Οι άνθρωποι των πάγκων θέλουν να αφήσουν τη σφραγίδα τους στα γήπεδα του Κατάρ.
Υπάρχει μια πλειάδα ξεχωριστών ομοσπονδιακών προπονητών, που άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου. Μόνον ένας εξ αυτών κατάφερε να κερδίσει δύο φορές το πολυπόθητο τρόπαιο, στην πολύχρονη ιστορία του θεσμού. Αλλοι πάλι βοήθησαν τις εθνικές τους ομάδες να κατακτήσουν τον τίτλο μετά από εξαιρετικές εμφανίσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της τελικής φάσης. Υπάρχει -μέσα σε αυτή την παρέα- και ένα σύνολο ομοσπονδιακών τεχνικών που δεν κατάφεραν να γευτούν τη χαρά της κατάκτησης του τροπαίου, ωστόσο κατόρθωσαν να πετύχουν ένα επίτευγμα που έχει γραφτεί με χρυσά γράμματα στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Θα μνημονεύσουμε μερικούς από αυτούς με τυχαία σειρά.
1 ΕΜΕ ΖΑΚΕ (Γαλλία, 1993-1998): Οταν θυμόμαστε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι ο Ζινεντίν Ζιντάν, που σκόραρε δύο φορές εναντίον της Βραζιλίας στον τελικό του σταδίου της Γαλλίας («Σταντ ντε Φρανς»). Ομως την εθνική ομάδα της Γαλλίας καθοδηγούσε ένας ικανός, αξιοσέβαστος προπονητής, που διαχειρίστηκε άψογα το έμψυχο υλικό του. Δεν εφάρμοσε καινοτόμους τακτικές, δεν σάρωσε όλους τους αντίπαλους του, αλλά είχε σωστό προγραμματισμό. Διάβασε τη Βραζιλία στον τελικό, ανακάλυψε τα αμυντικά κενά της και με το συμπαγές, ευέλικτο και ισορροπημένο σύνολό του κατάφερε να τη «χτυπήσει» στα ευάλωτα σημεία της.
2 ΡΙΝΟΥΣ ΜΙΧΕΛΣ (Ολλανδία, 1974, 1984-1988): Πρόκειται για έναν από τους κορυφαίους προπονητές που ανέδειξε η διεθνής ποδοσφαιρική σκηνή. Ιδιοφυΐα, ο «πατέρας» του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου, αυτός που έθεσε τις βάσεις στην εθνική Ολλανδίας και «δημιούργησε» τον μυθικό Γιόχαν Κρόιφ. Και όμως αυτός ο σπουδαίος τεχνικός δεν κατάφερε να κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο. Στον τελικό του 1974, στο Μόναχο, ηττήθηκε με 2-1 από τη Γερμανία των Φραντς Μπεκενμπάουερ και Γκερντ Μίλερ, ωστόσο ο κόσμος λάτρεψε και αποθέωσε αυτόν και την εθνική του ομάδα.
3 ΒΙΤΟΡΙΟ ΠΟΤΣΟ (Ιταλία, 1912, 1921, 1924, 1929-1948): Είναι ο μοναδικός προπονητής στην ιστορία του θεσμού που κέρδισε δύο φορές τρόπαιο και μάλιστα συνεχόμενες. Το 1934 η Ιταλία επικράτησε της Τσεχοσλοβακίας, στη Ρώμη, και το 1938 της Ουγγαρίας, στο Παρίσι. Παρ’ όλο που το ποδόσφαιρο ήταν πολύ απλό τότε, υπάρχουν διαβεβαιώσεις πως με τις ιδέες και τις μεθόδους του ήταν πολύ πιο μπροστά από την εποχή του.
