Δεκαπενταύγουστος: Από τη Γηροκομίτισσα, στη Σκαφιδιά και τη Προυσιώτισσα
Προσευχές, δεήσεις, ικεσίες πιστών, ακούγονται από τις πιο μεγαλοπρεπείς Μητροπόλεις μέχρι τα πιο απομακρυσμένα ξωκλήσια και μοναστήρια. Τα περίπου 500 «Θεοτοκωνύμια» που της απέδωσε ο λαός, δηλώνουν τη λατρεία στο πρόσωπο της, αφού βρίσκεται πάντα στο πλευρό τους, δίνοντας δύναμη κι ελπίδα.
Ο Δεκαπενταύγουστος, «το Πάσχα του καλοκαιριού», είναι η ημέρα «ύμνος στην Παναγία».
ΑΧΑΪΑ
Πανηγυρίζει η Ιστορική Μονή Μεγάλου Σπηλαίου στα Καλάβρυτα, στο άνοιγμα ενός μεγάλου φυσικού σπηλαίου του Χελμού, πάνω από τη χαράδρα του Βουραϊκού ποταμού. Πλήθος πιστών φθάνει για να προσκυνήσει την Παναγία τη Μεγαλοσπηλαιώτισσα, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά.
ΠΑΤΡΑ
Το επίκεντρο είναι η Μονή της Παναγίας της Γηροκομίτισσας, του 10ου αιώνα, χτισμένη σε λόφο. Εκατοντάδες συρρέουν από την παραμονή για να ανάψουν κερί, να προσευχηθούν και να εκπληρώσουν κάποιο τάμα, ακόμα και στα γόνατα μέχρι την εικόνα της. Εκατοντάδες οι πιστοί και στους ναούς: Κοιµήσεως Θεοτόκου Οβρυάς, Παραλίας και Ελεκίστρας. Αφιερωμένη στη Θεοτόκο είναι η Μονή Μακελλαριάς, κοντά στους Λαπαναγούς, 30 χλμ. από την πόλη, που χτίστηκε το 532 πάνω σε γυμνό και απότομο βράχο. Τα τελευταία χρόνια κάτοικοι, από το Μάνεσι πηγαίνουν με τα πόδια 4 ώρες να προσκυνήσουν, μέσα από το Δάσος Κάνισκας ή από μονοπάτι του ποταμού Σελινούντα.
ΑΙΓΙΟ
Η «καρδιά» των πιστών χτυπά στο πιο δεσποτικό κτίριο της πόλης, τον Μητροπολιτικό Ναό Φανερωμένης, με ιστορία τριών αιώνων, κτίσμα στο Αίγιο του αρχιτέκτονα «φαινόμενο» Ερνστ Τσιλλέρ, 25 μ. ύψους, διακοσμημένη με θαυμαστές αγιογραφίες του διάσημου ναζαρηνού ζωγράφου Κ. Φανέλλη, σε τέμπλο και άμβωνα.
ΗΛΕΙΑ
Κατά χιλιάδες θα συρρεύσουν κάτοικοι, ετεροδημότες και εκδρομείς σε εκκλησίες και μοναστήρια. Στο επίκεντρο, η Μονή Σκαφιδιάς, λίγα χιλιόμετρα από τον Πύργο, ένα βαρύ θρησκευτικό και ιστορικό μνημείο του 10ου αιώνα μ.Χ. που περιστοιχίζεται από μεγαλοπρεπές μεσαιωνικό φρούριο. Στη Σκαφιδιώτισσα, φυλάσσεται εικόνα κεντημένη στο χέρι. Μετά τη Θεία Λειτουργία ξεκινά η Λιτανεία. Πανηγυρίζει και η Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Λαμπείας ,του 18ου αι. Επίσης, εορτάζουν, η Μονή Καθολικής Γαστούνης (920 μ.Χ.) ένα σημαντικό βυζαντινό μνημείο και η Μονή Κρεμαστής, κτισμένη σε βράχο (12ο αι.), όπως και η σημαντικής ιστορικής αξίας Μονή Παναγίας στη Φραγκαβίλα Αμαλιάδας.
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Στη Σφήνα Αγρινίου, κάτοικοι και επισκέπτες τιμούν την εορτή της Παναγίας Σουμελά Κυψέλης και ακολουθεί γλέντι ποντιακό. Εκεί υπάρχει ακριβές αντίγραφο της εικόνας και τιμάται, με πανηγυρικό εσπερινό την παραμονή, Θεία λειτουργία ανήμερα και περιφορά της από ζιπκοφόρους νέους. Το βράδυ γίνεται το «πανοΰρ». Από Αγρίνιο, Ναύπακτο και άλλα μέρη του νομού πιστοί περπατούν έως το Μοναστήρι της Παναγιάς Προυσιώτισσας στην Ευρυτανία. Υπάρχουν και άλλοι που πηγαίνουν στην «Κυρά της Ρούμελης» με άλογα, που γιορτάζει 23 Αυγούστου, όμως χιλιάδες συρρέουν αυτό το τριήμερο. Με φόντο τη Λίμνη Κρεμαστών (όρια Ευρυτανίας – Αιτωλοακαρνανίας) δεσπόζει στη νέα της θέση η Παναγία η Τατάρνα, από τα πιο ιστορικά μοναστήρια, που αυτές τις μέρες συγκεντρώνει πολλούς επισκέπτες. Σε ό,τι αφορά τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, πολλές κορυφώνονται τον Δεκαπενταύγουστο, με θέατρο, συναυλίες, φεστιβάλ και πανηγύρια αυτό το τριήμερο. Από επισκέπτες «βουλιάζουν» τα περισσότερα χωριά σε Αγρίνιο, Μεσολόγγι, Ξηρόμερο, Βόνιτσα κ.ά., απολαμβάνοντας ήχους της παράδοσης.
