Ποια ήταν η κυρά της Ρω
Το πρόσωπό της φαινόταν κουρασμένο από τις κακουχίες, το ίδιο και το κορμί της. Παρ’ όλα αυτά, τα μάτια της, καθαρά και γαλήνια, «καθρέπτιζαν» το μεγαλείο της καρδιάς της. Εκεί, στην ακριτική νησίδα Ρω, μια ανάσα από τις τουρκικές ακτές, η πίστη και η δύναμη που είχε τόσο έντονα μέσα της «γέμιζαν» τις ώρες μοναξιάς.
Επί σαράντα χρόνια -σχεδόν μια ζωή- η «Κυρά της Ρω», η γυναίκα σύμβολο γενναιότητας και πατριωτισμού, κάθε πρωί δεν ξεχνούσε να υψώσει την ελληνική σημαία ώστε να τη βλέπουν τα διερχόμενα πλοία και να υπενθυμίζει στους Τούρκους την ελληνικότητα του νησιού.
«Τα ξερονήσια του Καστελλόριζου και της Ρω τα αγαπώ. (…). Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές. Την ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν στον τάφο μου», είχε πει η Δέσποινα Αχλαδιώτη (το πραγματικό της όνομα) που γεννήθηκε το 1890 και υπήρξε μέλος της Αντίστασης. Στη Ρω εγκαταστάθηκε το 1927 μαζί με το σύζυγό της, Κώστα. Τα χρόνια κυλούσαν ήρεμα. Το ζευγάρι ασχολούνταν με την κτηνοτροφία. Εως το 1940. Τότε, ο σύζυγός της αρρώστησε βαριά. Εκείνη έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να τον σώσει. Αναψε φωτιά για να ειδοποιήσει τους κατοίκους στο Καστελλόριζο, παρ’ όλα αυτά, ο σύντροφός της πέθανε μέσα σε μια βάρκα με την οποία μεταφέρθηκε λίγο αργότερα στο Καστελλόριζο για ιατρική βοήθεια.
Η «Κυρά της Ρω» ολομόναχη τον έθαψε. Επέστρεψε το 1943 μαζί με τη μητέρα της στη Ρω και έκτοτε δεν την εγκατέλειψε ποτέ, παρά τις δυσκολίες, παρά τη συχνή στοχοποίησή της από τους Τούρκους.
Εκείνη τη χρονιά, το αντιτορπιλικό «Παύλος Κουντουριώτης» κατέπλευσε στο Καστελλόριζο.
Ακόμα και κατά τον βομβαρδισμό του Καστελλόριζου από τα γερμανικά βομβαρδιστικά που είχε αποτέλεσμα τη μαζική φυγή των ντόπιων, η Κυρά της Ρω δεν άφησε το σπίτι της. Υψωνε την ελληνική σημαία προσφέροντας τη βοήθειά της σε ιερολοχίτες που βρήκαν καταφύγιο εκεί.
Με αμείωτο το αίσθημα αγάπης για την πατρίδα της, συνέχιζε την αποστολή της. Χαρακτηριστικό της γενναιότητάς της είναι ένα ακόμη περιστατικό: Το 1975, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ και δύο ακόμα άτομα, όταν διαπίστωσαν ότι εκείνη απουσίαζε από τη Ρω για λόγους υγείας, αποβιβάστηκαν εκεί και τοποθέτησαν πάνω σ’ ένα κοντάρι 4 μέτρων τη σημαία τους. Οταν επέστρεψε η Κυρά της Ρω την κατέβασε αμέσως.
Για την προσφορά της στην πατρίδα έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις, όπως μεταξύ άλλων από την Ακαδημία Αθηνών, το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή. Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπία του ΓΕΝ στο Καστελλόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975, της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της». Η Κυρά της Ρω έφυγε από τη ζωή στις 13 Μαΐου του 1982.
Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο, και η σορός της μεταφέρθηκε στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.