4 ΕΝΤΣΟ ΜΠΕΑΡΤΖΟΤ (Ιταλία, 1975-1986): Είσαι μεγάλος προπονητής όταν ξεφεύγεις από τις προσδοκίες και πετυχαίνεις κάτι εξαιρετικό. Αυτό ακριβώς που έκανε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982. Η Ιταλία είχε αποκλειστεί στη φάση των ομίλων στο ΕΥΡΩ 1980. Εκείνη την εποχή το ιταλικό ποδόσφαιρο κλονιζόταν από σκάνδαλα, δωροδοκίες και στημένα παιχνίδια με μπροστάρη τον Πάολο Ρόσι, που φυλακίστηκε για δυο χρόνια. Αφού αποφυλακίστηκε τον κάλεσε στην εθνική ομάδα μόλις δύο μήνες πριν αρχίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο της Ισπανίας. Η επιλογή του δεν άρεσε, ωστόσο είχε συγκεκριμένο αγωνιστικό σχέδιο στο μυαλό του. Ετσι απέκλεισε νωρίς τη Βραζιλία, έφθασε σταδιακά στον τελικό της Μαδρίτης, όπου υπερίσχυσε (ένα γκολ ο Ρόσι) της Δυτικής Γερμανίας.
5 ΓΚΟΥΣ ΧΙΝΤΙΝΚ (Νότιος Κορέα, 2001-2002): Ο Ολλανδός προπονητής θεωρείται από τους πιο δημοφιλείς στη σύγχρονη εποχή. Επραξε το (κυριολεκτικά) αδιανόητο στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002, όταν οδήγησε τη Νότιο Κορέα στα ημιτελικά. Στηρίχθηκε στις δυνατότητες των παικτών του, δημιούργησε ένα αξιόμαχο σύνολο, εφαρμόζοντας την ιταλική αμυντική φιλοσοφία και με αντεπιθέσεις κατόρθωσε να αποκλείσει τρανές εθνικές ομάδες όπως οι Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία.
6 ΣΕΣΑΡ ΛΟΥΙΣ ΜΕΝΟΤΙ (Αργεντινή, 1974-1983): Η Αργεντινή κέρδισε δύο φορές το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ολοι θυμούνται την περίφημη διοργάνωση του 1986, όταν έλαμψε εκτυφλωτικά το άστρο του Ντιέγκο Μαραντόνα. Ωστόσο κανείς δεν μιλά γι’ αυτό του 1978, όταν εκείνη την εποχή το αστέρι ήταν ο ομοσπονδιακός τεχνικός της. Είχε αποκλείσει τον Μαραντόνα, που ήταν 18 ετών, δεν ανήκε στην αφρόκρεμα, αλλά μέτραγε ως παίκτης. Αρχικά επικρίθηκε, αλλά μετά (με την κατάκτηση του τροπαίου) επαινέθηκε. Ηταν ο πρώτος προπονητής που εφήρμοσε τη μέθοδο της ασφυκτικής πίεσης στην αντίπαλη περιοχή και με τον τρόπο αυτό η Αργεντινή επικράτησε της Ολλανδίας στον τελικό του Μπουένος Αϊρες.
7 Σερ ΑΛΦ ΡΑΜΣΕΪ (Αγγλία, 1963-1974)
Το μοναδικό Παγκόσμιο Κύπελλο που κέρδισε η Αγγλία στην ιστορία της, αυτό που εκπλήρωσε την επιθυμία εκατομμυρίων οπαδών της, ήταν αυτό του 1966 στο Λονδίνο. Δημιούργησε μια πολύ γερή ομάδα, τόσο αμυντικά όσο και επιθετικά. Οι μακρινές πάσες και οι επιθέσεις από τα πλάγια ήταν το μυστικό του. Με στήριγμα αυτή την αγωνιστική μορφή υπερίσχυε στην παράταση της Δυτικής Γερμανίας.
8 ΦΡΑΝΤΣ ΜΠΕΚΕΝΜΠΑΟΥΕΡ (Δυτική Γερμανία, 1984-1990): Δεν ήταν σπουδαίος προπονητής σε συλλογικό επίπεδο. Ωστόσο ήταν θετικό το έργο του με την εθνική ομάδα της Δυτικής Γερμανίας. Την οδήγησε στον τελικό του 1986, τον οποίον έχασε από την Αργεντινή στο Μεξικό, αλλά νίκησε αυτήν του Μαραντόνα το 1990, στη Ρώμη. Δεν ξεχώρισε για τις έξυπνες τακτικές του, αλλά στήριξε πολύ τους παίκτες του ψυχολογικά. Συνάμα, με τις γνώσεις του, μελετούσε τον αντίπαλο και τον εξουδετέρωνε πλήρως.
