Μέδουσες: Είχαμε τις μωβ, τώρα έρχονται και οι γαλάζιες – Τι πρέπει να κάνουμε

Ειδικότερα, όπως αναφέρει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, για έναν μήνα θα έχουμε -όπως κάθε χρόνο- πληθυσμιακή έξαρση της γαλάζιας μέδουσας Rhizostoma pulmo. Τις πληθυσμιακές αυτές εξάρσεις τις βλέπουμε από μέσα Ιουνίου μέχρι μέσα Ιουλίου στα πιο βαθιά – μακριά από τις παραλίες, εκτός από τις μέρες που οι άνεμοι και τα θαλάσσια ρεύματα μας τις φέρνουν στις ακτές μας.

Αν μας ακουμπήσουν νιώθουμε ένα κάψιμο και μια φαγούρα, αλλά λόγω της βλέννας με τις τοξίνες που απελευθερώνουν στο νερό μπορούμε να νιώσουμε το κάψιμο και την φαγούρα ακόμα και αν δεν τις ακουμπήσουμε και κολυμπάμε απλώς δίπλα τους.

Αν τις ακουμπήσει κάποιος να μην ακουμπήσει μετά το πρόσωπο του γιατί θα πρηστεί άμεσα. Οι Rhizostoma pulmo, όπως είναι το επιστημονικό τους όνομα, είναι μεγάλες σε μέγεθος. Μέχρι 90 εκατοστά διάμετρο της καμπάνας μπορούν να έχουν και τις βλέπουμε είτε με λευκό χρώμα ή είτε με μπλε χρώμα, οι οποίες έχουν πάντα μια μωβ λωρίδα περιμετρικά στο άκρο της καμπάνας τους.Πάντως, όπως αναφέρεται οι δικές μας εξάρσεις δεν είναι τόσο μεγάλες όσο της Αδριατικής.

Μωβ Μέδουσες: Πότε θα φύγουν – Οι κόκκινες παραλίες σε όλη τη χώρα

Με… προσοχή πρέπει να γίνονται οι φετινές βουτιές σε διάφορες θάλασσες της χώρας, δεδομένης της αύξησης και εξάπλωσης των μωβ μεδουσών. Παραλίες σε Καβούρι, Βουλιαγμένη και Λαγονήσι είναι μόνο μερικές από όσες έχουν καταγραφεί περιστατικά «επιθέσεων», με τα θύματα να δηλώνουν στον «Ελεύθερο Τύπο» πως το τσίμπημα προκαλεί ιδιαίτερο τσούξιμο.

Παρ’ ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που καταγράφεται αρκετά συχνά, μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο και χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης από το τσίμπημα μια κοινής τσούχτρας. Οι ειδικοί συστήνουν πρώτα από όλα ψυχραιμία στους λουόμενους, προσοχή και ενημέρωση για τις «κόκκινες» παραλίες έπειτα από τη ραγδαία εξάπλωση των μοβ μεδουσών.

Ερωτηθείς για τους λόγους που οι μωβ μέδουσες έχουν εξαπλωθεί τόσο στις ελληνικές θάλασσες, ο κ. Κουτσούμπας σημείωσε πως οι κυριότερες αιτίες είναι η κλιματική κρίση, η θερμοκρασία του νερού και η υπεραλίευση. Ανάμεσα στους θηρευτές των μεδουσών είναι οι θαλάσσιες χελώνες, το γεγονός όμως ότι κάθε χρόνο βρίσκονται κατά μέσο όρο 1.000 νεκρές ενισχύει την αύξησή τους.

Παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι εκτιμήσεις που κάνει ο Δημήτρη Βαφείδη – Καθηγητή Θαλάσσιας Βιοποικιλότητας και Πρόεδρο του Τμήματος Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στη larissanet σχετικά με την περαιτέρω πορεία που θα έχει το φαινόμενο με τις μωβ μέδουσες, ενώ δίνει απάντηση στο ενδεχόμενο εμφάνισης δεύτερου κύματος μέσα στο φετινό καλοκαίρι: «Αυτή η πληθυσμιακή έκρηξη ακολουθείται από μια απότομη πτώση.

