Την ίδια ώρα, σε αντίθεση με τις εντυπώσεις που επιχειρεί να δημιουργήσει η Αγκυρα, καταδεικνύεται με σαφή επιχειρήματα πως η συμφωνία με Φινλανδία και Σουηδία συνιστά ουσιαστικά μια αναδίπλωση της Τουρκίας, η οποία είχε εντείνει τη ρητορική της τους τελευταίους μήνες, χωρίς όμως να αποσπά κάτι ιδιαίτερα θεμιτό από πλευράς της. Και όπως επισημαίνεται από κυβερνητικές πηγές, η συμφωνία αυτή δεν θίγει με οποιονδήποτε τρόπο τα συμφέροντα της Ελλάδας, ούτε μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας.
Κατά την παρέμβασή του στη Σύνοδο Κορυφής, ο κ. Μητσοτάκης ανέδειξε πόσο σημαντικό είναι που η Συμμαχία επέδειξε ενότητα, ταχύτητα και αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, και αφού τόνισε την ανάγκη να συνεχίσει προς την κατεύθυνση αυτή, υπογράμμισε ότι είναι παρά πολύ σημαντικό, για ουσιαστικούς και συμβολικούς λόγους, οι κυρώσεις που αποφασίζονται να εφαρμόζονται από όλα τα μέλη.
Πέραν όμως της εφαρμογής των κυρώσεων, η παρέμβασή του εμπεριείχε ένα ακόμη έμμεσο μήνυμα στη γειτονική χώρα, καθώς επεσήμανε ότι η ρωσική εισβολή έχει καταστήσει σαφές πως η αποστολή του ΝΑΤΟ για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Διεθνούς Δικαίου δεν είναι πλέον κενό γράμμα.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή του που ξεπεράστηκαν οι όποιες δυσκολίες, αλλά άφησε κατά την προσέλευσή του στη Σύνοδο Κορυφής αιχμές για τη στάση της Τουρκίας όλο το προηγούμενο διάστημα.
«Τελικά πρυτάνευσε η κοινή λογική και το καλό της Συμμαχίας και ξεπεράστηκαν οι όποιες καιροσκοπικές και ωφελιμιστικές συμπεριφορές», ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο του κ. Μητσοτάκη, που αφού επεσήμανε την ανάγκη προσήλωσης στην πρόκληση που αντιμετωπίζει η Συμμαχία στο μέτωπο της Ουκρανίας, διεμήνυσε ότι «δεν χρειαζόμαστε καμία άλλη πηγή αστάθειας εντός της Συμμαχίας».
Χθες το απόγευμα ανακοινώθηκε πως υπεγράφη το επίσημο αίτημα της Αθήνας προς τις αρμόδιες αμερικανικές Αρχές για την απόκτηση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 και αναμένεται να σταλεί μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα. Η Ελλάδα ζητά να δεσμευτούν 20 αεροσκάφη F-35, όπως είχε προαναγγείλει και ο πρωθυπουργός, και άλλα 20 υπό αίρεση. Οι διαδικασίες θα επιταχυνθούν, καθώς μέσα στις επόμενες ημέρες η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας θα μεταβεί στις ΗΠΑ για να συζητήσουν το αίτημα αυτό.
Σύνοδος ΝΑΤΟ: Τουρκική «κωλοτούμπα» χωρίς κέρδη
Οσον αφορά στην προσπάθεια της γειτονικής χώρας να εμφανιστεί ως κερδισμένη από τη συμφωνία με Σουηδία και Φινλανδία, κυβερνητικές πηγές κατέδειξαν πως η Τουρκία δεν αποσπά κάτι ιδιαίτερα θεμιτό από πλευράς της. Οπως επεσήμαναν:
- Η συμφωνία κάνει καταρχήν ρητή αναφορά στην ιδρυτική συνθήκη του ΝΑΤΟ, η οποία τόσο στο προοίμιο όσο και στο πρώτο άρθρο αναφέρεται στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, κάτι που οφείλει να πράξει η Τουρκία.
- Αναφορικά με το σημείο 7 της παραγράφου 8, επαναλαμβάνεται ο διακαής πόθος της Τουρκίας να συμμετάσχει στην Κοινή Ευρωπαϊκή Αμυνα και Ασφάλεια (ΚΠΑΑ), καθώς και στο σχήμα της Μόνιμης Διαρθρωμένης (Αμυντικής) Συνεργασίας (PESCO) της Ε.Ε., και ιδιαίτερα στο έργο της στρατιωτικής κινητικότητας. Στην πραγματικότητα, οποιαδήποτε στήριξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο τουρκικό αίτημα μόνο συμβολικό χαρακτήρα έχει, καθώς για τη συμμετοχή οιουδήποτε τρίτου κράτους στην ΚΠΑΑ ή στην PESCO απαιτείται ομόφωνη απόφαση των συμμετεχόντων κρατών της Ε.Ε., στα οποία συμπεριλαμβάνονται τόσο η χώρα μας όσο και η Κύπρος.
- Επιπλέον, οι τρίτες χώρες πρέπει να έχουν συνάψει συμφωνία ασφαλείας με την Ε.Ε. και διοικητικό διακανονισμό με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Αμυνας, αμφότερα απαιτούν ομοφωνία εντός της Ε.Ε. και η Τουρκία δεν έχει συνάψει κανένα από τα ανωτέρω.
