ΗΛΕΚΤΡΑ Ραδιοτηλεοπτικός Σταθμός

Ουκρανία: Αξιωματούχοι της Μελιτόπολης καταγγέλλουν τον ρωσικό στρατό για την λεηλασία τεχνουργημάτων των Σκυθών, που χρονολογούνται στον 4ο π.Χ. αιώνα και θεωρούνται ανεκτίμητης αξίας.

Ο δήμαρχος της Μελιτόπολης, Ιβάν Φεντόροφ, που είχαν απαγάγει οι ρωσικές δυνάμεις στα μέσα Μαρτίου και αργότερα τον άφησαν ελεύθερο, δήλωσε στη διάρκεια τηλεμαραθώνιου ότι «τα ρωσικά “Ορκ” μας άρπαξαν το χρυσό των Σκυθών και δεν ξέρουμε πού τον έχουν πάει».

Το ζήτημα απέκτησε διεθνή διάσταση, με τη γαλλική εφημερίδα Courier International να αναφέρει ότι ο σκυθικός χρυσός της Μελιτόπολης είχε ανακαλυφθεί τυχαία από έναν κάτοικο της περιοχής, ο οποίος είχε πέσει μέσα σε ένα σπήλαιο. Μεταξύ άλλων, η συλλογή περιλαμβάνει μια ελληνο-σκυθική χρυσή φαρέτρα στην οποία αναπαριστάται η ζωή του Αχιλλέα και η οποία θεωρείται από τους ειδικούς ως ένα από τα πλέον ανεκτίμητα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί στην Ουκρανία. Οι Σκύθες ήταν νομαδικός λαός, που μετανάστευσε από το σημερινό Ιράν στη νότια Ρωσία και Ουκρανία περί το 800 π.Χ. και δημιούργησε μια αυτοκρατορία γύρω από τη σημερινή Κριμαία.

Οι New York Times, επικαλούμενοι την διευθύντρια του μουσείου, Λέιλα Ιμπραχίμοβα, εξήγησαν ότι ο θησαυρός είχε τοποθετηθεί σε κούτες από εργαζόμενους του μουσείου που μεταφέρθηκαν σε περιοχή ελεγχόμενη από το Κίεβο, όταν η Ιμπραχίμοβα αιχμαλωτίστηκε από τους Ρώσους τον Μάρτιο.

Την περασμένη εβδομάδα, η διευθύντρια πληροφορήθηκε από τον επιστάτη του μουσείου ότι οι Ρώσοι είχαν ανακαλύψει τις κούτες, με τη βοήθεια του διορισμένου από την Μόσχα, νέου διευθυντή του μουσείου. Στρατιώτες και αξιωματούχοι των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών συνόδευσαν τον θησαυρό κατά την μεταφορά του από την κρυψώνα προς μια νέα, άγνωστη στους Ουκρανούς τοποθεσία. Ο επιστάτης, σύμφωνα με την Ιμπραχίμοβα, απήχθη υπό την απειλή όπλου από το σπίτι του στις 29 Απριλίου και έκτοτε κανείς δε γνωρίζει ποια ήταν η τύχη του.

Σύμφωνα με τους NY Times, οι Ρώσοι έχουν κλέψει τουλάχιστον 198 χρυσά τεχνουργήματα, σπάνια όπλα, αργυρά νομίσματα και μετάλλια από την Μελιτόπολη. Κάτι αντίστοιχο φαίνεται πως έχει συμβεί και στην Μαριούπολη, όπου Ουκρανοί αξιωματούχοι κατήγγειλαν την κλοπή πινάκων, εικόνων και γλυπτών από μουσείο. Στις 29 Απριλίου αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ότι πάνω από 250 πολιτιστικές εγκαταστάσεις υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με το «Art Newspaper» η Εθνική Πινακοθήκη του Λβιβ, ένα δίκτυο 18 μουσείων, προσπάθησε να κρύψει τη συλλογή των 67.000 έργων της από τους Ρώσους εισβολείς.

Σε συνέντευξή του στη ρωσική τηλεόραση, ο διορισμένος από τη Μόσχα νέος διευθυντής του μουσείου της Μελιτόπολης, Γιεβγέν Χορλάτσεφ, υποστήριξε ότι τα τεχνουργήματα «είναι μεγάλης πολιτισμικής αξίας για ολόκληρη την πρώην ΕΣΣΔ» και κατηγόρησε το προσωπικό του μουσείου ότι δαπάνησε «πολλή ενέργεια» για να κρύψει τον θησαυρό. Δεν αποκάλυψε, ωστόσο, το πού μεταφέρθηκαν τα κλοπιμαία.

Έπειτα από την ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, ξέσπασε μια αντιδικία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας σχετικά με την κυριότητα πολλών σκυθικών τεχνουργημάτων, τα οποία προέρχονταν από μουσεία της Κριμαίας και φιλοξενούνταν σε ολλανδικά μουσεία, όταν η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία. Τον Οκτώβριο του 2021, ολλανδικό δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ της Ουκρανίας, αλλά τα ανεκτίμητης αξίας αντικείμενα παραμένουν στην Ολλανδία.

Σύμφωνα με την Unesco, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έχουν καταστραφεί τουλάχιστον 110 χώροι πολιτιστικού ενδιαφέροντος, ανάμεσά τους 49 χώροι λατρείας, δέκα μουσεία, 22 ιστορικά κτίρια, 11 κτίρια αφιερωμένα σε πολιτιστικές δραστηριότητες, 13 μνημεία και έξι βιβλιοθήκες. Λόγω της διεθνούς ανησυχίας για την πολιτιστική καταστροφή που λαμβάνει χώρα στην Ουκρανία, θεσμοί όπως ο «Civic Museums» από τη Βενετία στέλνουν υλικό στην Ουκρανία, για την προστασία χώρων και αντικειμένων με πολιτιστική αξία.