Είναι δεδομένο ότι οι κλιματολογικές συνθήκες θα αλλάξουν. Είναι δεδομένο ότι θα ενταθεί η κυματική δράση. Γιατί αυτό που βλέπουμε και αυτό που αντιλαμβανόμαστε – κάτι που είναι ενοχλητικό στον τουρισμό και σε όλη την παράκτια οικονομική δραστηριότητα – αφορά στις μωβ μέδουσες όταν πλησιάζουν στις ακτές. Αυτό οφείλεται κυρίως στη νηνεμία, όπως και στα ρεύματα που φέρνουν τις μέδουσες προς την ακτή. Όταν αλλάξει ο καιρός – δηλαδή όταν αρχίσει η έντονη κυματική δράση που είναι χαρακτηριστική στις αρχές Ιουλίου – τότε θα δούμε όντως μια εκτόνωση του φαινομένου. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι μέδουσες θα εξαφανιστούν άμεσα. Το γεγονός πάντως είναι ότι η πληθυσμιακή έκρηξη θα εκτονωθεί ξεκάθαρα. Παράλληλα, όμως, δεν αποκλείεται να υπάρξει επανάληψη του φαινομένου την χρονική περίοδο που παραδοσιακά το βλέπαμε όλα τα χρόνια. Δηλαδή βλέπαμε αυτές τις πληθυσμιακές εκρήξεις κατά τις υψηλές θερμοκρασίες του Ιουλίου και του Αυγούστου, όχι όμως τον Μάιο».

Συμπερασματικά ο Καθηγητής Θαλάσσιας Βιοποικιλότητας υπογραμμίζει: «Τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου θα δούμε μια εκτόνωση του φαινομένου και ελπίζουμε να μην επαναληφθεί αυτό με την επόμενη άνοδο της θερμοκρασίας που θα έχουμε στα μέσα Ιουλίου και τον Αύγουστο,χρονική περίοδο κατά την οποία παραδοσιακά εμφανίζονται αυτές οι πληθυσμιακές εκρήξεις… Δεν είναι απίθανο να υπάρξει και ένα δεύτερο κύμα».

Μωβ Μέδουσες: Πού έχουν εντοπιστεί

Αρχικά, οι μωβ μέδουσες εμφανίστηκαν στο Ιόνιο Πέλαγος, αλλά τα θαλάσσια ρεύματα τις παρέσυραν στο Αιγαίο, στον Θερμαϊκό και στη Χαλκιδική, στον Παγασητικό και στις Σποράδες, νότια της Εύβοιας και στις Κυκλάδες, αλλά και στον Αργοσαρωνικό.

Αυτήν τη στιγμή πολλές παραλίες είναι κόκκινες στο χάρτη της βάσης δεδομένων και της αντίστοιχης εφαρμογής iNaturalist, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις παραλίες που αποτελούν κοντινή «απόδραση» για τους κατοίκους της Αθήνας, όπως είναι αυτές σε Βουλιαγμένη, Καβούρι, Λαγονήσι, Νέα Μάκρη και Πόρτο Ράφτη.

 Μωβ Μέδουσες: Τι κάνουμε αν μας τσιμπήσουν

Οπως τονίζει στον «Ε.Τ.» ο δερματολόγος Μάρκος Μιχελάκης, σε περίπτωση επαφής με τη μοβ μέδουσα, θα πρέπει να ξεπλυθεί η περιοχή του τσιμπήματος άμεσα με άφθονο θαλασσινό νερό.

Επειτα, πρέπει να εφαρμοστεί ένα μίγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε αναλογία 1:1) για δύο λεπτά, ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε επιπλέον έκκριση δηλητηρίου από πιθανά υπολείμματα κυττάρων των πλοκαμιών που έχουν μείνει στο δέρμα.

Αν υπάρχουν κολλημένα στο δέρμα πλοκάμια, να απομακρυνθούν αλλά όχι με γυμνά χέρια (με μια πιστωτική κάρτα, για παράδειγμα), διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.

Επειτα, πρέπει να τοποθετηθεί στο σημείο του τσιμπήματος πάγος ή κάποιο παγωμένο αναψυκτικό.

Σύμφωνα με τον κ. Μιχελάκη, αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί επίσκεψη σε γιατρό.