Διεθνής επιστημονική ομάδα επιχείρησε να υπολογίσει πόσα ζώα σκοτώθηκαν από τις τεράστιες πυρκαγιές που έπληξαν τον υγροβιότοπο Παντανάλ στη Βραζιλία το 2020. Με βάση τις εκτιμήσεις τους, οι οποίες δημοσιεύθηκαν σε σχετικό άρθρο στο «Scientific Reports», οι ερευνητές υπολογίζουν ότι έως και 17 εκατομμύρια ζώα πέθαναν από τις πυρκαγιές.
Οι πυρκαγιές που έπληξαν τη Βραζιλία, μαίνονταν για μήνες- από τον Ιανουάριο έως και τον Νοέμβριο- και κατέστρεψαν το 30% του μεγαλύτερου τροπικού υγροτόπου στον κόσμο. Η Δρ Μαριάνα Ναπολιτάνο Φερέιρα, επικεφαλής της επιστημονικής υπηρεσίας του WWF στη Βραζιλία, δήλωσε ότι καταγράφηκαν 22.000 ξεχωριστές πυρκαγιές κατά τη διάρκεια εκείνης της χρονιάς.
Η νέα αυτή έρευνα υπογραμμίζει, λένε οι ερευνητές, τη σημασία της πρόληψης τέτοιων καταστροφών στο μέλλον.
Οι πυρκαγιές του 2020 ήταν «αποκαλυπτικές» σύμφωνα με τον Δρ Άλεξ Λις, οικολόγο στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, ο οποίος έχει εργαστεί εκτενώς στην Κεντρική Βραζιλία και στο Παντάναλ. Ήταν «πολύ διαφορετικές» από αυτές που συνήθως σημειώνονται στην περιοχή και από τον τυπικό κύκλο καύσης και ανάκαμψης, εξήγησε ο ερευνητής.
«Αυτές οι πυρκαγιές ήταν ασυνήθιστες λόγω της κλίμακάς τους και συνδέονταν σαφώς με τη μεγάλη ξηρασία που βίωνε η περιοχή εκείνη την εποχή», πρόσθεσε.
«Δε γίνεται να καίγονται τεράστιες εκτάσεις στο Pantanal κάθε χρόνο. Η βιοποικιλότητα δεν μπορεί να ανακάμψει από αυτό».
Οι επιστήμονες κατάφεραν να φτάσουν σε περιοχές του υγροτόπου μέσα σε 48 ώρες από μια πυρκαγιά. Περπάτησαν κατά μήκος των εκτάσεων σε καθορισμένα διαστήματα και εξέτασαν κάθε νεκρό ζώο που βρήκαν. Η ομάδα μπόρεσε να ταυτοποιήσει τα είδη 300 ζώων που βρήκε και στη συνέχεια μελέτησε τη γύρω περιοχή για να υπολογίσει πόσα ζώα σκοτώθηκαν συνολικά από τις τεράστιες πυρκαγιές.
Ο επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Γουαλφρίντο Μοράες Τομάς, οικολόγος στο ερευνητικό ινστιτούτο Embrapa Pantanal στη Μπραζίλια, δήλωσε στο BBC ότι ο ίδιος και η ομάδα του δεν εξεπλάγησαν από τους αριθμούς, δεδομένης της τεράστιας γεωγραφικής κλίμακας της καταστροφής. Αυτό όμως που τον εξέπληξε, ήταν το πώς ορισμένες ομάδες ειδών επηρεάστηκαν περισσότερο από άλλες.
«Ο εξαιρετικά μεγάλος αριθμός φιδιών που σκοτώθηκαν μας κάνει να αναρωτιόμαστε για τις αλυσιδωτές επιπτώσεις», εξήγησε. «Τα φίδια είναι συνήθως θηρευτές μικρών θηλαστικών, βατράχων. Αυτή η επίπτωση μπορεί να οδηγήσει σε μια αφάνταστη ανισορροπία στο οικοσύστημα».
Οι υγρότοποι βρίσκονται σε όλη τη Βραζιλία, την Παραγουάη και τη Βολιβία και αποτελούν μια από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον κόσμο. Χιλιάδες είδη, συμπεριλαμβανομένων ιαγουάρων, μυρμηγκοφάγων και αποδημητικών πουλιών, ζουν στην περιοχή των 140.000-160.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Η Φερέιρα εξήγησε ότι η έρευνα πεδίου βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. «Ο άμεσος αντίκτυπος ήταν πολύ σοκαριστικός», δήλωσε στο BBC News. «Αλλά πρέπει επίσης να κατανοήσουμε πώς το οικοσύστημα ανακάμπτει εβδομάδες, μήνες και χρόνια μετά τις πυρκαγιές».
Συνέπεια της κλιματικής αλλαγής
Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι οι συχνότερες πυρκαγιές είναι «από τις πιο ορατές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο».
Αλλά όσο ζοφερό κι αν είναι το συμπέρασμα της μελέτης αυτής θα μπορούσε να ενισχύσει τις προσπάθειες για την ανάπτυξη «κατάλληλων στρατηγικών και πολιτικών διαχείρισης των πυρκαγιών στην περιοχή», σημειώνει ο Τομάς.
Το BBC αναφέρει ότι αλλοι επιστήμονες έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την ακρίβεια της εκτίμησης της μελέτης. Υπάρχει μεγάλο περιθώριο σφάλματος στην εξαγωγή συμπερασμάτων από τις μερικές εκατοντάδες πτώματα που μέτρησε η ομάδα στον συνολικό αριθμό των ζώων που χάθηκαν, λένε.
Η Δρ Φερέιρα χαρακτήρισε την καταστροφή στο Παντανάλ ως ένα «μήνυμα» προς την ανθρωπότητα.
«Μας δείχνει ότι η φύση υποφέρει και μαζί υποφέρουμε και εμείς από την έλλειψη πόσιμου νερού και τροφής», είπε. «Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με τη φύση, αν θέλουμε οι μελλοντικές γενιές να ζήσουν σε αυτόν τον κόσμο».