- Σε κάθε περίπτωση, το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη δεσμεύονται από τις θέσεις της Ενωσης και τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου καταγράφεται ξεκάθαρα η τουρκική προκλητικότητα και η ευρωπαϊκή στήριξη στην ελληνική κυριαρχία και στα κυριαρχικά δικαιώματα έναντι των ανεδαφικών αξιώσεων της Αγκυρας, σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος της Ε.Ε., έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί τις εξελίξεις, να ασκεί τα δικαιώματά της και να προστατεύει τα συμφέροντά της.
- Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου αφορά ζητήματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας, κάτι που αποτελούσε τη βασική προτεραιότητα της τουρκικής κυβέρνησης, προφανώς για εσωτερική κατανάλωση.
- Επί των σημείων αυτών επισημαίνονται δύο σημαντικές παράμετροι: Στην παράγραφο 4 επισημαίνεται ότι η Σουηδία και η Φινλανδία θα σταματήσουν να παρέχουν υποστήριξη στις κουρδικές οργανώσεις στη Συρία (YPD/PYG), καθώς και στο κίνημα του Fethullah Gülen, το οποίο, όπως επισημαίνεται στο κείμενο, περιγράφεται στην Τουρκία, και κατ’ επέκταση όχι στη Σουηδία και στη Φινλανδία, ως «FETO». Δεν γίνεται καμία διασύνδεση των εν λόγω κουρδικών οργανώσεων με την τρομοκρατία, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα της Τουρκίας, το οποίο, όμως, δεν βρίσκει ανταπόκριση. Στην παράγραφο 5 γίνεται αναφορά στο ΡΚΚ, οργάνωση η οποία έχει αναγνωρισθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση ως τρομοκρατική.
- Επίσης, στην παράγραφο 8, σημείο 3, γίνεται αναφορά σε δυνατότητα έκδοσης υπόπτων για τρομοκρατία από τη Σουηδία και τη Φινλανδία προς την Τουρκία, αλλά υπάρχει ρητή πρόβλεψη ότι αυτές, εφόσον υλοποιηθούν, θα γίνουν μόνο με σεβασμό στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τις εκδόσεις.
- Οσον αφορά δτις εξαγωγές οπλικών συστημάτων επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι υπάρχουν χώρες-σύμμαχοι εντός του ΝΑΤΟ οι οποίες έχουν σταματήσει τις εξαγωγές οπλισμού προς την Τουρκία, ενώ σημειώνεται ότι σεκάθε περίπτωση οι δύο σκανδιναβικές χώρες παραδοσιακά δεν διαδραματίζουν ιδιαίτερα μεγάλο ρόλο στα εξοπλιστικά προγράμματα της Αγκυρας, καθώς η αξία των πωλήσεων της Σουηδίας στην Τουρκία για ολόκληρη την πενταετία 2015-19 μετά βίας υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ, ενώ παραπλήσια είναι η εικόνα και με τη Φινλανδία, αφού το 2019 και το 2020 οι πωλήσεις όπλων στην Τουρκία αθροιστικά διαμορφώθηκαν στα 5,1 εκατομμύρια ευρώ.
Σύνοδος ΝΑΤΟ: Συναντήσεις Μητσοτάκη
Σειρά σημαντικών διμερών επαφών με τον ομόλογό του της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, με τους πρωθυπουργούς του Καναδά, Τζάστιν Τριντό και της Αυστραλίας, Αντονι Αλμπανέζι, καθώς και με την πρωθυπουργό της Σουηδίας, Μαγκνταλένα Αντερσον, είχε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.
Με τον κ. Τζόνσον συζητήθηκαν οι προοπτικές εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας και ως τομείς προτεραιότητας τέθηκαν το εμπόριο, η ναυτιλία, η ενέργεια, η ψηφιακή τεχνολογία, οι καινοτόμες τεχνολογίες, η άμυνα και ο τουρισμός.
Κατά τη συνάντηση με τη Σουηδή ομόλογό του, ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την πλήρη στήριξή του για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία, δηλώνοντας την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες εξελίξεις, ενώ η διμερής συνεργασία βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης με τον κ. Τριντό, στη διάρκεια της οποίας έγινε ιδιαίτερη μνεία και στη δυναμική ελληνική ομογένεια του Καναδά.
Στο τετ α τετ που είχε με τον νεοεκλεγέντα Αυστραλό ομόλογό του επιβεβαιώθηκε το παραδοσιακά εξαιρετικό επίπεδο των διμερών σχέσεων Ελλάδας-Αυστραλίας, ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας και στην προσέλκυση επενδύσεων.
Σύνοδος ΝΑΤΟ: «Κοινωνικό» τετ α τετ Δένδια – Ερντογάν
Σύντομη συνομιλία με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, τον υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, και τον εκπρόσωπο της προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν, είχε χθες στη Μαδρίτη ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας (φωτογραφία), ο οποίος συνοδεύει τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Η σύντομη συζήτηση, στην οποία συμμετείχαν και οι υπουργοί Εξωτερικών της Λιθουανίας, Γκαμπρίλιους Λαντσμπέργκις, της Πολωνίας, Ζμπίγκνιου Ράου, και της Πορτογαλίας, Ζοάο Γκόμεζ Κραβίνιο, έλαβε χώρα λίγο πριν την έναρξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής που διεξάγεται στη Μαδρίτη και ο ίδιος ο κ. Δένδιας έκανε λόγο σε ανάρτησή του για «σύντομο κοινωνικό χαιρετισμό» με τον πρόεδρο της Τουρκίας μαζί με τους ομολόγους του των τριών χωρών.