Τα σημάδια που αφήνει η πανδημία του Covid-19 έχουν βαθύνει το παγκόσμιο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών και θα καταστήσουν πιο δύσκολη την εύρεση κοινού σκοπού στον αγώνα κατά της παγκόσμιας υπερθέρμανσης, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) ταξινόμησε για άλλη μια φορά την κλιματική κρίση ως τον μεγαλύτερο μακροπρόθεσμο κίνδυνο για τον κόσμο. Μάλιστα, ξεπέρασε και τον COVID-19 ως τον μεγαλύτερο μεσοπρόθεσμο κίνδυνο.
Η «Έκθεση Παγκόσμιων Κινδύνων» του WEF για το 2022, που δημοσιεύθηκε στις 11 Ιανουαρίου, αξιολογεί τους μεγαλύτερους κινδύνους σε διεθνή κλίμακα, από την άποψη της πιθανότητας εμφάνισης και της σοβαρότητας των εκτιμώμενων επιπτώσεών τους. Προειδοποιεί ωστόσο ότι ένα «χάσμα εμβολίων» δυσχεραίνει τη συνεργασία για τον περιορισμό των αυξήσεων της θερμοκρασίας.
Βραχυπρόθεσμα -τους επόμενους 24 μήνες- η έκθεση ταξινομεί τα ακραία καιρικά φαινόμενα ως τον κορυφαίο παγκόσμιο κίνδυνο. Ακολουθεί η κρίση διαβίωσης λόγω του COVID-19 και οι κίνδυνοι από την αδράνεια σε σχέση με το κλίμα. Φυσικά, το πρώτο και το τρίτο σημείο συνδέονται μεταξύ τους.
Επίσης, πρόσφατη έκθεση της «Christian Aid» κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι οικονομικές ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα το 2021 ενδέχεται να είναι σε επίπεδο ρεκόρ, με τις πλημμύρες στην Ευρώπη να κοστίζουν 43 δισ. δολάρια, τον τυφώνα Άιντα στη Βόρεια Αμερική 65 δισ. δολάρια και τις πλημμύρες και τους τυφώνες στην Ασία 24 δισ. δολάρια.
Η κατάταξη του WEF για τους μεσοπρόθεσμους παγκόσμιους κινδύνους -μεταξύ 2024 και 2027- τοποθετεί την αδράνεια απέναντι στην κλιματική αλλαγή στην κορυφή, ακολουθούμενη από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τη διάβρωση της κοινωνικής συνοχής.
Ανησυχητικό είναι επίσης το γεγονός ότι η έρευνα του WEF διαπίστωσε ότι μόνο ένας στους δέκα εμπειρογνώμονες πιστεύει ότι η παγκόσμια ανάκαμψη από το COVID-19 θα επιταχυνθεί βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα.
Ιδιαίτερη ανησυχία εκφράζεται για την άτακτη και άνιση «πράσινη» μετάβαση και για την αλληλένδετη άτακτη και άνιση οικονομική και υγειονομική προσέγγιση της πανδημίας.
Τόσο οι βραχυπρόθεσμες όσο και οι μεσοπρόθεσμες προβλέψεις δείχνουν ότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα είναι σε υψηλότερη θέση στην κατάταξη σε σχέση με την έκθεση του WEF για το 2021. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην επιτυχή εφαρμογή των προγραμμάτων εμβολιασμού και της διεξαγωγής τεστ σε πολλά κράτη, γεγονός που έχει ωθήσει την παράμετρο της δημόσιας υγείας λόγω της πανδημίας πιο χαμηλά στην κατάταξη.
Περνώντας στις μακροπρόθεσμες προβλέψεις για το 2027-2032, οι δύο πρώτες θέσεις παραμένουν οι ίδιες και η απώλεια της βιοποικιλότητας καταλαμβάνει την τρίτη θέση. Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ότι η Γη οδεύει προς μια έκτη μαζική εξαφάνιση χωρίς να γίνονται συντονισμένες προσπάθειες ώστε να σταματήσει ή να αντιστραφεί η καταστροφή των οικοσυστημάτων. Τα Ηνωμένα Έθνη βρίσκονται στα μέσα της 15ης Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα (CBD), όπου τα έθνη εργάζονται για να καταλήξουν σε ένα νέο σύμφωνο για το περιβάλλον παρόμοιο με τη «Συμφωνία των Παρισίων».
Οι πέντε κορυφαίοι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι του WEF συμπληρώνονται από τις κρίσεις φυσικών πόρων και τις ανθρώπινες περιβαλλοντικές ζημιές που δεν σχετίζονται με τις εκπομπές.
Η έκθεση του WEF έρχεται μία εβδομάδα πριν από την αρχικά προγραμματισμένη και στη συνέχεια αναβληθείσα διοργάνωση της ετήσιας συνόδου κορυφής στο Νταβός της Ελβετίας. Τον Δεκέμβριο του 2021 ελήφθη η απόφαση να αναβληθεί η εκδήλωση για το καλοκαίρι του 2022, εν μέσω ανησυχιών εξάπλωσης του Covid-19 λόγω της νέας μετάλλαξης Όμικρον.
Μεταξύ των οργανισμών που συνέβαλαν στην έρευνα του WEF, περιλαμβάνονται το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης και το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας.