η Αμερικανική Γεωργική Σχολή εισήγαγε τις «λευκές», οι οποίες είναι κατάλληλες για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, με πλούσιο, τρυφερό και ζουμερό κρέας.
Για έξι δεκαετίες, η Αμερικανική Γεωργική Σχολή εξακολουθεί να έχει γαλοπούλες για τους ίδιους λόγους και να τις διαθέτει στην ελληνική αγορά την περίοδο των Χριστουγέννων μέσα από επιλεγμένα κρεοπωλεία και τις κυριότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, καθώς και από το campus store στις εγκαταστάσεις της. Κάθε χρόνο, στα τέλη Σεπτεμβρίου, προμηθεύεται από το εξωτερικό χιλιάδες γαλοπούλες που έχουν μόλις μία μέρα ζωής.
«Η μεταφορά των καλύτερων υβριδίων λευκής γαλοπούλας γίνεται με ειδικά οχήματα, που διαθέτουν αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου του αερισμού, της θερμοκρασίας και της υγρασίας. Τρέφονται με σιτηρέσια που περιέχουν λιναρόσπορο, πλούσιο σε ωμέγα 3 λιπαρά, με αποτέλεσμα το κρέας τους να είναι πλούσιο σε ωμέγα 3 λιπαρά οξέα, που έχουν αποδειχθεί ότι είναι ευεργετικά για την καλή καρδιαγγειακή υγεία. Εκτρέφονται σε υποδειγματικούς πτηνοθαλάμους με άριστες συνθήκες υγιεινής, ενώ το τελικό στάδιο διαχείρισης και επεξεργασίας γίνεται παρουσία του κρεοσκόπου – κτηνιάτρου των αρμόδιων ελληνικών Αρχών», είπε στον «Ε.Τ.» ο farm manager της Σχολής, Θεόδωρος Καλλίτσης. Τόνισε ότι τα έσοδα από τις πωλήσεις τους -όπως άλλωστε και των υπόλοιπων προϊόντων της Σχολής- στηρίζουν το Ετήσιο Πρόγραμμα Υποτροφιών.
Από την πλευρά του, ο υπεύθυνος του πτηνοτροφείου του Ιδρύματος, Στάθης Γιαννακάκης, θυμήθηκε ότι τα Χριστούγεννα του 1998 εκλάπη στον Πειραιά ένα φορτηγό με… 1.306 γαλοπούλες, που θα ήταν δώρο της εταιρίας Παπαστράτος προς τους εργαζομένους της. «Εντοπίστηκε εγκαταλειμμένο και έμφορτο τρεις μέρες αργότερα στον Ασπρόπυργο. Οι κλέφτες ήθελαν τις γαλοπούλες, αλλά δεν κατάφεραν να τις πουλήσουν, διότι ήταν ήδη συσκευασμένες με το λογότυπο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής», είπε.
Πουλί των Ινδιών… made in USA!
Η πιο νόστιμη… ατραξιόν του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού έλκει την καταγωγή της από την αμερικανική ήπειρο και οι πρώτοι Ευρωπαίοι που την αντίκρισαν ήταν οι Ισπανοί κατακτητές το 1500, οι οποίοι την ονόμασαν πουλί των… Ινδιών, καθώς είχαν την ψευδαίσθηση ότι βρίσκονταν εκεί. Η κατανάλωσή της στο ευρωπαϊκό χριστουγεννιάτικο τραπέζι καθιερώθηκε από τις αρχές του 19ου αιώνα. Αντικατέστησε τη χήνα, την πάπια, αλλά και τον κύκνο, που αποτελούσαν αγαπημένες γαστριμαργικές επιλογές των Ισπανών, των Αγγλων και των Γάλλων για την ημέρα των Χριστουγέννων. Σήμερα, σχεδόν εννέα στους δέκα Κεντροευρωπαίους θεωρούν πως τα Χριστούγεννα δεν θα ήταν τα ίδια χωρίς την παραδοσιακή ψητή γαλοπούλα!
H «κόντρα» με το κοτόπουλο
Να σημειωθεί ότι διατροφικά το κρέας της γαλοπούλας είναι χαμηλό σε θερμίδες και λιπαρά, ενώ έχει πολλή πρωτεΐνη. Περιέχει σημαντικές ποσότητες ασβεστίου, φωσφόρου, καλίου, νατρίου και ψευδάργυρου. Σε σύγκριση με το κοτόπουλο, η γαλοπούλα έχει περισσότερο νάτριο, λιγότερες θερμίδες, λιγότερη πρωτεΐνη, λιγότερη χοληστερόλη και περισσότερο κάλιο ανά ίση ποσότητα προϊόντος σε σχέση με το κοτόπουλο.