9 ΖΕΠ ΧΕΡΜΠΕΡΓΚΕΡ (Δυτική Γερμανία, 1936-1942, 1950-1964): Ουσιαστικά ήταν αυτός που έβαλε τις βάσεις στο γερμανικό ποδόσφαιρο. Ευφυής, σοφός, πρώτης τάξεως τυχοδιώκτης, έπαιρνε τολμηρές αποφάσεις που σχεδόν πάντα απέδιδαν καρπούς. Η Δυτική Γερμανία κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954 νικώντας την εκπληκτική και κορυφαία εκείνη την εποχή Ουγγαρία. Η διοργάνωση έμεινε γνωστή ως «Το Θαύμα της Βέρνης». Τότε και αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Δυτική Γερμανία ήταν αδύναμη. Η Ουγγαρία μπροστά της αποτελούσε ένα άγριο θηρίο, που το δάμασε και έδωσε στη Δυτική Γερμανία ώθηση για τη συνέχεια.
10 ΜΑΡΤΣΕΛΟ ΛΙΠΙ (Ιταλία, 2004-2006, 2008-2010): Από τους σημαντικότερους προπονητές στην ιστορία του ιταλικού ποδοσφαίρου. Με αυτόν οι «Ατζούρι» κέρδισαν το τέταρτο παγκόσμιο τρόπαιό τους το 2006 (στον επεισοδιακό τελικό του Βερολίνου) σε βάρος της Γαλλίας. Εκμεταλλεύθηκε τέλεια τον Αντρέα Πίρλο δίνοντας «μυαλό» στη μεσαία γραμμή, στηρίχθηκε στην παραδοσιακά γερή αμυντική γραμμή και με μικρές επιθετικές πινελιές άρπαξε το τρόπαιο από τους Γάλλους στα πέναλτι.
11 ΜΑΡΙΟ ΖΑΓΚΑΛΟ (Βραζιλία, 1967-1968, 1970-1974, 1994-1998): Ενας από τους λίγους στην ιστορία που κέρδισαν τον τίτλο ως παίκτης (1958, 1962) και ως προπονητής (οι Μπεκενμπάουερ και Ντιντιέ Ντεσάν είναι οι άλλοι δύο). Μαζί του η Βραζιλία αναδείχθηκε τροπαιούχος το 1970, στο Μεξικό, και το 1994 (ήταν βοηθός του Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα) στις ΗΠΑ. Εχασε δε αυτό του 1998 από τη Γαλλία, στο Παρίσι.
ΝΤΙΝΤΙΕ ΝΤΕΣΑΝ
Ο κορυφαίος των «32» στο Κατάρ
Από τους 32 ομοσπονδιακούς τεχνικούς που θα βρεθούν στο Κατάρ σαφέστατα δεσπόζει η μορφή του Ντιντιέ Ντεσάν. Ο Γάλλος προπονητής είναι ο μακροβιότερος στη θέση του και ένας από τους πιο ακριβοπληρωμένους στη διοργάνωση. Εχει να επιδείξει, δε, τα περισσότερα τρόπαια (από τους άλλους) σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Στις 8 Ιουλίου 2012 ανέλαβε την εθνική Γαλλίας αντικαθιστώντας τον Λοράν Μπλαν. Σε αυτά τα δέκα χρόνια (και τέσσερις μήνες) κατάφερε να οδηγήσει τους «Πετεινούς» στην κατάκτηση του προηγούμενου παγκοσμίου (2018), του Πρωταθλήματος Εθνών Ευρώπης (Nations League) το 2021, αλλά έχασε το 2016 το Πρωτάθλημα Ευρώπης, το οποίο είχε κερδίσει ως ποδοσφαιριστής το 2000. Είναι ένας από τους τρεις που κατόρθωσε να πανηγυρίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ως παίκτης (1998) και ως προπονητής. Αναφορικά με την αμοιβή του, αυτή ανέρχεται στα 3.800.000 ευρώ. Σίγουρα θα περάσει στην ιστορία ως ένας από τους κορυφαίους ομοσπονδιακούς τεχνικούς των παγκόσμιων κυπέλλων. Κανένας άλλος από τους υπόλοιπους 31 δεν έχει κερδίσει παγκόσμιο τίτλο, παρά μόνον εθνικά τρόπαια ηπείρων.
ΠΡΟΠΟΝΗΤΕΣ ΜΕ ΕΘΝΙΚΑ ΤΡΟΠΑΙΑ
Ενας από τους πιο ακριβοπληρωμένους τεχνικούς που θα είναι στο Κατάρ, με μισθό 5.800.000 ευρώ, ο Αγγλος Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ, δεν έχει να επιδείξει απολύτως κανέναν τίτλο. Να λοιπόν ορισμένοι άλλοι αξιόλογοι, με βάση τα επιτεύγματά τους με την εθνική ομάδα.
- Λιονέλ Σκαλόνι (Αργεντινή): Κόπα Αμέρικα (2021), Διηπειρωτικό (2022).
- Τσίτσι (αυτή είναι η προφορά του, γράφεται Tite) (Βραζιλία): Κόπα Αμέρικα (2019).
- Φερνάντο Σάντος (Πορτογαλία): Πρωτάθλημα Ευρώπης (2016), Πρωτάθλημα Εθνών Ευρώπης (2019).
- Γκρεγκ Μπερχόλτερ (ΗΠΑ): Χρυσό Κύπελλο Βόρειας, Κεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής (το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό) (2021) και Πρωτάθλημα Εθνών ΒΚΑ και Καραϊβικής (2020).
- Ερβέ Ρενάρ (Γάλλος) (Σαουδική Αραβία): Κύπελλο Εθνών Αφρικής με την Ακτή Ελεφαντοστού (2015).
- Ο Ιάπωνας Χατζίμε Μοριάσου και ο Πορτογάλος Πάουλο Μπέντο (πρωταθλητής με τον Ολυμπιακό το 2017) (Νότιος Κορέα) έχουν κερδίσει το πρωτάθλημα Ανατολικής Ασίας το 2022 και το 2019, αντίστοιχα.
ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΡΕΚΟΡ
Οι ξεχωριστοί Μιλουτίνοβιτς και Παρέιρα
Ο Βραζιλιάνος Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα και ο Σέρβος Μπόρα Μιλουτίνοβιτς είναι οι μόνοι που έχουν δώσει το παρών σε τελική φάση Μουντιάλ με 5 διαφορετικές ομάδες.
Μόνο δύο ομοσπονδιακοί προπονητές κατόρθωσαν να δώσουν το παρών σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου με πέντε διαφορετικές εθνικές ομάδες. Ο ένας είναι ο Σέρβος Μπόρα Μιλουτίνοβιτς. Δούλεψε με το Μεξικό (1986), την Κόστα Ρίκα (1990), τις ΗΠΑ (1994), τη Νιγηρία (1998) και την Κίνα (2002). Ο άλλος είναι ο Βραζιλιάνος Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα (αυτός είχε έξι παρουσίες, αφού ανέλαβε δύο φορές τη Βραζιλία). Κέρδισε με τη Βραζιλία τον παγκόσμιο τίτλο το 1994. Νωρίτερα είχε δουλέψει με το Κουβέιτ (1982) και τα ΗΑΕ το 1990. Μετά τη Βραζιλία εξακολούθησε πάλι με τη «Σελεσάο» το 2006, τη Σαουδική Αραβία το 1998 και τη Νότιο Αφρική το 2010. Υπάρχει και ο Γάλλος Ανρί Μισέλ που ήταν παρών σε τέσσερα Παγκόσμια Κύπελλα με διαφορετικές ομάδες. Με τη Γαλλία το 1986, το Μαρόκο το 1998, την Τυνησία 2002 και την Ακτή Ελεφαντοστού το 2006.